Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BANDIRMALI TEKKESİ

bak. HAŞİM EFENDİ TEKKESİ

BANDURI, ANSELMO

(18 Ağustos 1675, Ragusa [bugün Dub-rovnik] -14 Ocak 1743, Paris) Din adamı ve Bizans tarihçisi. Asıl adı Banduro-viç olan Banduri, Venedik Dalmaçya' sında Stagno (bugün Ston) Katolik piskoposunun yeğeniydi. l692'de Benedik-ten tarikatında keşiş olduktan ve Ragu-sa'da dinbilim okuduktan sonra İtalya'ya geçip l696'da Roma'ya yerleşti, burada öğrenimini tamamladı ve Yunanca öğrendi. 1700'de Floransa'da Medicislerin yanında çalışmaya başladıktan iki yıl sonra Bizans yazmalarında araştırma yapmak için Paris'e davet edildi. Orada, kraliyet kütüphanesinde (bugün milli kütüphane) çalışırken 10. yy'da Kons-tantinopolis anıtlarının efsanevi bir tasviri olan Pastixa (Pastixa seu Origines Urbis Constantinopoleos, 1783) yazması ile karşılaştı ve onu Yunancadan Latin-ceye çevirmeye başladı. Bu çalışma ilerideki Imperium Orientale adındaki büyük yapıtının nüvesini oluşturdu. Aynı zamanda Paris'teki diğer Benedikten ke-

şişlerle birlikte Bizans din adamlarının yazmalarını yayına hazırlamakla meşguldü. Bunların arasından Bizans tarihçisi ve 806-815 arasında Konstantinopolis patriği olan Nikoforos'un eserlerinden ve Pastixa'lardan yola çıkarak Kontanti-nopolis'in tarihine ait bilgileri ve belgeleri toplayan bir eser ortaya koymak fikri Banduri'de gelişmeye başladı. Giderek bu projeye, kentin tarihine ait o dönemde bilinen tüm yayımlanmış ya da yayımlanmamış belgeler, Diocletianus' tan (hd 286-305) XI. Konstantinos'a (hd 1449-1453) kadar tüm imparatorların hayat hikâyeleri ve o tarihe kadar yayımlanmamış olan iki binden fazla para ve madalya eklendi. Bu konudaki araştırmalar Paris ve Fransa'nın dışına da taştı ve Galland gibi o dönemde yaşlanmış olan araştırmacılar ya da Leibniz gibi filozoflar da proje ile ilgilendi. Çalışma geliştikçe bir "Antiquitates Constantino-politanae" olmaktan çıkıp Bizans İmpa-. ratorluğu tarihi haline geldi. İlk cildin basımı 1710'da bitirilmiş olmasına rağmen ikincisinin bitimi beklenildi ve iki cilt birden 1712 başında yayımlandı.

Toskana Büyük Dukası III. Costimo Medicis'e ithaf edilen bu eser dönemin bilim adamları arasında büyük bir ün kazandı. Kitap dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, Kostantinopolis imparatorlarının ve patriklerinin kronolojik bir listesinden sonra İmparator VII. Konstantinos'un (Porfirogenitos) imparatorluğun idari taksimatı (thematd) aracılığıyla siyasi coğrafyasını anlatan De the-matibus adlı yapıtını ve dilbilimci lerok-les'in Bizans kentlerinin ve eyaletlerinin 6. yy'daki durumunu anlatan ve bir önceki yapıta kaynak olan Syneodemus adlı çalışmasını içerir. İkinci bölümde imparatorluğun idaresine ve dış politasma ait metinler vardır. Bunların en önemlisi yine VII. Konstantinos'un De administ-rando impeııo'sudur. Yapıtın nüvesini oluşturan üçüncü bölümün tümüyse Konstantinopolis'in tarihine aittir. Sekiz kitaptan oluşan bu bölümün ilk dört kitabı Patria'nın ilk yayınına ayrılmıştır, üçü kentin, dördüncüsü ise Ayasofya'nın tasvirini içerir. Buna, ilk baskısı 156l'de yapılmış olan Pierre Gilles'in (Petrus Gyllius) De topogmphia Constantinopoleos et de illigus antiquitatibus libri qu-atuor ile De Bosporo Thracio libri tres adlı yapıtları ve 5. yy'ın başına, İmparator Arkadios'un dönemine ait bir Konstantinopolis tasviri eklenmiştir. Dördüncü bölümü oluşturan ikinci ciltte, birinci ciltteki yapıtların yorumları yer alır ve bunların en büyük kısmı yeniden "pat-ria'ların yorumlanmasına ayrılmıştır.

Bu kitabın yayımlanmasından sonra Floransa'ya dönmeyi düşünen Banduri niyetini hiçbir zaman gerçekleştirememiş, 1718'de Roma ve Bizans paralan konusunda bir kitap yayımladıktan sonra 1724'te Orleans dukasının kütüphanecisi olmuş, ancak hayalindeki diğer büyük projeleri hayata geçiremeden ölmüştür. STEFANOS YEROSİMOS