Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 29 iyun 2021-ci IL f-300 saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir baki- 2021
Yüklə 1,42 Mb.
|
| Analitik marketinq altsisteminin vəzifəsi müəssisənin inkişafının marketinq strategiyasının hazırlanması və həyata keçirilməsi prosesini dəstəkləməkdir. Bu altsistem çərçivəsində model hazırlanır və müəssisədə marketinq fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması üçün məlumatların təhlili aparılır.
Marketinq informasiyasının strateji əhəmiyyəti müəssisənin ətraf mühitlə (sosial-iqtisadi, hüquqi, mədəni və s.), bütövlükdə rəqiblərin bazarda fəaliyyətləri ilə əlaqələrinin vəziyyətini müəyyən etməyə istiqamələnməsi ilə şərtləndirilir. Hər bir müəssisə xarici mühitin daimi dəyişən şəraitinə adoptasiya olmağı bacarmalı, bazarda daim əlaqədə olduğu və harmoniya təşkil etdiyi rəqibləri ilə münasibətini dəqiq müəyyənləş-dirməlidir. Müasir şəraitdə Marketinqin Məlumat Bazası (MMB) aşağıdakı əsas vəzifələri yerinə yetirmək üçün istifadə edilməlidir: birincisi – zəruri qərarların qəbul edilməsinə cavab verən işçi heyyətinin biliklərinin artılmasında; ikincisi strateji qərarların qəbul edilməsində (məsələn, bazarın seqmentləşməsi) və yaxud həyata keçirilməsi ərəfəsində nəzərdə tutulan tədbirlərin hazırlanmasında (məsələn, müştəriləri qazanmaq üşün proqram). Müştəriyə hədəflənmə şəraitdə müəssisədə marketinq fəaliyyəti üçün məlumat bazasının əlverişliliyi, məlumatın generasiya edə bilməsi ilə şərtlənir. Bu aşağıdakı məsələlərin həll edilməsi üçün vacibdir: bazarın seqmentləşdirilməsi (məsələn, müəssisənin məhsullarının bazarın ən çox hansı seqmentinə uyğun olması); müəssisənin müştəriləri haqqında məlumatların genişləndirilməsi (müştərinin şəxsiyyəti, onların məşğuliyyəti, zövqləri, dəyərləri və s.); müştərilər ilə əlaqələrin asanlaşdırılması (məsələn, müştərilər ilə harda, nə vaxt və hansı formada əlaqə yaratmaq); müştərilərin tələblərinin təmin edilməsi (onların təlabatları, müəssisənin məhsullarının rəqib məhsuluna nisbətən istehlakçıların tələbatını ödəmə dərəcəsi); perspektivdə istehlakçıların tələbatlarının proqnozlaşdırılması (məsələn, müştərilərin tələbatları hansı formada artır); müştərinin etibarını qazanmaq (məsələn, təkrar sövdələşməyə hansı formada başlamaq). Müasir dövrdə müəssisənin marketinq starategiyasının əsaslandırılması və hazırlanması müəssisənin aşağıdakıların təmin edə bilmə dərəcəsindən asılıdır: bunlara, birincisi -müxtəlif mənbələrdən daxil olan məlumatların daha ciddi idarə edilməsi; ikincisi- müştərilər ilə qarşılıqlı yaranmış əlaqənin daimi dəqiqləşdirilməsi; üçüncüsü - daha çox aktual tələblərə cavab verən müştərilər ilə şəxsi əlaqələri aid etmək olar. Bununla yanaşı müəssisənin marketinq strategiyasını formalaşdırarkən bir vacib məqama da diqqət yetirmək lazımdır. Müasir şəraitdə müəssisənin marketinq strategiyası bazarda rəqabət üstünlüyünün qazanılması və saxlanmasına hədəflənməlidir. Bu vəziyyət müəyyən dərəcədə müəssisənin uğurlarının bir sıra strateji amilləri ilə əlaqədardır. Son illərdə bu istiqamətdə aparılan araşdırmalarda müəssisənin uğurlarının strateji amillərinin tədqiqi nəzərə çarpacaq dərəcədə yüksəlib. Belə tədqiqatlara əvvəlki paraqraflarda baxılmış Harvard qrupunun inkişaf modelni göstərmək olar. Müəssisənin uğurlarının strateji amillərinin formalaşdırılmasında əsas istinad müəssisənin uzun müddət ərzində rəqibə nisbətən istehsal etdikləri məhsula görə üstünlüklərini saxlamasıdır. Marketinq üzrə ədəbiyyatlarda müəssisələrin rəqabət üstünlüyünə cavab verən üç əsas tələbin fərqləndirilməsi qəbul edilmişdir və bunları uyğun strateji amil kimi hesab etmək olar: uzun müddət ərzində rəqiblər ilə müqayisədə müəssisənin məhsulunun şəxsi markasının unikallığının təmin edilməsi; müştərinin spesifik tələbatının təmin edilməsi, başqa sözlə müəssisənin güclü tərəfi istehlakçıların müəyyən məqsədli qruplarının tələblərinin ödənilməsinin təmin edilməsi; müəssisənin spesifik resursları və imkanlarına söykənmək, hansı ki, rəqib müəssisələr ilə müqayisədə orijinal olmalıdır. Bir çox müəssisələr üçün əsas problem resurs və qabiliyyət formasında olan rəqabət üstünlüyünün bazarda qorunması və həyata keçirilməsini təmin edən uğurun strateji amillərinin formalaşdırılmasıdır. İnkişafın strateji amili və müəssisənin imkanlarını mütləq fərqləndirmək lazımdır. Bu potensial müəssisənin resursları və imkanlarını xarakterizə edir, onun köməyi ilə o, özünün müəyyən uğurlarının dayanıqlığını təmin edir. Uğur strateji amili, öz növbəsində, strateji potensiala söykənməlidir. Ancaq uğur strateji amili strateji potensialdan bazarın səmərəliliyinə təsir etmə imkanları ilə fərqlənir. Belə ki, müəssisə müasir texnologiya potensialına malikdirsə, onda bu imkan bazarda elə formada tətbiq etməlidir ki, müəssisənin məhsulu istehlakçılar üçün rəqib məhsula nisbətən daha cəlbedici olsun. Müəssisənin inkişafının ümumi strategiyasının elementi kimi onun marketinq strategiyası ümümi halda onun resursları və ətraf mühitin imkanlarına hədəflənməlidir ki, uğurun lazım olan potensialını yarada bilsin. Bu zaman iki qarşılıqlı əlaqəli olan məsələnin həllini araşdırmaq lazımdır: birincisi, strateji təhlil əsasında müəssisənin gələcək uğur potensialını inkişaf etdirmək; ikincisi, müəssisənin uğur potensialını uğurun strateji amilinə çevrilməsini təmin etmək. Yuxarıda göstərilən məsələlərdən birincinin həlli prosesində müəssisə lazım olan vaxtda onu əhatə edən mühitin imkanları və qorxulu anlarını müəyyən etməlidir. Bu yanaşma ilə müəssisənin məhsulunun rəqabətqabiliyyətini təmin etmək olar. Bununla yanaşı müəssisənin hal-hazırki potensialının perspektiv vəziyyəti dəyərləndirilməli və sonrakı mərhələdə müəssisənin inkişafını təmin edən müvafiq tədbirlər hazırlanmalıdır. Yuxarıda baxılan ikinci məsələnin həlli, müəssisəsinin mövcud olan uğurlarının yenilənməsi və həyata keçirilməsi müəssisənin bazarda üstünlük əldə etməsinə səbəb olmalıdır. Beləliklə, müasir şəraitdə, marketinq strategiyası da daxil olmaqla müəssisənin inkişafı, baza strategiyasının əsaslandırılması və hazırlanması prosesində müəssisə daim potensialın inkişaf etdirilməsi və uğurun strateji amillərinə də yenidən baxılması zərurəti qarşısında qalır. Yüklə 1,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|