Dərs vəSAİTİ baki 2023 TƏRTİb edəN: elmi redaktor: RƏYÇİLƏR: Ön söZ

Səmərəliliyin qiymətləndirilməsi metodunun növləri var:
a) şifahi və yazılı (məsələn, sorğu vərəqələrindən istifadə etməklə) vaxtaşırı müştəri sorğuları keçirildikdə birbaşa qiymətləndirmə metodu;
b) parametrik metod, onun köməyi ilə normalar, qaydalar və ya standartlara uyğun olaraq müştəriyə nəyin ödənilməsi ilə sosial-pedaqoji fəaliyyət prosesində faktiki həyata keçirilənlərin müqayisəsi aparılır.
c) birinci və ikinci variantların birləşməsi.
Bir məqamı da deyim ki, müsahibənin özünün də növləri vardır:
- fokuslanmış müsahibə (məqsədi konkret vəziyyətlə bağlı rəy və qiymətləndirmələrin toplanmasıdır; müsahibə iştirakçıları əvvəlcədən söhbətin mövzusu ilə tanış olurlar, suallar da əvvəlcədən hazırlanır; hər bir sual məcburidir, lakin onların ardıcıllığı dəyişə bilər);
- rəsmiləşdirilmiş müsahibə (müfəssəl anket və təlimatlarla ciddi şəkildə tənzimlənir);
- standartlaşdırılmış müsahibə (qapalı suallar üstünlük təşkil edir);
- açıq suallarla müsahibələr (daha çox vaxt aparan tədqiqat forması).
Sənədlərin təhlili sosial-pedaqoji işdə ən çox istifadə edilən üsullardan biridir.
Sənədlər bölünür:
- şəxsiyyət dərəcəsinə görə - şəxsi və şəxsiyyətsiz;
- sənədli tədqiqatın statusundan asılı olaraq - rəsmi və qeyri-rəsmi;
- məlumat mənbəyinə görə - ilkin (birbaşa müşahidə və ya sorğu əsasında əldə edilmiş məlumatlar daxil olmaqla) və ikinci dərəcəli (ilkin sənədləri ümumiləşdirən və ya təsvir edən).
Test müəyyən standartlaşdırılmış tapşırıqlara əsaslanan tədqiqat metodudur. Əksər testlər imtahan verənin tapşırıqları yerinə yetirməsi üçün təlimatları, tapşırıqların özlərini, əldə edilmiş nəticələrin deşifrə edilməsi üçün açarı və nəticələrin şərhi üçün təlimatları ehtiva edir.
Bioqrafik metod sosial pedaqogikada ən çox istifadə olunan metodlardan biridir. İnsanın dolayı və ya birbaşa iştirak etdiyi sosial proseslərə, sosial-psixoloji vəziyyətlərə şəxsi münasibətlərini qeyd edən “sosial tərcümeyi-hallara” üstünlük verilir. Bu metodun bir variantı ailə tərcümeyi-halıdır. Müəyyən bir ailənin tarixini öyrənmək bir insanın formalaşmasına və sosial fəaliyyətinə təsir edən daxili amilləri müəyyən etməyə, sosiallaşma prosesinin ötürülməsi mexanizmlərini bilməyə (üslub, səviyyələr, davranış nümunələri, dəyər istiqamətləri, həyat mövqeləri və s.) imkan verir.
Sosial-pedaqoji diaqnostikanın başqa üsulları da mövcuddur: situasiya təhlili, məlumatların emalı metodları, məzmunun təhlili və s. Real qiymətləndirmə və formalaşdırılmış diaqnoz qərarların qəbulu, strategiya və taktikanın müəyyən edilməsi üçün əsas rolunu oynayır.