Örnek: İşletme 1.000 TL tutarında mal satmış, karşılığının kredi kartından çekmiş fakat çekilen tutar banka hesabına henüz yatmamıştır. KDV % 18 hariç. Daha sonra bu paranın banka hesabına yatttığı öğrenilmiştir.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................Tarih......................................
127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı
127.01 Kredi kartında bekleyen paralar
600 Y.İ. Satışlar Hesabı
391 Hesaplanan KDV Hesabı
Kredi kartı ile mal satımı
|
1.180
|
1.000
180
|
2
|
....................................Tarih......................................
102 Bankala Hesabı
127 Diğer Ticari Alacaklar Hesabı
127.01 Kredi kartında bekleyen paralar
Alacağın banka hesabına yatması
|
1.180
|
1.180
|
BORÇ
|
127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HESABI
|
ALACAK
|
1.180
|
1.180
|
|
|
128 Şüpheli Ticari Alacaklar
Ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz alacakların izlendiği hesaptır.
İşleyişi: Tahsili şüpheli hale gelmiş olan alacaklar bulundukları hesaplardan çıkartılarak bu hesaba borç kaydedilirler. Şüpheli alacağın tahsili veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak olarak kaydedilirler.
Örnek: İşletme 5.000 TL tutarında bir alacak senedini ödenmediği için protesto ettirmiş ve bu senedi şüpheli hale getirmiştir. Fakat şüpheli hale gelen bu senet daha sonra ödenmiştir.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................Tarih......................................
128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı
121 Alacak Senetleri Hesabı
Senedin şüpheli hale getirilmesi
|
5.000
|
5.000
|
2
|
....................................Tarih......................................
100 Kasa Hesabı
128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı
Şüpheli alacağın tahsili
|
5.000
|
5.000
|
BORÇ
|
128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HESABI
|
ALACAK
|
5.000
|
5.000
|
|
|
129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı
"128. Şüpheli Ticari Alacaklar" için ayrılacak karşılıklarla, perakende satış yöntemi kullanarak bilanço gününden önceki iki hesap döneminde vadesinde tahsil edilemeyen alacakların ilgili dönemlerdeki toplam vadeli satışlara oranlarının ortalamasının değerleme dönemindeki vadeli satışlara uygulanması suretiyle bulunacak şüpheli alacaklar için ayrılan karşılıkları kapsar. Teminatlı alacaklarda karşılık teminatı aşan kısım için ayrılır.
İşleyişi : Hesaplanan karşılık tutarı bu hesaba alacak, "654. Karşılık Giderleri" hesabına borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsiline bağlı olarak, tahmin olunan zararın kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi halinde, gerçekleşmeyen kısım "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı" alacağına devredilerek bu hesaba borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsilinin imkansız olduğu kesinleştiği takdirde bu hesaba borç, ilgili hesaba da alacak kaydedilir. Gerçekleşen zararın ayrılan karşılıklardan fazla olması halinde, ayrılan karşılık kadar bu hesaba borç, zarar fazlası ise "681. Önceki Dönem Gider ve Zararları" hesabına borç, tahsil edilemeyen tutar, ilgili alacak hesabına alacak kaydolunur.
Perakende satış yönteminin uygulanması sonucunda bulunan, dönemin karşılık tutarının o tarihteki şüpheli alacaklar karşılığı tutarından az olması durumunda, aradaki fark "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na aktarılmak üzere bu hesaba borç yazılır.
Daha önce alacaklardan düşülen ve bu hesaba borç kaydedilen alacakların tahsili söz konusu olduğu takdirde, oluşlarına göre "671. Önceki Dönem Gelir ve Kârlar" hesabına alınır.
Örnek: İşletme 31.12.2008 tarihinde 6.000 TL tutarında bir alacak senedini ödenmediği için protesto ettirmiş ve bu senedi şüpheli hale getirmiştir. Bu alacağın tamamı için karşılık ayrılmıştır. 30.01.2009 tarihinde alacağın tahsili ortadan kalkmıştır yani alacak değersiz hale gelmiştir.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................31.12.2008......................................
128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı
121 Alacak Senetleri Hesabı
Senedin şüpheli hale getirilmesi
|
6.000
|
6.000
|
2
|
....................................31.12.2008......................................
654 Karşılık Giderleri Hesabı
129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hs
Şüpheli alacağa karşılık ayrılması
|
6.000
|
6.000
|
3
|
....................................30.01.2009......................................
129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hs
128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı
Şüpheli alacağın ve karşılığın kayıtlardan çıkarılması
|
6.000
|
6.000
|
Böylece bu alacak 654 Karşılık Giderleri Hesabında kalarak gider olarak kaydedilmiştir, ve işletmenin gelir tablosunda yer almıştır.
BORÇ
|
129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI HESABI
|
ALACAK
|
6.000
|
6.000
|
|
|
Eğer şüpheli hale getirilen ve karşılık ayrılan bu alacak 30.01.2009 tarihinde ödenmiş ise şöyle kayıt yapılır:
1
|
....................................30.01.2009......................................
100 Kasa Hesabı
128 Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabı
Şüpheli alacağın tahsili
|
6.000
|
6.000
|
2
|
....................................30.01.2009......................................
129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hs
644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı
Şüpheli alacağın karşılığının gelir yazılması
|
6.000
|
6.000
|
Böylece bu alacak 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabınada yazılarak gelir olarak kaydedilmiştir, ve işletmenin gelir tablosunda yer alacaktır. Bu sayede 654 Hesabı ve 644 Hesabı birbirine dengeleyerek gider veya gelir olmayacaktır.
13 DİĞER ALACAKLAR
Bu hesap grubu; herhangi bir ticari nedene dayanmadan meydana gelmiş ve en çok bir yıl içinde tahsil edilmesi düşünülen senetli, senetsiz alacaklar ile bu gruba ait şüpheli alacak ve şüpheli alacak karşılığının izlenmesini sağlar. Bu grup aşağıdaki hesaplardan oluşur.
131 Ortaklardan Alacaklar
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile ortaklarından veya işletme sahiplarinden olan alacak tutarlarının izlendiği hesaptır.
İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.
Örnek: İşletme 20.02.2009 tarihinde işletme ortaklarından Hakan A. ya 3.750 TL borç para vermiştir. Bir ay sonra ortak borcunu peşin olarak ödemiştir.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................20.02.2009......................................
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı
131.01 Hakan A.
100 Kasa Hesabı
Ortak Hakan A. ya borç verilmesi
|
3.750
|
3.750
|
2
|
....................................20.03.2009.......................................
100 Kasa Hesabı
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı
131.01 Hakan A.
Ortak Hakan A. nın borcunu ödemesi
|
3.750
|
3.750
|
BORÇ
|
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESABI
|
ALACAK
|
3.750
|
3.750
|
|
|
132 İştiraklerden Alacaklar
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile iştiraklerden olan alacaklarının izlendiği hesaptır.
İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.
Örnek: İşletme 05.01.2009 tarihinde işletmenin iştiraklerinden HG limited şirketine 20.000 TL borç para vermiştir. 01.03.2009 tarihinde HG limited şirketi borcunu işletmenin banka hesabına yatırmıştır.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................05.01.2009......................................
132 İştiraklerden Alacaklar Hesabı
132.01 HG Ltd. Şti.
100 Kasa Hesabı
HG Ltd. Şti. ye borç verilmesi
|
20.000
|
20.000
|
2
|
....................................01.03.2009......................................
102 Bankalar Hesabı
132 İştiraklerden Alacaklar Hesabı
132.01 HG Ltd. Şti.
HG Ltd. Şti. nin borcunu ödemesi
|
20.000
|
20.000
|
BORÇ
|
132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR HESABI
|
ALACAK
|
20.000
|
20.000
|
|
|
133 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile bağlı ortaklıklardan olan alacaklarının izlendiği hesaptır.
İşleyişi: Alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.
Örnek: İşletme 15.01.2009 tarihinde işletmeye bağlı ortağı HG ticarete 8.000 TL borç para vermiştir. 21.02.2009 tarihinde HG ticaret borcunu işletmeye çek vererek ödemiştir.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................15.01.2009......................................
133 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar Hesabı
133.01 HG Ticaret
100 Kasa Hesabı
HG Ticarete borç verilmesi
|
8.000
|
8.000
|
2
|
....................................21.02.2009......................................
101 Alınan Çekler Hesabı
133 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar Hesabı
133.01 HG Ticaret
HG Ticaretin borcunu ödemesi
|
8.000
|
8.000
|
BORÇ
|
133 BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR HESABI
|
ALACAK
|
8.000
|
8.000
|
|
|
135 Personelden Alacaklar
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile işletme personelinin borçlarının izlendiği hesaptır.
İşleyişi: Personelden alacağın ortaya çıkması halinde hesaba borç kaydedilir, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.
Örnek: İşletme personeli Ahmet B. ye 750 TL borç para vermiştir. Bir ay sonra personel borcunu peşin olarak ödemiştir.
Mad. No
|
AÇIKLAMA
|
BORÇ
|
ALACAK
|
1
|
....................................Tarih......................................
135 Personelden Alacaklar Hesabı
135.01 Ahmet B.
100 Kasa Hesabı
Personel Ahmet B. ye borç verilmesi
|
750
|
750
|
2
|
....................................Tarih.......................................
100 Kasa Hesabı
135 Personelden Alacaklar Hesabı
135.01 Ahmet B.
Personel Ahmet B. nin borcunu ödemesi
|
750
|
750
|
BORÇ
|
135 PERSONELDEN ALACAKLAR HESABI
|
ALACAK
|
750
|
750
|
|
|
Dostları ilə paylaş: |