Dərs vəSAİTİ baki 2023 TƏRTİb edəN: elmi redaktor: RƏYÇİLƏR: Ön söZ

Humanist yanaşma deviant davranışı şəxsi inkişaf və inkişaf potensialını əngəlləyən süni maneələrin nəticəsi hesab edir. Səbəblərin müxtəlif qiymətləndirmələri deviant davranışın bir sıra amillərini göstərməyə imkan verir.
Makarenko deyirdi ki, uşaqlar gözəl və canlı həyatlardır, ona görə də onlara yoldaş və vətəndaş kimi baxmaq, onların hüquq və vəzifələrinə, o cümlədən sevinc hüququna və məsuliyyət borcuna hörmət etmək lazımdır. Makarenko müəllimlik fəaliyyətində “insandan mümkün qədər çox tələb və ona mümkün qədər hörmət” prinsipi ilə işləyirdi.
Gənc nəslin sosial kənara çıxması obyektiv olaraq sosial sabitləşməyə, həyat səviyyəsinin yaxşılaşmasına mane olur, yeniyetmələrin gələcəkdə deviant davranış formalarının olması üçün real imkanlar yaradır ki, bu da risk qruplarının və cinayət strukturlarının əlavə olunması ilə cəmiyyəti təhdid edir.
Diqqəti bir məsələyə cəlb etmək istərdim. Gənc nəslin yetişdirilməsində əsas olan insanın öz həyat məqsədlərinə çatmaqda nə qədər ağıllı, bilikli, savadlı və əzmkar olması deyil, həm də mehriban, rəğbətli olub-olmaması əsasdır.
Xeyirxahlıq və cavabdehlik öz-özünə yaranmır, tərbiyə olunur və bunda valideyn sevgisi əsas rol oynayır - sevgi sözdə deyil, əməldə olur. Valideynlər övladlarında (ilk növbədə öz nümunəsi ilə) insanlara qarşı mehriban, səmimi, mülayim münasibət formalaşdırmasalar, uşaq qəddar, laqeyd, aqressiv böyüyür. Və bu münasibət yalnız bu keyfiyyətləri nümunə ilə nümayiş etdirməklə formalaşa bilər. Uşaqların xarakteri böyüklərin əlindədir - qoy bu əllər mülayim, ağlabatan və mehriban olsun.
Sinif müəllimi üçün məsləhətlər:

• 
  çətin yeniyetmənin daim köməyə ehtiyacı var, siz ona dərslərində, tapşırıqlarını yerinə yetirməkdə, sevimli məşğuliyyəti seçməkdə və boş vaxtlarından istifadə etməkdə kömək etməlisiniz. Sinif aktivinə əsaslanaraq kömək edin və sistematik şəkildə nəzarət edin. Yeniyetmənin şəxsiyyətini hərtərəfli öyrənmək, onun istedadlarını, maraqlarını, hobbilərini bilmək və onlardan təhsil məqsədləri üçün istifadə etmək.
  
• 
  çətin bir yeniyetməyə qarşı aktiv olun, heç vaxt onu günahı sübuta yetirilməmiş bir şeydə ittiham etməyin.
  
• 
  yeniyetmənin tənqidi konkret və məqsədəuyğun olmalıdır. Ümumilikdə deyil, heç bir şey əlavə etmədən edilən hərəkətə görə tənqid edin.
  
• 
  yeniyetməni cinayət və ya nalayiq hərəkətə görə məhkum edərkən, şagirdin şəxsiyyətinə hörmət göstərilməlidir.
  
• 
  müəllimin əsəb və həyəcanının qızğın vaxtında öz hisslərini təhqiredici ifadələrlə ifşa etməsi mümkün deyil. Bu, yeniyetməni itələyir, onu əsəbiləşdirir və onunla ünsiyyət prosesini daha da çətinləşdirir.
  
• 
  sinif rəhbəri həmişə optimist olmalı və müsbət dəyişikliklər perspektivini bağlamadan çətin yeniyetmənin islahına ümidini açıq şəkildə ifadə etməlidir.
  
• 
  onun ünvanına deyilən tənqidi iradlara çoxdan öyrəşmiş çətin şagird, hərəkətlərinə görə tərif və həvəsləndirməyə xüsusilə həssasdır. Buna görə də, biz həmişə yeniyetmənin davranışında yaxşılığa doğru ən kiçik dəyişikliklərə məhəl qoymadan yaxşı bir şey etmək üçün kiçik cəhdləri görməli və qeyd etməliyik.
  
• 
  dost və sərt, itaətkar və prinsipial olun: çətin bir yeniyetmə ilə güzəştə getməyin, və eyni zamanda nəyisə bağışlamağı bacarın, “diqqət etmə” və s.
  

Sosial sinif pasportu da bu işdə mühüm amillərdən biridir.

• 
  tədris ili üçün tədris işinin planı.
  
• 
  valideyn komitəsinin tərkibi.
  
• 
  dərs ili üçün valideyn-müəllim yığıncaqlarının mövzuları.
  
• 
  Dövlət Hüquq Mühafizə İdarəsində məktəb daxilində qeydiyyatda olan şagirdlərin siyahısı
  
• 
  praktik tövsiyələr