Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BOUS FORUMU

Latince adıyla Forum Bovis bugünkü Aksaray Meydanı'nın bulunduğu yerde açık bir pazar yeri idi.

380'den kısa süre sonra yapıldığı tahmin edilmektedir. Fakat meydanın adı ilk kez, 425'lerde yazılan ve bir çeşit resmi tanıtım kitabı olan Notitia Urbis Contantinopolitanae'de geçmektedir. Meydanı süsleyen sığır heykeli, Herak-leios(->) döneminde (610-641) tahrip edilmişti. Bous Forumu, sık sık ateşle yakılmak suretiyle infaz edilen idam cezalarına sahne olmuştur. İnsanların kor haline gelmiş bronz bir boğanın içinde öldürülmelerine ilişkin menkıbenin kökü, Sicilya'da Akragas'ta hüküm sürmüş Yunanlı despot Falaris hakkındaki söylenceye dayanmakta olup, bu gelenek, ortaçağda azizlerin yaşamöykülerinde tekrarlanmış, daha sonra da Bous Foru-mu'ndaki sığır heykeli ile bağdaştırıl-mıştır. Konstantinopolis'teki heykelin bu amaçla kullanılmasının tarihi, meydanın ortaya çıkışından çok öncelere, İmparator İulianus(->) döneminde (361-363) ilk Hıristiyanların öldürülmelerine kadar götürülebilir. Bous Forumu'nda yakılanlar arasında bazı soylular da vardır. 610'da tahttan indirilen İmparator Fokas'ın cesedi burada yakılmıştı. 695'te bir darbe ile devrilen II. İustinianos'un iki başyardımcısı Stefanos ile Teodotos ve 8. yy'daki İkonoklazma(->) Dönemi kargaşalarında bazı din adamları yine burada öldürülmüşlerdi.

Daha sonraki tarihlerde, imparatorlar, zaferle sonuçlanan seferlerden dönerken, şehre girdiklerinde Bous Forumu'nda karşılanıyorlardı.

Meydanın mimarisi hakkında çok az bilgi vardır. 1956'da Millet ve Vatan caddeleri yapılırken yürütülen çalışmalarda, bazı kalıntılar ortaya çıkmıştır. Murad Paşa Külliyesi'nin(->) hemen güneyindeki parçalar arasında, daha önce belgelerde adı geçen giriş kapılarından birine ait anıtsal bir kemerin 3x4 m boyutlarındaki kaidesi olduğu sanılan bir bölüm vardır. Bu kalıntılar o dönemde tümüyle ortadan kaybolmuştur. Bibi. J. Lafontaine, "Fouilles et decouvertes byzantines â istanbul de 1952 â 1960" Byzantion, 29/30, 1959/1960, s. 374; Janin, Constantinople byzantine, 69-71; A. Berger, Untersuchungen zu den Patria Konstantinu-poleos, Bonn, 1988, s. 348-350.

ALBRECHT BERGER