İran’ın Etnik Coğrafyası
Etnik Coğrafya
|
Etnik bölgenin adı ve yönetim merkezi
|
Etnik grubun adı
|
Sınır bağlantısı
|
Nihai hedef
|
Kürdistan
Senendec: Halen Kürdistan BV merkezi
|
Kürt, kısmen Türk
|
Batıda Irak (ve Kuzey Irak)
|
Türkiye, Suriye ve Irak Kürtleri ile birlikte Özgür Kürdistan
|
Beluçistan
Zahedan: Halen Sistan ve Beluçistan BV merkezi
|
Beluç
|
Doğuda Pakistan (ve Afganistan), güneyde Umman denizi
|
Pakistan Beluçları ile birlikte Özgür Beluçistan
|
Sistan
Zabul: Sistan ve Beluçistan BV merkezi Zahedan’a bağlı ilçe
|
Sistani
|
Doğuda Afganistan (ve Pakistan)
|
Pakistan Beluçları ile birlikte Özgür Beluçistan
|
İran Arabistanı/ Arabistan-ı İran
Ahvaz: Halen Huzistan BV merkezi
|
Arap, Fars, ....
|
Batıda Irak, güneyde Basra körfezi
|
Güney Irak Şiileri ile birlikte Şii Arap devleti
|
I-Horasan (Halen Horasan; Kuzey, Rızavi ve Güney olmak üzere üç bölge valiliğine bölünmüştür)
Meşhed: Halen Rızavi Horasan BV merkezi bkz.→Afşaryurt
|
Türk, Fars, Kürt
|
Doğuda Türkmenistan ve Afganistan
|
Afganistan topraklarından Herat dâhil, bazı Vilayetlerin İran’a bağlanması
|
Azerbaycan/ Güney Azerbaycan
Tebriz: Halen Doğu Azerbaycan BV merkezi
|
Türk
|
Kuzeyde Azerbaycan (ve Nahçıvan), Ermenistan, Batıda Türkiye, doğuda Hazar denizi
|
.
|
Gilan
Reşt: Halen Gilan BV merkezi
|
Gilek
|
Kuzeyden Hazar denizi ve Hazar’a kıyısı bulunan ülkeler
|
|
Mazenderan/ Tabaristan
Sari: Halen Mazenderan BV merkezi
|
Mazenderanlı/ Tabari
|
Kuzeyde Hazar denizi ve Hazar’a kıyısı bulunan ülkeler
|
|
İran Türkmenistanı/ Güneybatı Türkmenistan
Kümbed- i Kavus: Halen Gülistan BV merkezi Gürgân’a bağlı ilçe merkezi
|
Türkmen
|
Kuzeyde ve doğuda Türkmenistan, Kuzeybatıda Hazar denizi ve Hazar’a kıyısı bulunan ülkeler
|
|
Loristan (Lor-i Bozorg, Lor-i Küçük/ Çahar Mahal u Bahtiyari ve Kûhgiluye vu Buyer-Ahmed)
Hürremabad: Halen Loristan BV merkezi
|
Lor (Lor-Bahtiyari)
|
Batıda Irak, güneyde Basra Körfezi
|
|
Kaşkayı-Yurt (Kadim Kaşkayı Vilayeti. Bugünkü Fars Körfezi sahilindeki Buşehr BV toprakları ile Hürmüzgan BV topraklarının batı ve kuzeybatı bölümü Kaşkayı Vilayeti içerisindedir)
Firuzabad: Halen Fars BV merkezi Şiraz’a bağlı ilçe
|
Fars, Kaşkayı
|
Güneyde Basra Körfezi
|
|
II-Afşaryurt (Kuzey Horasan BV’nin tamamı, Rızavi Horasan BV’nin büyük kısmı)
Bocnurd: Halen Kuzey Horasan BV merkezi bkz.→ Horasan
|
Türk, Fars, Kürt
|
Doğuda Türkmenistan ve Afganistan
|
|
Lekistan
Burucerd: Halen Loristan BV merkezi Hürremabad’a bağlı ilçe
|
Lek
|
Batıdan Irak
|
|
Laristan
Lar: Halen Fars BV merkezi Şiraz’a bağlı Lar kazası ve ilçe merkezi
|
Lar
|
Güneyde Hürmüzgan üzerinden Basra Körfezi
|
|
Farsistan
Tahran: Halen İran’ın başkenti
|
Fars, Türk
|
Deniz ve ülke sınırı bulunmamaktadır. Ancak güneydeki Bender-Abbas ve Bender-Deyyir sahil şehirleri, etnik Farsistan olarak gösterilmektedir.
bkz.→Farslar, Fars Bölgesindeki Şehirlerin Nüfusları
|
|
Amerikan Silahlı Kuvvetler Dergisi’nin (Armed Forces Journal) Haziran 2006 sayısında Ralph Peters imzasıyla yayınlanan “Blood Borders/ Kan sınırları” başlıklı makalede, Orta Doğu haritasının etnik temelde yeniden çizilmesini tavsiye ediyor. Etnik kökene göre çizdiği yeni Orta Doğu haritasını makalesine ek olarak koymuş. Bu haritada Türkiye, Irak, İran ve Suriye toprakları üzerinde bir “Hür Kürdistan”, İran ve Pakistan toprakları üzerinde “Hür Beluçistan” kurulmasının yanı sıra, bu iki yeni devlete toprak veren İran’ın, ayrıca genişletilmiş Azerbaycan’a ve Basra Körfezi’nde kurulacak bir Şii Arap devletine de toprak vermesi öngörülmektedir. İran’a ise Herat dâhil, bazı Afgan Vilayetleri veriliyor. Böylece İran biraz daha doğuya kayıyor. Buşehr Bölge Valiliği Arap Şii devletine verilerek, İran’ın Basra Körfezi’ne olan sınırı daraltılıyor. Yani Batı’ya petrol taşıyan gemileri İran tehdidinden kurtarılıyor.
Bu etnik mıntıkalar, gerek yaşam sahaları, yani coğrafi konumları, gerekse nüfus, kültür, sosyal yapı, siyasi ve ekonomik güç bakımından ciddiye alınacak büyük bölgelerdir. Bunların dışında bazı bölge ve yerleşim birimlerinde yaşayan bağımsız dil ve yarı dil özelliği bulunan etnik gruplar sayılarak Tadat edilerek yüzden fazla etnik isim ve dil dilin olduğunu saymak mümkündür.
İddia edildiğine göre, Roma’da Nato Savunma Koleji’nde büyük bir skandal yaşanmış. Brifinge katılan Türk subayları, salonda Ralph Peters’in bu haritası ile karşılaşmış, büyük bir şok yaşamışlar. Ancak salonu terk edip etmedikleri, Dışişleri Bakanlığı’nca Nato nezdindeki büyükelçi vasıtasıyla Nato’ya nota verilip verilmediği bilinmemektedir. (www.etikhaber.com)
*
Çöl bölgeleri hariç Türkler, İran topraklarının tamamında toplu ve perakende olarak oturmakta ve yaşamaktadır. Ülkenin Tahran dâhil batısı, kuzeydoğusu ve güney bölgesinde yoğunlaşmışlardır:
1. Ülkenin Tahran’dan itibaren batısı: Burası Güney Azerbaycan topraklarıdır. Adından ötürü bu bölge Türklerine “Azerbaycan Türkü” denmektedir. Halac Türkleri’nin oturduğu Halacistan da Güney Azerbaycan topraklarına dâhildir.
2. Kuzeydoğu Türkleri: Kuzeydoğu Türklerine İran Türkmenistanı da denen Gülistan Bölge Valiliği Türkmenleri ile Horasan Türkleri dâhildir. Eskiden beri bildiğimiz Sahra-yı Türkmen de Gülistan Bölge Valiliği sınırları dâhilindedir.
3. Güney bölgesi/ Kaşkayı Vilayeti/ Kaşkayı-Yurt Türkleri: Bunlar Büyük Kaşkayı iline bağlı olan Kaşkayı Türkleri ve Hamselerdir. Azerbaycan Türkleri’nin devamı olarak kabul edilirler.
Dostları ilə paylaş: |