Co to jest triz

BRYZGI PLASTIKOWEGO DESZCZU
W celu pokrycia różnych powierzchni ochronnym polimerem wykorzystuje się stanowisko do rozpylania roztopionego plastiku. Plastik podaje się w silnej strudze gorącego powietrza, którego zawirowany strumień porywa polimerowy zestaw, rozbijając go na drobne kropelki i z pomocą dyszy kieruje na pokrywany odcinek powierzchni.

- Zdrowo pracuje! Powiedzieli chłopcy z kołka młodych wynalazców, kiedy technolog wyłączył stanowisko i wyciągnął jeszcze gorący detal z gotowym pokryciem.

- Kiedyś to i nas cieszyło. A teraz nie! – technolog wziął suwmiarkę, zmierzył grubość pokrycia i pokazał chłopcom. – Widzicie, 2 mm, a gdzie indziej nawet 3… To bardzo dużo, powinno być 0,5, a jeszcze lepiej 0,1 – 0,2 mm. Z powodu dużych rozmiarów kropli duży wychodzi rozchód plastiku. Pomyślcie co to można zrobić.

- A dlaczego nie można uzyskać drobnych kropelek?

- Z bardzo prostego powodu. Roztopiony plastik jest bardzo gęsty, lepki, jak miód. Próbowaliśmy zwiększyć prędkość strugi powietrza, podnosiliśmy temperaturę roztopionej masy, podgrzewaliśmy pokrywany detal, jeszcze bardziej zawirowywaliśmy strumień – wszystko na nic.

- Czy można wprowadzać dodatki do polimeru?

- Dodawać do masy można, co chcecie, żeby tylko nie psuło dwóch głównych parametrów pokrycia: adhezyjność ( przyleganie do powierzchni detalu) i jego szczelność, tj. nie powinno być rozwarstwień, wzdęć i niepokrytych miejsc. Ten kierunek także próbowaliśmy, i też nic nie wyszło. Dodawaliśmy rozpuszczalnik, rozrzedzaliśmy…Im więcej rozpuszczalnika, tym rzadsza masa, ale tym większe wzdęcia i pęknięcia w pokryciu detalu z powodu odparowywania rozpuszczalnika…

- A im go mniej ( lub w ogóle bez rozpuszczalnika) tym lepsze pokrycie, ale tym grubsze – podchwycili chłopcy - to typowa sprzeczność! Teraz zadanie jest dla nas jasne - będziemy rozwiązywać tę sprzeczność!

Rozdział 8. Strategia plus taktyka
GOTOWOŚĆ DO DZIAŁANIA
Mówią, że dobrej gospodyni ginie jedynie kogucie pianie. A dobremu wynalazcy nie powinien ginąć nawet…uliczny szum; przykładowo, wypuszczane przez holenderską firmę Philips światła regulacji ruchu mają akumulatory, ładowane energią ulicznego szumu - bezpłatnego resursu. Jest też pomysł wykorzystania domowego szumu: jeżeli wykonać tapety z polimerowej piezoelektrycznej błony ( przetwornika energii akustycznej w elektryczną) to im bardziej będą hałasować sąsiedzi, tym więcej energii zaoszczędzicie…

W przyrodzie, jak u najlepszej gospodyni, nic nie ginie na darmo: w pełni bezodpadowa „produkcja” złożona z wielofunkcyjnych elementów - idealnych z punktu widzenia techniki – żywych systemów ( wspomnijcie chociażby obieg substancji w biosferze). W ostatnich latach w nauce bardzo popularna stała się, bliska spontanicznej logice tzw. brzytwa Ockhama (Wiliam Ockham, 1280 – 1349, zakonnik, wybitny działacz zakonu franciszkanów): na próżno starać się zrobić za pośrednictwem wielkiego to, co może być zrobione z pomocą małego. Te zasadę faktycznie już dawno wykorzystuje się w sztuce. Na przykład znany artysta W.F. Ryndin robił scenografię do jednego ze swoich spektakli, Powiesił na dekoracji wiejskiego płotu walonek – i płot „ożył”. Zadowolony z pochwały, powiesił drugi walonek, ale za to go skrytykowano: Jeden walonek – to obraz, a dwa walonki – obuwie. W wojennej taktyce, gdzie bezwzględna konieczność zmusza do maksymalnego wykorzystania dowolnych resursów, dawno znane są szczególnie sprytne metody wykorzystania w charakterze resursów nawet…nieprzyjaciela. Przykładowo. Timur Tamerlan w bitwie pod Delhi rozkazał wypędzić naprzeciw świetnie wyposażonych i uzbrojonych indyjskich słoni bojowych wielbłądy, obładowane sianem; podpalone siano wywołało panikę wśród słoni, które ratując się od ognia stratowały szeregi indyjskich wojowników¹.

Umiejętność wykorzystania substancjalno – polowych resursów ( RSP) – jest oznaka „wyższego pilotażu” wynalazcy. Taka umiejętność wypracowuje się po wielu latach wynalazczej twórczości i to nie u każdego. A w teorii rozwiązywania zadań wynalazczych to silny, ale

Ogólnie rzecz biorąc, to standardowy chwyt, którym można się skutecznie posługiwać po niewielkim nawet treningu. Analiza RSP i ich wykorzystanie - to bardzo wygodna część procesu idealizacji ST. Do systemu niczego ( lub prawie niczego) nie wprowadzamy, a on zaczyna wykonywać nowe funkcje i zyskiwać nowa jakość. Przekazanie funkcji substancji, podsystemu i systemu innym elementom ST lub nadsystemowi ewentualnie elementom otoczenia – to zawsze wynalazek wysokiego poziomu. Takie wynalazki pojawiają się jako rezultat mobilizacji substancjalno – polowych resursów.

RSP zawsze są gotowe do działania. Jednakże najpierw należy je zobaczyć, umieć „zmusić” do pracy na rzecz wypełnienia Głównej Korzystnej Funkcji ( GKF), a jeśli ich właściwości w niedostatecznym stopniu odpowiadają wymaganiom, to umieć podnieść ich „gotowość bojową” ( przekształcić RSP w potrzebnym kierunku ). Ważne są tutaj trzy momenty:

1. 
   trzeba dokładnie zdefiniować posiadane resursy;
   
2. 
   dokładnie sprecyzować co one powinny zrobić;
   
3. 
   wykorzystać istniejące „bezpłatne” resursy i jeśli to nie rozwiązuje zadania, zmienić ( mobilizować) resursy.
   

Kontynuujemy rozwiązanie zadania 57 o zakładzie odzieżowym i doprowadzimy tok rozwiązania do mobilizacji resursów substancjalno polowych.
Krok 9. Określić strefę operacyjną (SO). W najprostszym przypadku SO – to przestrzeń, w granicach której powstaje konflikt, wskazany w modelu zadania ( kroki 7, 8)



Krok 10. Określić czas operacyjny (TO). Czas operacyjny – to istniejące resursy czasowe: czas konfliktu T₁ i czas do konfliktu T₂. Konflikt ( szczególnie szybko przebiegający, w krótkim czasie) niekiedy może być zlikwidowany ( zażegnany) w ciągu czasu T₂.
W zadaniu 57:

T₂ – czas określenia położenia dziurki; pojawia się świecenie dziurki, a płomień w tym momencie jest nieco oddalony od niej.

T₁ – wycelowany w świecącą się dziurkę zbliża się do niej płomień (bardzo blisko, niemal na styk).

W zadaniu o zakładzie odzieżowym:

T₂ – nitka w pewnej odległości od tkaniny, kolor nitki nie odpowida kolorowi tkaniny;

T₁ – nitka na tkaninie, ich olor jednakowy.

Krok 11. Określenie Substancjalno Polowych Resursów ( SPR) Substancjalno polowe resursy – to substancje i pola, które już są w systemie lub mogą być łatwo otrzymane z warunków zadania. SPR bywają trzech rodzajów:

1. 
   Wewnątrzsystemowe SPR:
   
   • 
     SPR narzędzia;
     
   • 
     SPR detalu.
     
2. 
   Zewnątrzsystemowe SPR:
   

• 
  SPR środowiska specyficznego dla konkretnego zadania, na przykład woda do    wykonania prób z modelem spadochronu;
  
• 
  SPR, ogólne dla dowolnego zewnętrznego otoczenia; „tłowe” pola Ziemi, na    przykład grawitacyjne, magnetyczne itp.
  

3. 
   Nadsystemowe SPR:
   

• 
  Odpady postronnego systemu ( jeśli taki system jest dopuszczalny z warunków zadania)
  
• 
  „groszowe” – bardzo tanie postronne elementy, których wartość można pminąć.
  

U w a g a

14. Przy rozwiązywaniu konkretnych mini zadań pożądane jest otrzymanie rezultatu przy minimalnym, zużyciu SPR. Dlatego celowe jest wykorzystanie w pierwszej kolejności wewnątrzsystemowych SPR, później zewnątrzsytemowych i w ostatniej kolejności nadsystemowych SPR. Przy rozwinięciu już otrzymanej odpowiedzi i przy rozwiązywaniu maksi – zadania celowe jest uruchomić maksimum różnych SPR.
W zadaniu 57:

SPR narzędzia – płomień ( strumień produktów spalania)

SPR detalu – dziurka, tj. szkło dokoła dziurki, brzeg dziurki,

Zewnątrzsystemowe SPR – powietrze,

Nadsystemowe SPR – nie ma.
W zadaniu o zakładzie odzieżowym:

SPR narzędzia – tkanina - surowiec,

SPR detalu – nitki, zszywany detal,

Zewnątrzsystemowe SPR – powietrze,

Nadsystemowe SPR – nie ma.
Krok 12. Zapisać sformułowania IWK – 1: X-element, absolutnie nie komplikując systemu i nie powodując szkód, usuwa ( wskazać szkodliwe działanie) w czasie TO w granicach SO , zachowując zdolność narzędzia do ( wskazać korzystne działanie)

W zadaniu 57 IWK-1: iks-element, absolutnie nie komplikując systemu, i nie powodując szkodliwych zjawisk, zapewnia świecenie dziurki bez przewodnika i nie przeszkadza płomieniom lutować.

W zadaniu o zakładzie odzieżowym IWK-1: iks-element, absolutnie nie komplikując systemu i ie powodując szkodliwych zjawisk, zapewnia momentalną zmianę koloru nici przy nieprzerwanie zmieniającym się kolorze tkaniny.
Krok 13. Wzmocnić sformułowanie IWK-1 dodatkowym wymaganiem: do systemu nie wolno wprowadzać nowych substancji i pól, należy wykorzystać istniejące SPR.
Uwaga

15. Przy rozwiązywaniu mini - zadania należy rozpatrzyć istniejące SPR w następującej kolejności:

SPR narzędzia,

SPR zewnętrznego otoczenia,

uboczne SPR,

SPR detalu ( produktu).

Ilość różnych SPR powoduje konieczność realizacji czterech linii dalszej analizy. Praktycznie warunki zadania zwykle eliminują część linii. Przy rozwiązywaniu Mini - zadania wystarczy prowadzić analizę do uzyskania idei odpowiedzi; jeśli idea się pojawił, na przykład na „linii narzędzia”, można już nie sprawdzać innych linii. Przy rozwiązaniu maksi - zadania celowe jest sprawdzić wszystkie istniejące w danym przypadku linie.

Sekwencyjną analizę linii rozwiązywania można zastąpić równoległą; może to dać korzystny efekt: przeniesienie idei z jednej linii na drugą, skrzyżowanie bądź współdziałanie idei ( linii rozwiązania).

Ograniczymy się do rozpatrzenia wewnątrzsystemowych SPR.

W zadaniu 57 w sformułowaniu IWK-1 można wykorzystać tylko SPR narzędzia, ponieważ szkła ( SPR detalu) wg warunków zadania nie wolno zmieniać. Wzmocniony IWK-1: płomień, absolutnie nie komplikując systemu, i nie powodując szkodliwych zjawisk, zapewnia świecenie dziurki bez przewodnika.

W zadaniu o zakładzie odzieżowym do wewnątrzsystemowych SPR odnosi się tylko tkanina i nici; szyty detal (część odzieży) – także tkanina i nici. Wzmocniony IWK-1: tkanina nieprzerwanie zmienia kolor, absolutnie nie komplikując systemu, i nie powodując szkodliwych zjawisk, zapewnia momentalną zmianę koloru nici.

Lub: nici, absolutnie nie komplikując systemu, i nie powodując szkodliwych zjawisk, zapewniają momentalną zmianę swojego koloru, przy nieprzerwanie zmieniającym się kolorze tkaniny.

Co dały nam te sformułowania IWK? W obu przypadkach już bardzo blisko podeszliśmy do rozwiązań. I jeśli w zadaniu 57 dla uzyskania pełnej odpowiedzi trzeba zwykle zrobić jeszcze jeden – dwa kroki, to w drugim zadaniu wystarczy zlać w jedno oba sformułowania wzmocnionego IWK-1 i potrzebna odpowiedź pojawi się sama przez się…

Zawsze jednak korzystnie jest doprowadzić analizę do końca.

Krok 14. Zapisać sformułowanie fizycznej sprzeczności: strefa operacyjne w czasie operacyjnym powinna być ( wskazać fizyczny stan, na przykład „być gorącą”) żeby wykonywać ( wskazać jedno ze skonfliktowanych działań) i powinna być (wskazać przeciwny stan fizyczny, na przykład chłodną) żeby spełniać ( wskazać inne konfliktowe działanie lub wymaganie).

Uwaga

16. Fizyczną sprzecznością (FS) nazywamy przeciwne wymagania skierowane do stanu strefy operacyjnej.

17. Jeśli zestawienie pełnego sformułowania FS jest trudne, można napisać krótkie sformułowanie: „Element (lub część systemu w operacyjnej strefie) powinien być, żeby ( wskazać) i nie powinien być, żeby ( wskazać)”

FS w zadaniu 57: SO w czasie TO powinna być elektroprzewodzącą, żeby nie zawierała przewodnika (żeby się nie niszczył).

FS w zadaniu o zakładzie odzieżowym: w SO w ciągu TO nitka powinna być jednej barwy, żeby nie tracić czasu na jej ciągłą wymianę i powinna momentalnie zmieniać barwę, żeby przyjmować nieprzerwanie zmieniający się kolor tkaniny.

Krok 15. Zapisać sformułowanie idealnego wyniku końcowego IWK-2: operacyjna strefa OS ( wskazać ) w ciągu operacyjnego czasu ( wskazać ) powinna sama zapewnić ( wskazać przeciwstawny fizyczny stan)

IWK-2 w zadaniu 57: płomień w ciągi czasu operacyjnego powinien być elektroprzewodzącym po to, żeby dziurka się świeciła i nie był potrzebny przewodnik ( zewnętrzna elektroda)

Oczywiście to już jest odpowiedź, przecież płomień – to plazma, zjonizowany gaz, tj dobry przewodnik prądu elektrycznego.

IWK-2 w drugim zadaniu: nitka w momencie połączenia się z tkaniną powinna sama przyjmować jej barwę. Tu także jasna jest odpowiedź: nitka powinna być albo przeźroczysta, albo zwierciadlana. W realnych warunkach wykorzystuje się zdublowane rozwiązanie – nitka z cienkiego jasnego (prawie przeźroczystego) kapronu o błyszczącej powierzchni ( tj. częściowo zwierciadlanej) ( patrz Chimija i żyzń – 1975 Nr 8).
Są jednak zadania bardziej skomplikowane od tych dwóch. Załóżmy więc, nie patrząc na silną podpowiedź zawartą w sformułowaniach ostatnich kroków, że jej nie zrozumieliście lub nie znacie potrzebnych efektów fizycznych. Znaczy trzeba prowadzić analizę dalej.

Krok 16. Metoda Małych Ludzików ( MML) Zasady stosowania MML już znacie. Ten krok jest potrzebny, żeby przed mobilizacją SPR poglądowo przedstawić, co właściwie powinny zrobić cząsteczki substancji w strefie operacyjnej i w jej pobliżu. MML pozawala wyraźnie zobaczyć idealne działanie ( co trzeba zrobić) bez fizyki ( jak to zrobić). Dzięki temu zdejmuje się psychologiczna inercję, wzmacnia się prace wyobraźni. MML często prowadzi do technicznej odpowiedzi, ponieważ odległość od „obrazu” do wymaganego efektu zwykle jest niewielka. W zadaniu 57 powinniśmy sobie wyobrazić:

1. 
   ML szkła, tworzące dziurkę; ML powietrza wokół dziurki; ML płomieni w pewnym oddaleniu od dziurki; konflikt w tym, że przewodnika ( zewnętrznej elektrody) nie ma, i dlatego nie przekazuje ludzikom powietrza ładunków elektrycznych ( świecenie dziurki);
   
2. 
   Trzeba, żeby ktoś przekazywał elektryczne ładunki; nie mogą to być ML szkła, znaczy „przekaźnikami” powinny być albo ML powietrza, albo płomieni…
   

W zakładzie odzieżowym:

1. 
   ML nitek narysujemy czarnym kolorem, a tkaniny – białym; między nimi nie może być żadnej „zgody”, one są wrogie w stosunku do siebie;
   
2. 
   Ktoś powinien zwyciężyć, podporządkować sobie inne ML; ML tkaniny jawnie większe, niż ML nitek; ML nitek nie mają swojego koloru i przyjmują kolor swoich „zwycięzców”.
   

Krok 17. Mobilizacja SPR. Istotny sens tego kroku polega na tym, żeby jak można najmniej wprowadzać do systemu nowe substancje i pola. Jeśli posiadane SPR nie mogą być zastosowane w tej postaci, w jakiej są, to konieczna jest próba ich zmiany. Dla takiej operacji posługujemy się następującymi regułami:

1. Wykorzystać mieszaninę dwóch resursowych substancji lub mieszaninę jednej z pustką. Pustka to wyjątkowo ważny substancjalny resurs. Mamy jej zawsze pod dostatkiem, krańcowo tania, łatwo miesza się ze wszystkim substancjami, tworzy np. piane, pęcherzyki. Puste i porowate struktury itd. Mieszanina powietrza z pustką to rozrzedzone powietrze. Pustka to nie koniecznie próżnia. Jeśli substancja twarda, pustka w niej może być wypełniona cieczą lub gazem. Jeśli substancja płynna, pustka może mieć postać gazowych pęcherzyków.

2. Przejść do wykorzystania bi i polisubstancji, złożonej z oddzielnych monosubstancji ( przykład: notes zamiast jednego dużego arkusza)

3. Wykorzystać substancje, pochodne od resursowych ( albo mieszaninę tych substancji z pustką). Pochodne substancje - to substancje, otrzymane z substancji resursowych metodą zmiany ich stanu skupienia ( lód i para pochodne z wody) lub rozłożenia ( wodór i tlen z wody, komponenty z wielokomponentowych mieszanin itd.). Do substancji pochodnych zaliczamy także jony, otrzymane z atomów i molekuł, i odwrotnie, molekuły i atomy, otrzymane ( dobudowane) z jonów.
Uwaga:

18. Substancja przedstawia sobą wielopoziomową strukturę hierarchiczną. Z dostateczną dla praktyki dokładnością hierarchię poziomów można przedstawić tak:

• 
  minimalnie obrobiona substancja ( np. drut, blacha…)
  
• 
  agregaty molekuł, siatki krystaliczne, polimery,
  
• 
  molekuły złożone,
  
• 
  molekuły,
  
• 
  atomy,
  
• 
  części atomów,
  
• 
  cząstki elementarne,
  
• 
  pola.
  

Zasady wskazują efektywne drogi otrzymania pochodnych z „głębi” już istniejących lub łatwo wprowadzanych substancji – rozbiciem dużych struktur na drobne, dobudowa drobnych do dużych. Zasady pozwalają ustalić konkretny efekt fizyczny, potrzebny w tym lub innym przypadku.

4. 
   Wykorzystanie zamiast substancji elektrycznego pola lub współdziałających dwóch  pól. Na przykład znany jest sposób ciecia rur przez skręcanie ( patent 182 671); przy skręcaniu rury trzeba je mechanicznie zaciskać, to powoduje deformacje; zaproponowano wzbudzać moment skręcający w samej rurze kosztem sił elektrodynamicznych ( patent 342 759) Elektrony to „substancja”, która zawsze jest w posiadanym obiekcie.
   
5. 
   Wykorzystanie pary: „pole – dodatek substancji, reagującej na pole” ( na przykład magnetyczne pole i ferroproszek, promienie UV i luminofor itd.)
   

Tak więc, cel stosowania substancjalno polowych resursów nie leży w tym, żeby je wszystkie wykorzystać, a w tym, żeby otrzymać silne rozwiązanie przy minimalnym nakładzie: rozwiązanie zadania tym idealniejsze im mniejsze są koszty substancjalno - polowych resursów.

Krok 18. Jeśli mobilizacja SPR nie doprowadziła do rozwiązania zadania, należy rozpatrzyć możliwość zlikwidowania fizycznej sprzeczności z pomocą typowych przekształceń ( tablica „Rozwiązywania sprzeczności fizycznych”)

Krok 19. Zastosowanie banku efektów. Rozpatrzyć możliwość usunięcia sprzeczności z pomocą banku efektów fizycznych, chemicznych i geometrycznych.
Rozwiązanie sprzeczności fizycznych

Zasady	Przykłady
1.  Rozdzielenie sprzecznych właściwości w przestrzeni	Patent 256 708: dla ograniczenia pylenia przy pracach w kamieniołomach krople wody powinny być drobne, ale drobne krople tworzą mgłę; zaproponowano otoczyć drobne krople stożkiem z grubych kropli
2. Rozdzielenie sprzecznych właściwości w czasie	Patent 258 490: szerokość wstęgowej elektrody zmienia się w zależności od szerokości spawalniczego szwu.
3. Połączenie jednorodnych lub niejednorodnych systemów w nadsystem	Patent 722 624: slaby ( prostopadłościenne wlewki hutnicze) transportuje się na rolkowym transporterze na styk jeden z drugim, żeby nie schładzać końcówek
4. Przejście od systemu do antysystemu lub połączenie systemu z antysystemem	Patent 523 695: sposób powstrzymania krwotoku – przyłożenie opatrunku nasączonego krwią innej grupy
5. Cały system posiada właściwość A, a jego część – właściwość anty - A	Patent 510 350: robocze elementy dysków dla zaciskania detali o złożonym kształcie – każdy element twardy ( stalowa tulejka) a całość podatna, zdolna zmieniać kształt
6. Zamiana stanu skupienia części systemu lub zewnętrznego otoczenia	Patent 252 262: sposób zaopatrywania w energię użytkowników gazu sprężonego w kopalniach – transport gazu w stanie skroplonym
7. Przejście do systemu pracującego na mikropoziomie	Patent 179 479: w miejsce mechanicznego siłownika „termosiłownik” z dwóch materiałów o różnych współczynnikach rozszerzalności cieplnej; przy nagrzewie powstaje szczelina
8. Podwójny stan skupienia jednej części sytemu ( przejście tej części z jednego stanu w drugi w zależności od warunków pracy.	Patent 958 479: ciepłowymiennik zaopatrzony w przyspawane do niego płatki nitinolu; przy podwyższeniu temperatury płatki odchylają się powiększając powierzchnię chłodzenia
9. Wykorzystanie zjawisk towarzyszących przejściom fazowym	Patent 601 192: urządzenie do transportu zamrożonych towarów posiada elementy oporowe w postaci płytek z lodu ( obniżenie tarcia kosztem topienia się płytek
10. Zamiana jednofazowej substancji na dwufazową	Patent 722 740: sposób polerowania detali – robocze narzędzie składa się z płynu ( roztopiony ołów) i ferromagnetycznych ściernych ziaren
11. Fizykochemiczne przejście: powstanie lub zniknięcie substancji przez rozłożenie wiązań, jonizację rekombinację itd.	Patent 342 761: dla plastyfikacji drewna amoniakiem wykonuje się przepajanie drewna solami amonowymi, rozkładającymi się przy tarciu

BANK INFORMACJI: WYKAZ EFEKTÓW DLA WYNALAZCY

Odpowiedzi dla wielu prostych i złożonych zadań oparte są na efektach fizycznych – co nietrudno zauważyć w większości zadań, które już rozpatrywaliśmy.

Jak, np. rozwiązuje się zadanie ( str.11) o piramidzie Cheopsa? Nadzwyczaj prosto i efektywnie: wzdłuż obwodu placu budowy wykopali kanał i zalali go wodą; wg poziomu wody wyrównywano cały plac z dokładnością do dziesiątych części milimetra. ( patrz: „Izobrietatiel i racjonalizator” 1982 Nr 6 str. 30) Dawni budowniczowie niemieli pojęcia o fizyce, ale skutecznie wykorzystywali najprostszy fizyczny efekt – poziomą powierzchnię cieczy w polu grawitacji ziemskiej. Dokładnie tak samo postąpili budowniczowie Isaakijewskiego soboru w Petersburgu: gdy trzeba było dokładnie na jeden poziom wyrównać górne końce pali, zalali wykop wodą.

Dzisiaj taki efekt znany jest każdemu uczniowi. Ale czy znaczy to, że efekt będzie od razu zastosowany, jak tylko wyniknie podobny techniczny problem? Niestety nie! Technicznego zastosowania fizyki nie znają nie tylko uczniowie i nauczyciele, ale i inżynierowie.

Wiedza fizyczna istnie sama dla siebie w odosobnieniu od technicznych nauk. Wiedza „pauzuje”…

Dlatego zastosowanie nawet prostych efektów fizycznych zgodnie z ich prostym przeznaczeniem ( bez jakichkolwiek finezji ) często traktowane jest jak wynalazek, tj. techniczne rozwiązanie nacechowane nowością, istotnymi różnicami i korzystne. Przykładów niezliczone mnóstwo – otwórzcie dowolny biuletyn Urzędu Patentowego, a znajdziecie dziesiątki i setki podobnych wynalazków.

Cóż takiego – wydawałoby się - może być prostszego od efektu naczyń połączonych? Te rowki wokół placu pod piramidę – tworzą naczynia. Nie patrząc na to, efekt wielokrotnie wykorzystywano w wynalazkach. Oto tylko dwa z nich:

Patent 351 112 (1972 rok)
Wykrywacz przecieków, zawierający sondę, urządzenie dla oceny natężenia przecieku, związane z sondą giętkim przewodem rurowym, i ssące urządzenie zapewniające próżnię w wykrywaczu przecieków. Znamienne tym, że w celu uproszczenia konstrukcji i podniesienia dokładności urządzenie dla oceny przecieku wykonane jest w formie U-rurki, napełnionej wodnym roztworem indykatora, na przykład 1% roztworem fenoloftaleiny. Jedna z gałęzi, która w środkowej części posiada większą średnicę niż pozostała część, zastosowaną dla powiększenia czułości.
Patent 1 203 358 (1987 rok)