Dublin büYÜkelçİLİĞİ Tİcaret müŞAVİRLİĞİ
Yüklə 0,95 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İrlanda’nın 2014 Yılı İtibariyle İthalatındaki İlk 25 Ülke Sıra Ülke
- 48,766 İlk 25 Ülke Toplamının Genel Toplam İçindeki Yeri %91
- BÖLÜM II 1. TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ GENEL
- 1.1. Ekonomik İlişkilerin Genel Durumu 1.1.1.Yatırımlar
- 1.1.2. Müteahhitlik Hizmetleri: I-İRLANDA MÜTEAHHİTLİK VE TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRÜ
- İşletmeler İstikrar Fonu
- PROJENİN CİNSİ PROJENİN YERİ
|
Kaynak: İrlanda Merkez İstatistik Ofisi (CSO) Haziran Verileri Türkiye Güney Kore’nin ardından İrlanda’nın 2014 yılı ihracatında 25. sırada yer almaktadır. 4.3.5. İrlanda’nın İthalatında Ülke Sıralaması
Kaynak: İrlanda Merkez İstatistik Ofisi (CSO) Ülkemiz İrlanda’nın ithalatında 17. sırada yer almakta olup, İrlanda’ya 2014 yılında 435 milyon € değerinde ihracat yapmıştır. BÖLÜM II 1. TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ GENEL: İrlanda’da 1845-1851 yılları arasında yaşanan büyük kıtlık sırasında ada halkından toplam 1 milyon kişi hayatını kaybetmiş veya 1 milyon kişi başka ülkelere göç etmek zorunda kalmıştır. Sözkonusu kıtlık sürerken 1847 yılında Osmanlı Padişahı Abdülmecit o tarihte İngiliz egemenliği altında bulunan İrlanda’ya 1000 Pound tutarında para yardımı yapmıştır. Bir söyleme göre, adaya ayrıca tahıl ve gıda maddesi yüklü 5 gemi gönderildiği ifade edilmektedir.Osmanlı yardımının yapıldığını kanıtlayan Babıali belgesi ve İngiliz sömürge yönetiminin, İrlanda mahalli makamlarının ve ileri gelenlerinin teşekkür yazıları Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivleri Dairesi tarafından gün ışığına çıkarılmıştır. İrlanda’nın tarihi şehirlerinden olan Drogheda’nın kuruluşunun 800., büyük kıtlığın 150. yıldönümleri münasebetiyle 2 Mayıs 1995 yılında dönemin belediye binasına yapılan yardımın anısına bir şükran plaketi törenle asılmıştır. İrlanda’da 11 Aralık 1972 tarihinde Paris Büyükelçiliğimize bağlı bir büro ile faaliyete geçilmiş, bilahare 10 Aralık 1973’de Dublin Büyükelçiliğimiz açılmıştır. İrlanda’nın Ankara Büyükelçiliği ise 1998 yılında açılmıştır. Uzun bir durgunluk yaşayan ikili ilişkilerimizde İrlanda’nın dünyaya açıldığı ve büyük bir ekonomik kalkınma kaydettiği 1990’lı yıllarda nispi bir canlanma olmuştur. 1.1. Ekonomik İlişkilerin Genel Durumu 1.1.1.Yatırımlar İrlanda’da ekonomik kriz sonrasında toplam 8 adet Türk sermayeli şirket faaliyet göstermekte olup, bunların bir kısmı Dublin’deki “Uluslararası Finansal Hizmetler Merkezi”nde işlem yapan finansal hizmet şirketleridir. Ayrıca, Eczacıbaşı grubunun “Vitra Ireland Ltd.” unvanlı firması Arklow şehrinde duvar fayansı üretimi alanında faaliyette bulunmaktaydı. Ancak, İrlanda ekonomisinde yaşanan ekonomik kriz ortamında talepteki daralmaya paralel olarak 2008 yılı Aralık ayından itibaren ise özellikle İngiltere pazarına dayalı talep yetersizliğinden dolayı firmanın İrlanda’daki üretimi durmuştur. 2014 yılı itibariyle, İrlanda’da Beko Plc adlı firmanın İrlanda’nın Meath bölgesinde ofisi mevcut olup yatırımları bulunmaktadır. 1.1.2. Müteahhitlik Hizmetleri: I-İRLANDA MÜTEAHHİTLİK VE TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRÜ: ABD kaynaklı olarak başlayan ve AB ekonomisini etkileyen global ekonomik ve finansal krizin etkisinin İrlanda’da derin olarak hissedilmeye başlaması ile birlikte İrlanda Hükümeti finansal sistemde istikrarı sağlamak ve sürdürmek amacıyla altı adet kredi ve finansal kuruluşuna banka kurtarma operasyonları kapsamında finansal destek sağlayarak, bahsekonu finansal ve kredi kuruluşlarının pasifleri 30 Eylül 2008- 29 Eylül 2010 yılları arasındaki dönemde devlet garantisi kapsamına alınmış ve ekonomik her birimde güven yaratılmaya çalışılmıştır. İrlanda’nın önemli iki ihraç pazarından olan ABD ve İngiltere ile Avro Bölgesinde meydana gelen global ekonomik ve finansal kriz, İrlanda ekonomisini çok derin bir şekilde etkilemiş ve İrlanda Hükümeti ülkede faaliyette bulunan yabancı sermayeli firmaların ve diğer reel sektör firmaların ekonomi üzerindeki güvenini tesis etmek üzere diğer AB ülkelerine göre daha hızlı davranarak devlet yardımları desteklerini açıklayarak yürürlüğe koymuştur. 2008 yılının son iki döneminde, bütçede yaşanan zorluklar ve büyüme oranında negatif büyümenin gerçekleşmesi ve ekonominin durma noktasına gelmesi karşısında, İrlanda’nın uluslararası rekabetini korumaya yönelik olarak Hükümet ekonomik performansını arttırıcı birtakım önlemler almıştır.Sözkonusu önlemler 20 Kasım 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2008 yılı ikinci yarısında başlayan ekonomik krizden en fazla etkilenen ihracata yönelik faaliyette bulunan küçük ve orta ölçekli firmalara yardımcı olmak üzere Avrupa Yatırım Bankasından 300 milyon € kredi desteği sağlanmış ayrıca, 2009 yılı Nisan ayında alınan ilave ekonomik istikrar tedbirleri çerçevesinde kurulan İşletmeler İstikrar Fonu olarak adlandırılan Girişimci Fonu (Enterprise Fund) kapsamında da 2009 yılında 50 milyon € ve 2010 yılında 50 milyon € olmak üzere toplam 100 milyon €’luk kredi küçük ve orta ölçekli firmalara sağlanmıştır. Özellikle, ihracata yönelik olarak faaliyette bulunan küçük ve orta ölçekli yerli firmalarla, ihracata yönelik üretim gerçekleştiren firmalara girdi temin eden küçük ve orta ölçekli yerli firmalara mevcut ekonomik koşullarda destek sağlamak üzere Girişimcilik, Ticaret ve İstihdam Bakanlığı (Department of Enterprise, Trade and Employment) bünyesinde “İşletme İstikrar Fonu- Enterprise Stabilisation Fund ” kurulmuştur. Sözkonusu Fonun 2009 ve 2010 yıllarında kullanılmak üzere toplam 100 Milyon €’luk bütçesi vardı. Sözkonusu miktarın 50 Milyon €’su 2009 yılında, geri kalan 50 Milyon €’su ise 2010 yılında kullanılmıştır. Sözkonusu fonun dağıtımı Girişimcilik, Ticaret ve İstihdam Bakanlığı’na bağlı “Enterprise Ireland” adlı kuruluş tarafından yapılmaktadır. 2009 yılı Ekim ayında toksik mevduatlara sahip bankacılık sistemini ve ekonomik iyileşmeyi desteklemek üzere “Ulusal Hazine Yönetim Kuruluşu”na bağlı “Ulusal Mevduat Yönetim Ajansı (National Asset Management Agency-NAMA)” kurularak, bankaların toksik ve batık kredilerinin NAMA’ya aktarılması ve bu sistem vasıtasıyla bankaların ekonomiye (kurum ve kişilere) normal kredi akışının tekrar sağlanması beklenmektedir. Avrupa Birliği’ne üye ülke Maliye Bakanlarının 28 Kasım 2010 tarihinde gerçekleştirdiği acil toplantı sonucunda İrlanda Hükümetine verilecek 85 milyar € değerindeki mali yardım paketinin onaylandığı bildirilmiştir. İrlanda Hükümetine Avrupa Birliği (AB/Uluslararası Para Fonu) Ortak Fonu’ndan verilen mali yardıma ilave olarak İngiltere, İsveç ve Danimarka’dan da ikili kredi anlaşmaları kapsamında kredi verilmiştir. AB/IMF Ortak Fonundan verilen 85 milyar €’luk borç miktarının 22.5 milyar €’sunun AB Mali İstikrar Mekanizmasından (European Financial Stability Mechanism-EFSM), 22.5 milyar €’sunun Avrupa Mali İstikrar Fonu’ndan (European Financial Stability Fund - EFSF) ve 22.5 milyar €’sunun da IMF’den karşılanacaktır. Buna ilaveten, sözkonusu 85 milyar € değerindeki mali yardımın 17.5 milyar €’sunun İrlanda Ulusal Emeklilik Rezerv Fonundan ve diğer yerli nakit kaynaklarından karşılanacaktır. Diğer taraftan, mali yardım programının birinci kısmını İrlanda bankacılık sisteminin yeniden yapılandırılması ve ikinci kısmını ise ekonomide gerçekleştirilecek bir seri mali ve yapısal reformların oluşturduğu ifade edilmiştir. Buna ilaveten, bütçe açığının GSYİH’nın % 3’üne indirilmesi hedefinin karşılanması amacıyla, İrlanda ekonomisinde 2011 ve 2012 yıllarında gerçekleştirilecek temkinli büyüme oranları dikkate alınarak sözkonusu hedefin 2015 yılına kadar gerçekleştirilmesi garanti altına alınmıştır. İrlanda, 15 Aralık 2013 tarihinde AB/IMF/Avrupa Merkez Bankası Mali Yardım Programı’ndan herhangi bir ilave mali yardım almadan çıkmış ve mali piyasalara dönüş yapmıştır. Hükümet bunun için 25 Milyar €’luk ek bir bütçe ayırmıştır. İrlanda’nın AB/IMF/Avrupa Merkez Bankası Mali Yardım Programı’ndan herhangi bir ilave mali yardım almadan çıkmasının ardından, ekonomisinin büyüme potansiyelini de dikkate alarak, Moody’s uluslararası kredi değerlendirme kuruluşu İrlanda’nın kredi notunu BAA1’e yükseltmiştir. İrlanda Hükümeti, 15 Aralık 2013 tarihinde AB/IMF/Avrupa Merkez Bankası Mali Yardım Programı’ndan çıkmasının ardından, 17 Aralık 2013 tarihinde 2014-2020 yıllarını kapsayan “Orta Vadeli Ekonomik Planı” açıklamıştır.Bu “Orta Vadeli Ekonomik Planı”nın esas amacı:
Öte yandan, 05 Aralık 2014 tarihinde Standard and Poor’s (S&P) adlı kredi derecelendirme kuruluşu tarafından İrlanda’nın notu; ekonomik performansının son dönemdeki gidişatı, işsizlik oranının azalması ve kamu maliyesinin iyi yönetimi sonucunda A-’den A’ya yükseltilmiştir. İrlanda ekonomisi, ihracatındaki ve ülkeye yapılan yabancı sermayedeki artış sayesinde 2013 yılında %1.2 oranında büyümüştür. İrlanda Maliye Bakanlığı tarafından son yapılan açıklamalara göre ise 2014 yılında tahmini olarak %4.7, 2015 yılında %3.9 ve 2016 yılında 3.4 oranında büyümesi beklenmektedir. Ayrıca, ülkenin en büyük sorunu olan işsizlik oranı ise 2012 yılında %14,7’den, 2013 yılında %13,1’e düşmüştür.İrlanda İstatistik Ofisi tarafından açıklanan son verilere göre ise 2015 yılının Şubat ayı itibariyle %10,1’e gerilemiştir. İrlanda’nin mali ve ekonomik krizinin devam ettiği 2012 yılında, ülkenin Kuzey Metro Projesi, DART Metrosu, Batı Metrosu gibi önemli birçok önemli altyapı projeleri iptal edilmiş ve bazıları ise ertelenmiştir.Ancak, hastahane yapımı, okul inşası ve bilgi teknolojileri projeleri devam edecektir.Ancak, 2013 ve 2014 yılllarında devam eden ekonomik kriz nedeniyle İrlanda’da büyük inşaat projesi bulunmamaktadır.Duyurusu yapılan ihaleler ise daha ziyade okul kampüsü büyütmesi, yol tamiratı vb. küçük projelerdir. 25 Temmuz 2013 tarihinde İrlanda’nın İstihdam, Girişim ve Yenilik Bakanı Sayın Richard BRUTON’ın talimatı üzerine Forfas adlı kuruluş tarafından “İrlanda’nın Müteahhitlik Sektörü: Genel bir Değerlendirme ve 2015 Yılına kadar Yapılması Gerekenler” adlı rapor yayımlanmıştır. Bahsekonu raporda 2008 yılında İrlanda’da yaşanan krizden sonra en çok etkilenen müteahhitlik sektörünün bugünkü genel bir değerlendirmesi yapılarak, 2015 yılına kadar alınması gereken önlemler tespit edilmiştir. Bahsekonu raporda; İrlanda’da müteahhitlik sektörüne ilişkin olarak çok sayıda Bakanlık ve onlara bağlı devlet kuruluşlarının farklı konularda görev yapmakta olduğu belirtilerek, sektörün bütün sorunlarının giderilmesi açısından koordineli bir yaklaşımın gerekeceği özellikle vurgulanmaktadır. Forfas raporunun yayımlanmasının ardından İrlanda Hükümeti tarafından yapılan açıklamada; müteahhitlik sektörünün sorunlarını ele almak üzere “Ekonomik Düzelme ve İstihdama dair Komite”nin bundan böyle her üç ayda toplanacağı duyurulmuştur. İrlanda Hükümeti ayrıca özel sermaye ile finanse edilecek önemli yatırımların sağlanmasına yönelik yeni yöntemler üzerinde çalışma yapmaktadır. Öte yandan, 2006-2007 yılları arasındaki dönemde GSMH’nın % 25’i oranında olan üretim, 2012 yılında tahmini olarak GSMH’nın % 6.4 oranına düşmüş bulunmaktadır. Rapora göre; üretimin 2013 yılında GSMH’nın % 6.3 (8.08 milyar €) oranında gerçekleşmesi ve 2015 yılında ise GSMH’nın % 6.7 seviyesine (8.98 milyar €) yükselmesi beklenmektedir. Devamla rapor, sektörün bu düşük üretiminin devam etmesi halinde ekonomik büyümenin olumsuz yönde etkileneceğini, gerekli altyapı projeleri ve sanayi, ticari bina inşaatlarının yapılamayacağını ve müteahhitlik firmalarının bu alandaki bilgi, tecrübelerini ve dolayısıyla uluslararası ortamda rekabet edebilirliklerini yitireceklerini vurgulamaktadır. Raporda saptanan önlemler; özellikle iç piyasada yeniden güvenin sağlanması, sektörün gelişmesine yönelik engellerin kaldırılması ile iç ve dış piyasalarda yerli firmaların rekabet edebilmelerini teminen becerilerinin geliştirilmesine yöneliktir. Forfas’ın raporunda belirlenen önlemler 5 ana başlıkta toplanmaktadır.
Diğer taraftan, Müşavirliğimizce İrlanda İstatistik Kurumu aracılığıyla temin edilen istatistiklere göre; 2011 yılında ülkede inşa edilen evlerin sayısı 10,480 iken, 2012 yılında 8,488’e ve 2013 yılında ise 8,301’e düşmüştür. 27 Eylül 2013 tarihinde İrlanda Müteahhitler Birliği tarafından düzenlenen “2013 Yılında Müteahhitlik Sektörünün Durumu”na ilişkin konferansta konuşan İrlanda Başbakanı Sayın Enda KENNY müteahhitlik sektörünün halihazırda ülkedeki toplam istihdamın % 5’ini teşkil ettiğini ve bunun ise AB ülkelerinin ortalama % 7 olan oranının altında ve Avrupa’da ise en düşük oran olduğunu açıklamıştır. Devamla, Sayın Başbakan 2013 yılının Temmuz ayında Hükümetin görevlendirdiği Forfas tarafından hazırlanan Strateji Raporuna değinerek, ülkede yeniden müteahhitlik sektörünün yapılandırılarak kalkındırılması için önündeki engellerin belirlendiğini ve bu hususların giderilmesine yönelik çalışacaklarını ifade etmişlerdir. 2008 yılında başlayan mali kriz nedeniyle ülkedeki tüm konut ve alt yapı projelerine ilişkin yatırımlar durdurulmuştur.Bunun sonucunda, konut sıkıntısı özellikle başkent Dublin’de başlamış ve konut fiyatları %30 civarında artmıştır.Konut ve işyeri sıkıntısının giderek artması sonucunda kira fiyatları da artış göstermiştir. Tüm bu sıkıntıların giderilmesi amacıyla, İrlanda Hükümeti tarafından 2014 yılında “Müteahhitlik 2020-Yenilenmiş bir İnşaat Sektörüne Yönelik Strateji (Construction 2020-a Strategy for a Renewed Construction Sector” yayımlanmıştır. Bu Strateji ile Hükümet 2020 yılına kadar ülkedeki konut sayısını üç katına kadar arttırmayı ve bu dönemde sektörde 60 000 kişiye istihdam yaratmayı hedeflemektedir. Özetle, yayımlanan “Müteahhitlik 2020 Stratejisi” ülkenin daha rekabetçi, yenilikçi, güvenilir ve sürdürülebilir bir inşaat sektörüne kavuşmasını amaçlamaktadır. Bahsekonu Stratejinin ana hedeflerinden biri de yeni bir “Sosyal Konut Stratejisi”ni uygulamaktır.Bu Stratejiye göre önümüzdeki 6 yıl içinde 3.8 milyar € değerinde 35.000 yeni konut inşa edilecektir.Sektörde ise yaklaşık 29.000 kişiye bu dönemde iş yaratılacaktır. Öte yandan, bu Strateji kapsamında 75.000 ailenin konut ihtiyacı karşılanacaktır. İrlanda’da müteahhitlik sektöründe genellikle İrlandalı firmalar faaliyette bulunmakla beraber, yol inşaatı ve şehirlerarası otoyol inşaatı projelerinde Avrupa Birliği ülkeleri (özellikle Almanya, Birleşik Krallık) ile Körfez ülkelerinde müteaahitlik firmalarının ağırlığı bulunmaktadır. Enterprise Ireland adlı kuruluştan temin edilebilen bilgiye göre; İngiltere, İrlanda inşaat sektöründeki varlığını Carillion, Balfour Beatty, RPS, ARUP, Mott Macdonald and WS Atkins gibi firmalar aracılığıyla İrlanda’nın değişik bölgelerinde sağlamaktadır. Halen, İrlandalı müteahhitlik firmalarınca yurtdışında örneğin Orta-Doğu ülkelerinde, İngiltere ve Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde ortaya çıkabilecek yatırım fırsatlarının, değerlendirildiği bilinmektedir. Enterprise Ireland yetkilisinden alınan bilgiye göre İrlanda’nın yurtdışında aldığı büyük inşaat projeleri aşağıdaki gibidir:
Hükümet Ulusal İyileştirme Stratejisi kapsamında çevreye zarar vermeyen Yeşil Satın Alma konularına odaklanmıştır. İklim değişikliğine karşı mücadele etmek ve sera gazı emisyon salımını azaltmak amacıyla Yeşil Satın Alma Stratejisi kapsamında 2020 yılına kadar yeşil inşaat ürünlerinin ve enerji tasarrufu sağlayan yapı malzemelerinin kullanımı teşvik edilecektir. Buna göre, mesken, kamu ve ticari konutlarda çevreye karşı daha duyarlı (0) sıfır karbon salımı formundaki örneğin akustik yalıtım, akustik tavan, çevre dostu çimento, enerji tasarrufu sağlayan ısıtma ve havalandırma sistemleri, termal enerji ve sıcak su tesisat sistemleri,enerji kullanımını azaltan alüminyum kaplamalı cephe sistemleri gibi yeşil yapı malzemesi ürünlerin tüketiciler tarafından kullanımları teşvik edilmektedir. Dolayısıyla, İrlanda’da geleneksel ürünler üreten firmalarımıza ilave olarak çevresel ürünler, ileri teknolojik ürünler ve yenilikçi ürünler üreten ve ihraç eden firmalarımızın AB bölgesindeki kamu alımları harcamalarından daha fazla pay alabileceği düşünülmektedir. Ülkede kısa ve orta vadede uluslararası ihaleye çıkan/çıkacak PPP yatırım projeleri http://ppp.gov.ie/ppp-projects ile www.etenders.gov.ie web sayfalarından takip edilebilmektedir. E-tenders’a ait websitesinde, İrlanda bayrağı ile yayımlanan ihaleler küçük projeleri, AB bayrağı ile duyurulan ihaleler ise nispeten daha büyük projeleri kapsamaktadır. İrlanda’da müteahhitlik sektöründe kamu ihalesi kazanılmasında firmalarımızın İrlanda’lı bir firma ile beraber bir projeye ortak olmalarının pazara giriş ve sonrasında karşılaşılacak güçlüklerin aşılmasında faydalı olacağı düşünülmektedir. Pazara girişte İrlanda müteahhitlik sektöründe yabancı firmalara yönelik kısıtlamalar bulunmamaktadır. Ülkede okul, yol, hastahane yapımı gibi büyük altyapı projeleri ya kamu ya da kamu-özel sektör (PPP) işbirliği aracılığıyla finanse edilmektedir. Öte yandan, konut inşaatları ise genelde özel sektör tarafından üstlenilmekte olup buraya kamu sektörü dahil olmamaktadır. Geçmiş yıllarda finansman bankalar ve diğer kredi kurumları tarafından sağlanmakta iken, ekonominin ve dolayısıyla müteahhitlik sektörünün geçirdiği zor dönem nedeniyle müteahhitlerin İrlanda’lı kredi kurumlarından finansman temin etmeleri oldukça zorlaşmıştır. İrlanda Ulusal Standartlar Kurumu (National Standarts Authority of Ireland) inşaat sektörü ve müteaahitlik hizmetleri ile ilgili çok sayıda malzeme, test, sağlık ve güvenlik/emniyet, kullanım-erişim ve düzenlemelerle ilgili standartlar oluşturmaktadır. Sözkonusu standartlar mimarlar, müteahhitler, gayrimenkul sahipleri, site yöneticileri, konut müteaahitlik firmaları, yapı mühendisleri, malzeme hazırlayıcıları ve diğer ilgili taraflar için temel referans olarak kullanılmaktadır. Bazı durumlarda, ürün ve hizmetler sertifika olmaksızın satılamaz. Öte yandan, CE İşareti, Avrupa Birliği/Avrupa Serbest Ticaret Alanı dahil Avrupa Ekonomik Alanı (EEA)’nında, ürün ve hizmetler için zorunlu bir belgedir ve CE işareti olmaksızın piyasada satılamaz. Yüklə 0,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||