Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BİSİKLET

246

247

BİTKİ ÖRTÜSÜ

Salâhaddin Giz'in objektifinden Beyoğlu'nda bisikletli bir genç kız, 1930'lar. Gökhan Akçura, Bisiklet Kitabı, İst., 1993

ağalarına, dış ağaları ya da bıyıklı ağalar denirdi.

Binin, temeli 15. yy'da yürürlüğe konan Kanunname-i Âl-i Osman'a dayanan geniş bir yapılanma olarak 19. yy'a kadar korunmuştur. Batılılaşma süreciyle birlikte kapıkulu ocaklarının dağıtılması, saray ve yönetim örgütlerindeki değişiklikler sonucunda yerini başka kurum ve kuruluşlara bırakmıştır. Ortalama bir sayı ile 4.000-5.000 kişinin yer aldığı bu yapı, istanbul'un zengin ve orta halli geniş bir kesimini temsil etmekteydi. Saray olanaklarından yararlanan ve saray kültüründen etkilenen birun mensuplarının aileleri, kentin sosyal yaşamında önemli bir yere sahiptiler.

Bibi. Koçi Bey, Koçi Bey Risalesi, İst., 1972, s. 140 vd; Uzunçarşılı, Saray, 358-514; Uzun-çarşılı, Merkez ve Bahriye, 339, 364, 369; Pa-kalm, Tarih Deyimleri, I, 236; 1. Ortaylı, Türkiye İdare Tarihi, Ankara, 1979, s. 140-142.

NECDET SAKAOĞLU

BİSİKLET

1900'lerde istanbul'da bazı bisiklet acenteleri Tepebaşı'nda beton bir velodrom yaptırarak burada reklam amaçlı bisiklet yarışları düzenlemişlerdi. Halk arasında yapılan bu yarışmalar bir spordan ziyade amatörler arasında iddialı bahislerden ileri gidememiş ve acentelerin bisiklet satmaya yönelik bir teşebbüsü olarak kalmıştır.

II. Meşrutiyetin ilanından (1908) sonra bisiklet sporunda ciddi adımların atıldığı görüldü. Bu spor dalına yer veren ilk spor kulübü Fenerbahçe oldu. 1912' de başlayan bu faaliyetin ilk ünlü isimleri olarak Vecdi (Çağatay) ve Şinasi beylerle Alber Efendi ortaya çıktılar. Fenerbahçeli bu üç bisikletçi, İstanbul'da düzenlenen ilk bisiklet yarışlarının şampiyonluklarını aralarında paylaştılar.

1923'te Türkiye İdman Cemiyetleri ît-tifakı'nın kuruluşuyla Bisiklet Federasyonu teşkil edildi. Bu federasyonun başkanlığına getirilen Menemencizade Muvaffak Bey (Menemencioğlu) Türk bisiklet sporunun temelini atan kişi oldu. Türk bisikletçileri bundan sonra daha bilinçli ve daha disiplinli bir çalışma dönemine girdiler. 1924 Paris Olimpiyat Oyunları ile Türk bisiklet sporunda yeni ufuklar açıldı. Yapılan elemeler sonunda Cavit (Cav), Raif ve Cambaz Fahri beyler milli ekibe seçilerek Paris'e götürüldüler, ancak orada yarış bisikleti temin edilemediğinden yarışmalara kanlamadılar. -Fransa'da gördükleri modern çalışma yöntemlerini Türkiye'ye getirerek Türk bisiklet sporunda yeni bir dönem açıldı.

1926'da İstanbul'da ilk Türkiye Bisiklet Şampiyonası yapıldı ve Cavit Bey hem sürat, hem de mukavemet dallarında ilk Türkiye şampiyonluğunu kazandı. 1927'de İstanbul'da, Taksim Stadı'n-da Bulgarlarla yapılan milli karşılaşma, bisiklet sporumuzdaki ilk milli müsabaka olmasının yanısıra İstanbul'da yapılan ilk uluslararası bisiklet yarışı olarak

men bir yıl sonra 1929'da, Bisiklet Federasyonu lağvedildi. Bu olay Türk bisiklet sporunda büyük bir duraklamaya yol açtı. 1933'te Bisiklet Federasyonu yeniden kuruldu. Yeni federasyonun gayretli çalışmalarıyla bisiklet sporunda büyük bir canlanma oldu. Ancak bu dönemde İstanbul, bisiklet sporunda eski üstünlüğünü yitirmişti. Artık Ankara ve

da önem taşır. Bu karşılaşmada İstanbullu dört bisikletçi, Cavit. kardeşi Galip, Sultanahmetli Tacetfin (Baştürk-men) ve Saridis beyler, milli formayı giydiler.

1928 Amsterdam Olimpiyat Oyunları' na Türk bisikletçileri de katıldılar. Türk bisikletçileri büyük tecrübe kazanmış olarak olimpiyattan döndüler. Ancak he-