Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi



Yüklə 7,73 Mb.
səhifə783/899
tarix09.01.2022
ölçüsü7,73 Mb.
#96304
1   ...   779   780   781   782   783   784   785   786   ...   899
ÇEYİZ ALAYI

Çeyiz (aslı cihaz) gelinlerin baba evinden getirdiği takı, giyim ve her türlü ev eşya-sıdır. Bunların yeni eve taşınması çeyiz alayı denilen törenle gerçekleştirilirdi.

Çeyiz alaylarının en gösterişlileri saray düğünlerinde görülürdü. Hazırlanan çeyiz takımı önce sarayda sergilenir, sadra-

zam ve diğer ileri gelen devlet adamları düğün hediyelerini bu arada gönderirlerdi. Topkapı Sarayı'nda toplanan çeyizden ziynetler tel kafeslere, altın ve gümüş kap kaçaklar sinilere, giysiler ve döşemeler gümüş kakmalı kadife ve atlas sandıklara, üzeri sırma işlemeli al çuha bağlanıp yerleştirilir, katırlara yüklenir, alayla damadın konağına götürülürdü.

17. yy'da düzenlenen çeyiz alaylarında önde yeniçeriler, arkada at üzerindeyeniçeri ağası, ikişerli sıra halinde imamlar, şeyhler, müderrisler, kazaskerler, vezirler, bunların arkasından gelen at üzerindeki düğün armağanlarının önündemehter takımı, arkada haremağalarınıneşlik ettiği cariye arabaları, en arkada daçeyizi taşıyan katırlar yer alırdı.

18. yy'da düzenlenen çeyiz alaylarında ise en önde kılavuz çavuş, onun ardında subaşı ve asesbaşı ile çeşitli ağalar ve çavuşlar, sonra da sırasıyla top arabacıları, topçu ve cebeci ocakları ağaları, yeniçeri efendisi, sekbanbaşı, kapıcıağalar, defterdarlar, yeniçeri ağası, arkada damadın sağdıcı, sultanın ve damadın kethüdaları yer alırdı. Bunların arkasında da önünde çeyiz nahılı bulunançeyiz katarları gider, en arkada da mehter takımı yer alırdı (bak. gelin alayı).Ağır ağır ilerleyen alay, damadın sarayına ya da konağına ulaştıktan sonra çeyiz yerine teslim edilir, alay dağılırdı.

Çeyiz alayının halk düğünlerindeki biçimi daha sade olurdu. 19. yy'm sonunda İstanbul'da düğün haftasında çeyiz damat evine pazartesi günü götürülürdü. Çeyiz temiz, beyaz yatak bağlarına sarılıp azlığına ya da çokluğuna göre muhacir ya da öküz arabaları ile taşınır, kırılacak eşyalar ise bekçi ve hamallarla gönderilirdi. Çeyizle birlikte kız evinden bir ya da birkaç kadın da damat evine gider, çeyizi gelin odasına yerleştirirlerdi.

20. yy'm başlarında İstanbul köy düğünlerinde çeyiz, gelin alayı ile birlikte götürülürdü. Çeyiz sandığı arabanın arkasına yerleştirilir, en önde alaybaşı ve köyün hatırı sayılır kişileri, arkalarında gençler, bunların arkasında damat ve arkadaşları ile çalgı takımları, sonra kızlar ve genç kadınlar, en arkada da yaşlı kadınlardan oluşan alayla çeyiz damat evine ulaştırılırdı.

Günümüzde değişen ya da unutulan pek çok gelenek gibi çeyiz alayı da İstanbul düğünlerinde görülmez olmuştur.

Bibi. Melahat Sabri, "İstanbul Düğünleri", HBH, II, S. 23-24 (Mayıs 1933), 233-234; N. Anafarta, "Ümmügülsüm Sultan'ın Düğünü ve Sonu", Hayat Tarih Mecmuası, S. 7 (1971); Pakalın, Tarih Deyimleri, I, 361; S. M. Alus, "Evlenme Düğünleri, Eski Düğünler", ISTA, X, 5413-5415; And, Şenlikler; Musahibzade, İstanbul Yaşayışı, (1992), 18-26.

MELTEM CİNGÖZ




Yüklə 7,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   779   780   781   782   783   784   785   786   ...   899




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin