##Fakültənin adi Riyaziyyat ## Kafedranın adı: Riyaziyyat və onun tədrisi texnologiyası


- Fərz etmə, isbat, eyniləşdirmə 4-



Yüklə 1,75 Mb.
səhifə2/21
tarix18.01.2020
ölçüsü1,75 Mb.
#101979
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21

3- Fərz etmə, isbat, eyniləşdirmə

4- Tənlik, eynilik, bərabərsizlik

5- İsbat, fərz etmə, araşdırma

A) yalnız 4

B) 2,4

C) Yalnız 1



D) 1,5

E) Yalnız 2



4. Aşağıdakılardan hansı fərdi anlayışa daxildir

a-ayrı-ayrı cisim və hadisələrin ümdə xüsusiyyətlərini əks etdirir.

b-gerçək cisimlərin mühüm əlamətlərinin inikasından ibarətdir.

c-İnsan təfəkkürünün obyekti yalnız konkret cisim və hadisələr deyil, onların keyfiyyətləri, xassələri də olur. Bu halda həmin keyfiyyət və xassələr fikrən cismin özündən təcrid edilib, müstəqil surətdə düşünülə bilər.

A) Yalnız b

B) Yalnız a

C) b, c


D) a, b

E) a, c


5. Aşağıdakılardan hansı konkret anlayışa daxildir

a-ayrı-ayrı cisim və hadisələrin ümdə xüsusiyyətlərini əks etdirir.

b-gerçək cisimlərin mühüm əlamətlərinin inikasından ibarətdir.

c-İnsan təfəkkürünün obyekti yalnız konkret cisim və hadisələr deyil, onların keyfiyyətləri, xassələri də olur. Bu halda həmin keyfiyyət və xassələr fikrən cismin özündən təcrid edilib, müstəqil surətdə düşünülə bilər.

A) b, c


B) Yalnız c

C) Yalnız b

D) a, b

E) a, c


6. Aşağıdakılardan hansı mücərrəd anlayışa daxildir

a. ayrı-ayrı cisim və hadisələrin ümdə xüsusiyyətlərini əks etdirir.

b. gerçək cisimlərin mühüm əlamətlərinin inikasından ibarətdir.

c. İnsan təfəkkürünün obyekti yalnız konkret cisim və hadisələr deyil, onların keyfiyyətləri, xassələri də olur. Bu halda həmin keyfiyyət və xassələr fikrən cismin özündən təcrid edilib, müstəqil surətdə düşünülə bilər.

A) a, c

B) Yalnız a



C) b, c

D) a, b


E) Yalnız c

7. Riyazi anlayışlar hansı cəhətlərinə görə fərqlənirlər

A) Cinsinə və növünə görə

B) Məzmununa görə

C) Həcminə görə

D) Məzmununa və həcminə görə

E) Cinsinə görə



8. Anlayışın məzmununa aşağıdakılardan hansı daxildir.

A) Əş­ya­lar çoxluğuna aid biliklər

B) Əşyaların və ya hadisələrin mühüm əlamətləri çox­luğuna aid biliklər

C) Mühüm əlamətlər real aləmin əşyalarını xa­rak­terizə edir və onları dərk edilməsi

D) Müəyyən cins əşyalara aidliyi zəruri olan və onları digər cins əşyalardan fərqləndirən əlamətlərə aid biliklər

E) Əşyanın bütün mühüm əlamət­lə­ri­ni sadalanması, əşyalara tərif verməyin sadə və təbii üsullara aid biliklər



9. Anlayışların formalaşması və inkişafı prosesi aşağıdakı istiqamətlərdən hansına aiddir:

1. elmin, texnikanın və mədəniyyətin inkişafında nail olduğumuz anlayışlar cilalanır, dürüstləşdirilir və absraksiya səviyyəsinə qaldırılır;

2. Elmi anlayışların yaranması da idrakın müxtəlif üsul və metodlarını tətbiq etməklə yaranan mürəkkəb və uzun sürən bir prosesdir

3. köhnə anlayışlar dəyişdirilir, saf-çürük edilir, bunun əsasında isə obyektiv gerçəkliyin mənzərəsini dəqiq və dolğun əks etdirən yeni anlayışlar meydana gəlir.

A) 1, 2, 3

B) 2, 3

C) 1, 3


D) 1, 2

E) Yalnız 2



10. Anlayışın (məfhumun) formalaşması ardıcıllıq prosesdir aşağıdakılardan hansıdır?

A) duyğu-qavrayış-təsəvvür

B) duyğu-qavrayış-təsəvvür-anlayış.

C) qavrayış-təsəvvür

D) duyğu- anlayış.

E) təsəvvür-anlayış



11. Uyğunluğu müəyyənləşdirin

1. “Üçbucağın da­xi­li bucaqlarının cəmi 1800-yə bərabərdir” hökmü ümumi,

2. “Bəzi üçbucaqların sahələri bərabərdir” xüsusi,

3. “Bu üçbucaq bəra­bər­yan­lıdır” fərdi hökmdür.

a. Fərdi

b. Xüsusi

c. Ümumi

A) 1-b, 2-c, 3-a

B) 1-a, 2-b, 3-c

C) 1-b, 2-a, 3-c

D) 1-c, 2-b, 3-a

E) 1-c, 2-a, 3-b



12. Uyğunluğu müəyyən edin.

  1. Fikri fəaliyyət prosesində adətən bir və ya bir-biri ilə əlaqəli olan bir neçə hökmdən öyrənilən obyekt haqqında yeni biliklər daxil olan yeni hökmə keçid icra olunur

  2. Riyaziyyat elmi də riya­zi və ya məntiqi terminlər və ya uyğun simvollar vasitəsilə riya­zi cümlələrlə ifadə olunan müəyyən hökmlər sistemidir.

  3. Hökm obyektin və ya onun hər hansı əlamət və əlaqələrinin mövcudluğunu və ya yoxluğunu əks etdirir

  1. əqli nəticə

  2. təfəkkür forması

  3. hökmlər sistemi

A) 2-a, 1-b, 3-c

B) 1-a, 2-b, 3-a

C) 1-b, 2-a, 3-c

D) 1-b, 2-c, 3-a

E) 1-a, 2-c, 3-b

13. Aşağıdakılardan hansı anlayışın həcminə daxildir:


  1. Ədəd, çoxluq, funksiya, çoxüzlü və s. riyazi anlayış­lar­ həcmini təşkil edir

  2. anlayışın malik ol­du­ğu əlamətlər çoxluğu anlayış­ın həcmini təşkil edir

  3. anlayışın əhatə etdiyi obyektlər (şeylər) çoxluğu anlayışın həcmini təşkil edir

A) a, b

B) a, b, c

C) yalnız c

D) a, c


E) b, c

14. Anlayışın məzmunu ilə həcmi arasında nə kimi əlaqə var­dır?

A) Hər bir anlayış özünün iki komponenti (iki cəhəti) ilə səciyyələnir. Bunlardan biri anlayışın malik ol­du­ğu əlamətlər çoxluğudur, buna anlayışın məzmunu deyilir. Digəri isə anlayışın əhatə etdiyi obyektlər (şeylər) çoxluğudur. Buna anlayışın həcmi deyilir.

B) Anlayışın məzmunu onun həcmini və tərsinə, həcmi onun məzmununu tamamilə müəyyən edir. Bunlardan birinin dəyiş­mə­si, o birini də dəyişdirir.

C) Anlayışın özü ilə onun adı ayrılmazdır və şüurumuzda bunlar vəhdət təş­kil edir.

D) Hər bir anlayış özünün iki komponenti (iki cəhəti) ilə səciyyələnir.

E) Anlayışın malik ol­du­ğu əlamətlər çoxluğu, bu anlayışın məzmununu ifadə edir.



15. “Paraleloqram” anlayışında uyğunluğu müəyyən edin

  1. qarşı tərəflərin bərabərliyi

  2. Romblar

  3. qarşı bucaqların bərabərliyi

  4. Düzbucaqlılar

  5. paraleloqramlar

  6. diaqonalların kəsişmə nöqtəsində hər bir diaqonalın yarıya bölünməsi

  7. kvadratlar

  1. Anlayışın məzmunu

  2. b- anlayışın həcmi

A) 1a, 2b, 3a, 4b, 5b, 6a, 7a

B) 1a, 2a, 3b, 4b, 5a, 6a, 7b

C) 1b, 2b, 3b, 4a, 5a, 6b, 7a

D) 1a, 2b, 3a, 4b, 5b, 6a, 7b

E) 1a, 2a, 3b, 4b, 5b, 6a, 7b

16. “Diaqonalları bərəbər olan paralaloqrama düzbucaqlı deyilir” tərifinə görə uyğunluğu müəyyən edin


  1. Paraleloqram.

  2. Diaqonalların bərabər olması.

  3. Düzbucaqlıdır.

  1. növ fərqi

  2. cins

  3. termin

A) 1b, 2c, 3b

B) 1a, 2b, 3c

C) 1c, 2a, 3b

D) 1c, 2b, 3a

E) 1b, 2a, 3c
17. Yaxın cins növ fərqinin göstərilməsi ilə verilən təriflər aşağıdakı konkret formalardan hansı ola bilər?


  1. obyektlərin xrakterik əlamətlərini göstərməklə onlara verilən təriflər;

  2. inkar edən təriflər;

  3. proyektiv təriflər

  4. konstruktiv və rekursiv təriflər

  5. reproduktiv təriflər

A) 1, 2, 5

B) 1, 2, 4

C) 2, 3, 4

D) 3, 4, 5

E) 1, 2, 3

18. Yaxın cins növ fərqinin göstərilməsi ilə verilən təriflərdə hansı məntiqi bağlılıqlardan istifadə oluna bilər?

A) Və ya, ilə

B) Amma, ancaq

C) Və, lakin

D) Və, ilə

E) Və, və ya



19. Uyğunluğu müəyyən edin

  1. İlkin anlayışlar

  2. İlkin anlayışlar vasitəsi ilə formalaşdırılan anlayışlar

  1. tərifi verilməyən və ya tərifi verilə bilməyən anlayışlar

  2. ilkin anlayışların vasitəsi ilə formalaşdırılan (tərifləri verilən) anlayışlar

  3. Tərifləri verilən (düzəltmə) anlayışlar

A) 1ac, 2b

B) 1a, 2b

C) 1ab, 2c

D) 1c, 2ab

E) 1b, 2c

20. Aşağıdakılardan hansı Anlayışların verilmə formalarına aid deyil.

A) Anlayışların simvolik olaraq verilməsi

B) Anlayışların yazi ilə verilməsi

C) Anlayışların cədvəllər və s. ilə verilməsi

D) Obyektlərin xrakterik əlamətlərini görə verilməsi

E) Anlayışların düsturlar vasitəsi ilə (formullarla) verilməsi



21. Riyaziyyatda mücərrədləşdirmənin ən çox yayılmış formalarını göstərin:

1- Eyniləşdirmə, ideallaşdırma, potensial davam

2- bərabərləşdirmə, nəzərə almamaq, oxşarlıq

3- invariantlıq, bəzi xassələri atmaq, konqruentlik

4- obyektin mühüm olmayan xassələrinin atılması, modelləşdirmə, müqayisə

5- modelləşdirmə, inikas, invariantlıq

A) 1,5


B) yalnız 1

C) 2,4


D) Yalnız 3

E) 3,4


##num= 4// level= 1//sumtest=21 // Riyaziyyat fənn kurikulumlarının xüsusiyyətləri
1. Riyaziyyatda ideallaşdırma mücərrədləşdirməsinin əhəmiyyəti:

A) Həmin mücərrədləşdirmədən riyaziyyata yaxın elmlərdə də istifadə olunur

B) Bu mücərrədləşdirmədə təkcə həqiqi proobrazdan xassələrin atılması deyil, habelə əsas obyektdə olmayan xassələri xəyala gətirməklə alınan yeni anlayışın yaranması başa düşülür

C) Bu mücərrədləşdirmə əqli nəticə çıxarmaq işini asanlaşdırır



D) Bu mücərrədləşdirmə teoremlər isbatı və məsələlər həllində geniş tətbiq olunur

E) Bu mücərrədləşdirmə təbiətşünaslıq elmlərinin öyrənilməsində mühüm yer tutur

2. Potensial davam mücərrədləşdirməsinə misal göstərin:

A) Həndəsi fiqurların xassələrini göstərərkən həmin mücərrədləşdirmə lazım olur

B) Natural ədədlər çoxluğunun tam ədədlər çoxluğuna daxil olmasını şagirdlərə deyərkən bu mücərrədləşdirmədən istifadə edirik

C) Natural ədədləri qurarkən həddindən çox onluq işarə daxil olan (məsələn 10100 ) ədədi yazmaq və ya adlandırmaq mümkün olmadığı mücərrədləşdirilir. Hər dəfə hər hansı n ədədinə çatdıqda ondan sonra gələn n + 1 ədədinin yazılmasının mümkünlüyünü fərz edirik

D) Tənliklərin və bərabərsizliklərin həlləri çoxluğunu müəyyən edərkən bunların varlığını fərz edirik

E) Yüksək dərəcəli bir məchullu cəbri tənliklərin kökləri sayı haqqında teoremin isbatı ilə əlaqədar bu mücərrədləşdirmədən istifadə edirik

3. Aşağıdakılardan hansı obyektin keyfiyyət xassəsi ilə bağlıdır?

1- Sintez

2- müqayisə

3- ölçü

4- müşahidə

5- analiz

A) yalnız 5

B) 2,5


C) 1,3

D) 3,4


E) Yalnız 1

4. İnduktiv əqli nəticənin mahiyyəti nədən ibarətdir?

A) İnduktiv əqli nəticədə təfəkkür prosesi xüsusidən ümumiyə doğru, ayrı - ayrı faktlardan ümumi nəticə çıxarılmasına doğru gedir

B) İnduktiv əqli nəticədə müqayisə və analogiyadan istifadə olunur

C) İnduktiv əqli nəticədə müvafiq aksiomlardan istifadə olunur

D) İnduktiv əqli nəticədə konkret hesablamalar aparmaq lazım gəlir

E) İnduktiv əqli nəticədə əyani vasitələrdən istifadə etmək lazım gəlir

5. Riyaziyyatın təlimində deduksiyanın mahiyyəti:

A) Deduktiv mühakimələrdə obyekt və münasibətlərin əsas xüsusiyyətləri göstərilir

B) Deduksiyada əqli nəticələr müəyyən riyazi hesablamalara əsasən çıxarılır

C) Deduksiya elə təfəkkür formasıdırki, burada yeni fikir özündən əvvəlki fikirlərdən müqayisə ilə alınır

D) Deduktiv mühakimələrdə obyekt və münasibətlərin əlaqəsi əks olunur

E) Deduksiya elə təfəkkür formasıdırki, burada yeni fikir özündən əvvəlki fikirlərdən məntiqi qanunlara əsasən çıxarılır

6. Bunlardan hansı riyaziyyatın tədrisində elmi–tədqiqat metodudur:

1- Analiz - sintez

2- müəllimin şərhi

3- əsaslandırma

4- varislik

5- möhkəmləndirmə

A) yalnız 4

B) 3,5

C) 2,4


D) Yalnız 1

E) 1,5


7. Hansılar təlim üsulu deyil?

1- Deduksiya üsulu

2- çalışmalar üsulu

3- müəllimin şərhi

4- müəllimin izahı

5- ziddiyyətsizlik qanunu

A) 3,4

B) yalnız 1

C) 2,4

D) 5,1


E) 2,3

8. Anlayışın ümumi, mühüm olmayan xassələri hansı formada verilir?

A) Müvafiq teoremlərdə

B) tərifdə

C) induktiv yolla

D) deduktiv yolla

E) lemmalarda
9. 1) p Þ q ; 2) qÞ p; 3) Þ ; 4) Þ implikasiyalarından hansılar ekvivalentdir?

1- 1) 4)

2- 2)  4)

3- 1) Û 2)

4- 2) Û 3)

5- 4) Û 3)

A) 4,2

B) 2,5

C) 3,5


D) 1,4

E) 1,3


10. Aşağıdakılardan hansı riyazi təliminn üsulu deyil:

1- İnduksiya üsulu

2- çalışmalar üsulu

3- yoxlama üsulu

4- müəllimin izahı üsulu

5- müsahibə üsulu

A) yalnız 4

B) 2,4


C) 3,5

D) 1,4


E) Yalnız 1

11. Uyğunluğu müəyyən edin

  1. Bilikyönümlüdür

  2. Şagirdyönümlülük

  3. Müəllimyönümlüdür

  4. Şəxsiyyətyönümlülük

  5. Fəndaxili və fənlərarası əlaqə məqsədyönlü və sistemli xarakter daşımır

  6. İnteqrativlik əsas prinsip kimi qəbul olunub

  1. Ənənəvi tədris proqramı

  2. Kurikulum

A) 1a, e; 2b

B) 1a, c; 2b, d

C) 1c, e; 2d, f

D) 1a, b, c; 2d, e, f

E) 1a, c, e; 2b, d, f

12. Təlim metodu pe­daqoji və metodik ədəbiyyatda necə şərh olunur?

A) “təlimin yol­la­rı” və “təlim üsulları” kimi şərh edilir.

B) “təlim metodu”, “təlimin yol­la­rı” və “təlim üsulları” kimi şərh edilir.

C) “təlim metodu” və “təlim üsulları” kimi şərh edilir.

D) “təlim metodları” şagirdlərin idrak fəaliyyətinin təşkili üsulları kimi şərh edilir.

E) “təlim metodu təhsil-tərbiyə məqsədlərinin qarşılıqlı fəaliyyəti” kimi şərh edilir.

13. Ənənəvi təlim metodunda müəllimlə şagirdlərin fəaliyyəti arasındakı müxtəliflik ba­xı­mın­dan təlim metodları hansı qruplara bölünür?

1-Tədris metodları (müəllimin fəaliyyəti) və öyrənmə metodları (şagirdlərin fəaliyyəti).

2-Tədris metodları

3-Öyrənmə metodları

4-Tədris materialının dərk edilməsi metodu

5-rep­roduktiv və produktiv metodları

A) 3, 4, 5

B) 1, 2, 3

C) 2, 3, 4

D) yalnız 1

E) 1, 4, 5

14. Aşağıdakılardan hansı tədris metodlarına aiddir:

          1. müəllimin söhbəti, nəqli, izahı

          2. metodik ədəbiyyat üzərində işi

          3. şagird-müəllim dioloqu

          4. mü­ha­zirə, məşq xarakterli müstəqil işlər

          5. inin idarə olunması, şa­girdlərin nə rəhbərlik

A) 1, 2, 3, 4

B) 1, 2, 4, 5

C) 2, 3, 4, 5

D) 1, 2, 3, 5

E) 1, 3, 4, 5

15. Riyaziyyatın öyrənilməsi metodlarına aşaöıdakılardan hansı aiddir:

          1. Riyaziyyatın öyrənilməsinin elmi metodları (şüurlu riyazi fəaliyyət üsulları): müşahidə və təcrübə, müqayisə, analiz və sintez və s. həmçinin elmi-tədqiqat metodları: induktiv, de­du­ktiv, traduktiv ve intuitiv idrak.

          2. Riyaziyyatın öyrənilməsinin tədris metodları, yəni riya­ziy­yatın təliminin səmərəsini reallaşdırmaq məqsədinə orta məktəbdə riyaziyyatın tədrisi metodikasında yaradılmışdır: ev­ristik metod, fəal təlim metodu (model üzrə təlim) proqram­laş­dı­rılmış təlim və s.

          3. Riyaziyyatın öyrənilməsinin tədqiqat metodları evristik metod, model üzrə öyrənmə metodu, induktiv, de­du­ktiv, traduktiv ve intuitiv idrak

A) 2, 3

B) 1, 3

C) 1, 2

D) Yalnız 1

E) Yalnız 2

16. Empirik metodlara aşağıdakılardan hansı aiddir

A) Müşahidə, təc­rü­bə, mü­­­qayisə, ana­­liz, sin­tez, ümumiləş­dirmə, mü­cər­rəd­ləş­dirmə metodları

B) Eksperimental və deduktiv metodlar

C) Təbiət elm­lə­rin­də istifadə edilən metodlar

D) Müşahidə, təcrübə və ölçmələr

E) İnduktiv, de­duk­­tiv və tra­duktiv metod­lar



17. Riyaziyyat təlimində empirik metodların köməyi ilə nə həll olunur?

A) Empirik metodların köməyi ilə real situasiyaların riyazi təsvir edilməsi işinin yalnız başlanğıc mərhələsi yerinə yetirilir.

B) Çox vaxt müşahidə, təcrübə və ölçmələrin nəticəsi yeni həqiqətlərin tapılmasını həyata keçir­məyə kömək edən induktiv nəticələrin mühakimələrini əmələ gətirir.

C) Empirik metod müşahidə, təcrübə və ölçmələr həm də təli­min evristik üsuluna, yəni ixtiralara imkan yaradan üsula aid edilir.

D) Empirik metod irəli sürülən fərziyyənin isbat ideyasını, mümkün isbatlardan birini gös­tərən ikinci təcrübə ilə möhkəmləndirilir.

E) Qazanılan nəzəri biliklər yaddaşa ötrtülür.



18. Aşağıda verilənlərdən hansını müşahidəçilik qabiliyyətini tərbiyə et­məyə aid etmək olar.

        1. Funksiyaların xassələrinin araşdırılmasına aid çalışmaları

        2. Müəyyən əlamətlərə görə nəyi isə tapmaq, ayırmaq və dərk etmək lazım gələn axtarış xarakterli çalışmaları

        3. İki və daha çox obyektin müqayisəli təhlilinə aid ça­lış­maları

        4. Verilmiş və ya əvvəlcədən məlum olan obyektlərin xas­sələrini qavramaq yolu ilə onların yeni əlaqə və münasibətlərə daxil edilməsinə aid çalışmaları

A) Yalnız 1

B) 1, 2, 3

C) 1, 3, 4

D) 1, 2, 4

E) 2, 3, 4

19. Müqayisə və analogiya dedikdə riyaziyyat təlimində nə başa düşülür?

A) Müqayisə olunan əşyaların oxşar və fərqli xassələri müəyyən edilməsi başa düşülür

B) Təfəkkürün məntiqi priyomları ola­raq həm elmi tədqiqatlarda, həm də təlimdə geniş istifadə olunması başa düşülür

C) İki və daha çox obyektin müqayisəli təhlili başa düşülür

D) Verilmiş və ya əvvəlcədən məlum olan obyektlərin xas­sələrinin öyrənilməsi başa düşülür

E) Riyazi anlayışların oxşar və fərqli cəhətləri başa düşülür.


20. Müqayisədə aşağıdakı hansı şərtlər gözlənildikdə düzgün nəticə almaq mümkündür:

  1. müqayisə olunan anlayışlar bircins olmalıdır;

  2. maqayisə iki əşya arasında aparılmalıdır.

  3. müqayisə mühüm əhəmiyyəti olan əlamətlər üzrə aparıl­malıdır.

A) 1, 2

B) Yalnız 1

C) Yalnız 2

D) 1, 3


E) 2, 3

21. Müqayisə üsulundan istifadə edərkən hansı cəhətlərə üstünlük verilməlidir.

  1. Şagirdlərin mənimsədikləri biliklərin şüurlu və əsaslı ol­ma­sını təmin etmək məqsədilə müqayisəyə aid şagirdlərə nü­mu­nələr vermək;

  2. obyektlər arasındakı oxşar cəhətlərin aşkar edilməsinə üstünlük vermək;

  3. Şagirdləri müstəqil müqayisə aparmağa alışdırmaq;

  4. obyektlər arasındakı fərqli cəhətlərin tapılmasına üstünlük vermək;

A) 1, 4

B) 1, 3


C) 1, 2

D) 2, 4


E) 2, 3
// ##num= 5// level= 1//sumtest=20 // Riyaziyyatın təlimi prinsipləri (ənənəvi və fəal)
1. Riyaziyyat təlimində aşağıdakılardan hansı didaktik prinsiplərə daxildir:

1. Təlimin təşkili formaları

2. Təlimin məzmunu

3. Riyaziyyatın məzmununun möhkəm və şüurlu mənimsənilməsi

4 .Təlimin metodları

A) 1, 2, 3

B) 1, 3, 4

C) 2, 3, 4

D) 1, 2, 4

E) Yalnız 1



2. Aşağıdakılardan hansılar təhsilin məzmunun elimliyini xarakterizə edir.

1. Təhsilin məzmununun elmin müasir səviyyəsinə uyğun olması;

2. Elmi idrakın ümumi üsulları haqqında şagirdlərdə düzgün təsəvvürlərin yaradılması;

3. Riyaziyyatın məzmununun möhkəm və şüurlu mənimsənilməsi

4. İdrak prosesinin mühüm qanunauyğunluqlarının göstərilməsi.

A) 1, 3, 4

B) 1, 2, 4

C) 2, 3, 4

D) 1, 2, 3

E) Yalnız 1



3. Riyaziyyatın tədrisi metodikasında elimlilik prinsipi nə vaxt tələb olunur?

A) Riyaziyyat təliminin hər addımında

B) Dərsin yaradıcı tətbiq edilməsi hissəsində

C) Qiymətləndirmə hissəsində

D) Motivasiya və ya problemin qoyulmasında

E) Informasiya mübadiləsində



4. Riyaziyyat təlimində şüurluluq, fəallıq və müvafiqlik prinsipinin məqsədi nədən ibarətdir?

A) Təlim və öyrənmənin müvəffəqiyyətini təmin edir, təlimin əsas vəzifələrinin yerinə yetirilməsini təmin edir.

B) Təlim və öyrənmənin müvəffəqiyyətini təmin edir, proseslər və hadisə­lə­rin şagirdlər tərəfindən şüurlu mənimsənilməsini təmin etməsi üzərində qurulmuşdur.

C) Biliyin şüurlu mənimsənilməsi isə əldə edilmiş bacarıqlardan fəal istifadə edilmənin səviyyəsinə qaldırmağı nəzərdə tutur.

D) Biliklərin şüurlu mənimsənilməsi prosesində öyrənməyə və biliklərin tətbiqinə, şagirdlərin məntiqi təfəkkürünə və dünyagörünüşünə yaradıcı münasibət formalaşdırır

E) Təlim və öyrənmənin müvəffəqiyyətini təmin edir, təlimin əsas vəzifələrinin yerinə yetirilməsinə, şagirdlərin idrak fəaliyyətinə və bu fəaliyyətə rəhbərlik işinə başlıca istiqamət verir.



5. Təlimdə şüurluluq, fəallıq və müvafiqlik prinsipinin reallaşdırılması aşağıdakı şərtlərdən hansının yerinə yetirilməsini nəzərdə tutmur:

  1. şagirdlərin idrak fəaliyyətinin öyrənmə prosesinin qanunauyğunluqlarına müvafıqliyi;

  2. öyrənmə prosesində şagirdlərin idrak fəallığı;

  3. məntiqi təfəkkürünə və dünyagörünüşünə yaradıcı münasibətin olmamasını;

  4. öyrənmə prosesinin məktəblilər tərəfindən dərk olunması;

  5. Yeninin” dərk olunması prosesində şagirdlərin əqli iş metodlarına yiyələnməsi.

A) Yalnız e

B) a, b, c

C) b, c, d

D) c, d, e

E) Yalnız c

6. Təlimdə şüurluluq, fəallıq və müstəqillik prinsiplərində aşağıdakılardan hansı nəzərdə tutulmur?

1- Təlim materialının proqramlaşdırılmış təlimə uyğun olması

2- İdrakı fəallığın təlim prosesindəki qanunauyğunluğa uyğun olması

3- Təlim prosesində şagirdlərin idrakı fəallığı

5- Yenilərə yiyələnmək üçün əqli metodlara malik olma

A) Yalnız 3

B) 1, 5

C) 2, 4


D) Yalnız 1

E) 3, 4
7. Bunlardan hansı didaktik prinsipdir?



1- Şüurluluq və fəallıq

2- Dərsə davamiyyət

3- əyanilik

4- Çertyojları səliqəli çəkmək

5- Mühakimə

A) 5,3


B) 1,3

C) 4,2


D) 2,5

E) 4,1


8. Bunlardan hansı didaktik prinsip deyil?

1- Müqayisə

2- Əyanilik

3- Sistematiklik və ardıcıllıq

4- Möhkəmlik

5- Müvafiqlik

A) yalnız 5

B) 1,5

C) 2,3


D) Yalnız 4

E) Yalnız 1



9.Təlim nəzəriyyəsində biliklərin şüurlu olmasının aşağıdakı əlamətlərdən hansılar müəyyən olunmuşdur:

          1. Biliklər arasındakı əlaqələrin xarakterinin şagirdlər tərəfindən başa düşülməsi;

          2. Əlaqələrin aşkar edilməsi və təşəkkülü mexanizminin başa düşülməsi;

          3. Biliklərin mənimsənilməsi bacarığı;

          4. Bilikləri əsaslandırma bacarığı;

          5. Biliklərin əldə edilməsi üsulları və onların tətbiqi dairələrinin başa düşülməsi.

A) 2, 3, 4, 5

B) 1, 2, 3, 4

C) 1, 2, 4, 5

D) 1, 3, 4, 5

E) Yalnız 3

10. Uyğunluğu müəyyən edin

1. Fəallıq-şagirdlərin biliklərə yiyələnmə prosesində öyrənməyə təşəbbüs göstərməsi, əqli gərginlik və iradi cəhətlərini aşkar edilməsi ilə xarakterizə olunan fəaliyyət vəziyyətidir.

2. Şüurluluq dedikdə şagirdlərin elmə, tədris materialına yiyələnməsi, onun dərindən dərk edilməsi, biliklərdən praktikada istifadə etməsi bacarığı, biliklərin əqi­dəyə fəaliyyətə və rəhbərliyə çevrilməsi başa düşülür.

3. Tədris materialının öyrənilməsində müəyyən ardıcıllığın gözlənilməsinə və məktəb riyaziyyatının əsas anlayışlarına tədricən yiyələnməyə riyaziyyat təlimində sistematiklik deyilir.

a. Sistematiklik

b. Şüurluluq

c. Fəallıq

A) 1b, 2a, 3c

B) 1a, 2b, 3c

C) 1c, 2a, 3b

D) 1c, 2b, 3a

E) 1b, 2c, 3a



11. Təlim nəzəriyyəsində şagirdlərin idrak müstəqilliyinin hansı əlamətləri müəyyən edilmişdir:

  1. müstəqil düşünmə bacarığı və təşəbbüs göstərmə;

  2. yeni şəraitdə istiqamətlənmə və yeni məsələlərin həllinə öz yanaşmasını tapma qabiliyyəti;

  3. müəllim tərəfindən biliklərin hazır şəkildə verilməsi;

  4. yalnız mənimsənilən bilikləri deyil, həm də onların əldə edilməsi üsullarını başa düşmək istəyi;

  5. təlimin praktik çalışmalar üzərində qurulması

  6. başqalarının mühakimələrinə tənqidi yanaşma.

A) a, b, d, f

B) a, b, c, d

C) b, c, d, e

D) c, d, e, f

E) b, d, e, f

12. Aşağıdakılardan hansılar sistematiklik və ardıcıllıq prinsipi


            1. Biliyi sistemli şərh etmək-yeni materialı öyrənərkən əvvəlki biliklərə əsaslanmaq;

            2. Təlim metodlarını sistematik öyrətmək;

            3. Təlim prosesində əsas ideyanı tapmaq;

            4. Şagirdlərin müstəqil işlərini təşkil etmək;

            5. Şagirdlərlə öyrənilən hadisə və faktları təhlil etmək;

            6. Şagirdlərə öyrənilən materialı sistemləşdirmək və ümumiləşdirmək bacarığını formalaşdırmaq.

A) a, b, c, d

B) a, c, e, f

C) b, c, d, e

D) c, d, e, f

E) a, c, d, e

13. Riyaziyyat təlimində ardıcıllıq prinsipi hansı ardıcıllıqla qurulmuşdur:

a-biliklərdən bacarıqlara, oradan da vərdişlərə istiqaməti üzrə

b-məlumdan məchula;

c-asandan çətinə;

d-təsəvvürlərdən anlayışlara;

e-sadədən mürəkkəbə;

A) d, e, c, a, b

B) a, b, c, d, e

C) b, a, d, c, e

D) e, c, b, d, a

E) c, e, b, d, a



14. Aşağıdakılardan hansı müasir təlimin prinsiplərinə daxildir

a-Şəxsiyyətə yönəlmiş təlim prinsipi

b-Fəal idrak prinsipi

c-İnkişafedici təlim prinsipi

d-Şürluluq və müstəqillik prinsipi

e-Əməkdaşlıq prinsipi

A) b, c, d, e

B) a, b, c, d

C) a, b, c, e

D) a, c, d, e

E) a, b, d, e

15. Yeni təlim texnologiyaları əsasında həyata keçirilən təlim pro­se­sinə daxil olan prinsiplər hansılardır:

a-Şagirdi rəqabətəqabil, sosial, hərtərəfli inkişaf etdir­mə­yə xid­­mət edən təlim-tərbiyə prinsipləri;

b-Təlimin obyektiv qa­nun­­la­rını, qanunauyğunluqlarını aşkara çıxarır, onlardan isti­fa­də yol­la­rını müəyyənləşdirən prin­siplər;

c-İnteraktiv təlim zamanı rəhbər ideyalar kimi qəbul edil­məli prin­sipləri;

A) Yalnız a

B) a, b

C) b, c


D) a, b, c

E) a, c


16. Müasir təlimdə fəal idrak prinsipinə nə daxildir.

A) İdrak fəallığı ilk növbədə tə­fək­kürün fəallaşdırılması əsasında yaranır.

B) Tədris prosesi elə təşkil olunmalı­dır ki, o, idrak fəallığı, təbii öyrənmə fəaliyyəti doğursun, şagir­də “ilk kəşf” sevinci keçirməyə imkan versin, onda yeni bilik­lərə yiyələnmək həvəsi yaratsın.

C) Təlim prosesində idrak fəallığını stimul­laş­dıran problemli situasiyalar yaradılmalıdır.

D) Fəal idrak prinsipi nəticəsində yeni bilikləri kəşf etməyə yönəldilir.

E) Tədris prosesində tədqiqatçılıq qabiliyyəti inkişaf etdirilməlidir.



17. Uyğunluğu müəyyən edin

1. Tədris prosesi elə təşkil olunmalı­dır ki, o, idrak fəallığı, təbii öyrənmə fəaliyyəti doğursun, şagir­də “ilk kəşf” sevinci keçirməyə imkan versin, onda yeni bilik­lərə yiyələnmək həvəsi yaratsın.

2. Təlim uşa­ğın özünün müstəqil fəaliyyəti və ya böyüklərin köməyi sayə­sində bilik və bacarıqları əldə etmək üzrə aşkarlanan potensial imkanlarının gerçəkləşdirilməsinə yönəlməlidir.

3. Şagirdlərin dəyi­şən tələbləri nəzərə alınmaqla, tədris planları və proqramlarının məzmunu, təlim-tərbiyə prosesinin təşkili, pedaqoji texnolo­gi­ya­ların seçilməsi sistematik olaraq təzələnməlidir.

a. İnkişafetdirici

b. Çeviklik

c. İdrak

A) 1c, 2b, 3a

B) 1a, 2c, 3b

C) 1c, 2a, 3b

D) 1b, 2a, 3c

E) 1b, 2c, 3a



18. İnkişafedici təlim prinsipinin mahiyyəti hansı istiqamətə yönəlib?

A) Təlim uşa­ğın özünün müstəqil fəaliyyəti və ya böyüklərin köməyi sayə­sində bilik və bacarıqları əldə etmək üzrə aşkarlanan potensial imkanlarının gerçəkləşdirilməsinə yönəlməlidir.

B) Şagirdlərə imkanlarına uyğun, lakin bir qədər mürəkkəb tapşırıqları müstəqil həll etmək təklif edilməlidir.

C) Müəllim və digər böyüklər suallar verməklə on­ları problemin həllinə istiqamətləndirməlidirlər.

D) Pro­ble­min həlli tələbatının yaranması nəticəsində inkişaf fəallaşır, o, yeni bilikləri kəşf etməyə yönəlir.

E) Təlim prosesində idrak fəallığını stimul­laş­dıran problemli situasiyalar şagirdlərin inkişafına yönəlir.



19. Təlim-tərbiyə sisteminin çevikliyi prinsipi riyaziyyat təlimində rolu nədən ibarətdir?

A) Təlim metodlarının daim yenilənib işlənməsinə üstünlük verilir.

B) Şagirdlərin dəyi­şən tələbləri nəzərə alınmaqla, tədris planları və proqramlarının məzmunu, təlim-tərbiyə prosesinin təşkili, pedaqoji texnolo­gi­ya­ların seçilməsi sistematik olaraq təzələnməlidir.

C) Tədris prosesində fərdi yanaşmaya üstünlük verilir.

D) Biliklərin yaradıcı tətbiqinə üstünlük verilir.

E) Təlim məqsədlərinin qarşıya qoyulmasını tələb edir.



20. Əməkdaşlıq prinsipinin üstün cəhətlərini göstərin.

A) Müəllim bələdçi, şagird fasiltotor rolunda çıxış edir

B) Riyaziyyat təlimində üstünlük şagird tərəfində olur

C) Şagirdin özünə inamı artır, o öz fikrini çatdırmağa qorx­mur, öz potensial imkanlarını gerçəkləşdirir.

D) Təlim əyani vasitələr üzərində qurulur.

E) Şagirdin fikri müəllimin fikrindən üstün olur.



##num= 6// level= 1//sumtest=23 // Riyaziyyat təlimində istifadə olunan fəal metodları (ənənəvi və fəal)

1. Riyaziyyat dərsliklərinin yazılmasında hansı inteqrasiya növlərindən istifadə olunub?

A) Dərslik yazılışında əlaqədən istifadə olunmur

B) Fəndaxili və siniflərarası əlaqədən

C) Fənlərarası və məktəblərarası əlaqədən

D) Siniflərarası və məktəblərarası əlaqədən

E) Fəndaxili və fənlərarası əlaqədən



2. Dərslik komplektinə aşağıdakılardan hansı daxildir?

A) Iş vərəqləri

B) İş dəftəri

C) Test kitabçaları

D) Planlaşdırma

E) Qiymətləndirmə



3. Nəzəri materiallar, təsviri materiallar və qiymətləndirmə materiallarının olması dərsliyə verilən hansı tələbi xarakterizə edən xüsusiyyətdir?

A) Müasirlik

B) Düzgünlük

C) Tamlıq

D) Uyğunluq

E) Müstəqillik



4. Standartın dərslikdə reallaşmasının ardıcıllığı sxemi necədir?

A) Bölmə, mövzu, tapşırıq, fəaliyyət

B) Şəkil, tapşırıq, cədvəl, testlər, terminologiya

C) Fəaliyyət, illustrasiya, sxem, testlər, lüğət

D) Fənn kurikulumu, standart, tədris vahidi, bölmə, mövzu

E) Standart, tapşırıq, mövzu, testlər



5. Müəllim üçün metodik vəsaitin tərkib hissələrinə nə daxildir?

A) Bilik, bacarıq, vərdiş

B) Tövsiyələr, qiymətləndirmə, planlaşdırma

C) Bilik, bacarıq, qiymətləndirmə

D) Qiymətləndirmə, planlaşdırma, bilik

E) Tövsiyyələr, planlaşdırma, vərdiş



6. Dərslik komplektinin tərkib hissələrinə nə daxildir?

A) Müəllim üçün metodik vəsait, iş dəftəri

B) Metodik vəsait, dərslik

C) Dərslik, iş dəftəri

D) Müəllim üçün metodik vəsait

E) Müəllim üçün metodik vəsait, dərslik, iş dəftəri



7. Dərslik komplektinin tərkibi neçə hissədən ibarətdir?

A) 4

B) 2

C) 3



D) 1

E) 5



8. Əlavə təlim resursu olan iş dəftərinin mahiyyəti nədən ibarətdir?

A) Iş dəftəri təlim prosesində şagirdlərin müstəqilliyinin və tətbiq bacarıqlarının genişlənməsinə imkan yaradır

B) Iş dəftəri hər hansı bir fənnin əhatə etdiyi bilik, bacarıq və vərdişləri əhatə edir.

C) Iş dəftəri müəllim-şagird münasibətlərini formalaşdırır

D) Iş dəftəri dərslik komplektinin davamı kimi qiymətləndirilir

E) Iş dəftəri şagirdlərdə müstəqillik və yaradıcılıq vərdişləri aşılayır



9. Məlumatların təqdim edilmə sxeminə görə resursları neçə yerə ayırmaq olar?

A) 4


B) 5

C) 3


D) 2

E) 1


10. Məlumatların təqdim edilmə sxemi necə müəyyənləşdirilir?

A) Genişlənməsinə görə

B) Yazılma tarixinə görə

C) Həcminə və həll edilən tapşırıqların növünə gərə

D) Elektron poçt xidmətlərinə görə

E) Sosial medialara görə



11. Bu riyaziyyat kabinetində olmaya bilər:

1- Loqarifma xətkeşi

2- kompüterlər, əyani vasitələr

3- riyazi düsturlar yazılmış plakatlar

4- riyaziyyatçı alimlərin portretləri

5- görkəmli alimlərin fikirləri yazılmış plakatlar

A) 3,4


B) yalnız 3

C) 2,5


D) yalnız 1

E) Yalnız 2



12. Azərbaycanda orta təhsil sisteminin informasiyalaşdırılmasının birinci mərhələsində aşağdakılardan hansıları nəzərdə tutulub?

            1. bütün müəllim və rəhbər heyətin tam kompüter savadlılığının əldə edilməsi

            2. İKT sahəsində təhsil standartları və tədris proqramlarının hazırlanması

            3. Təhsilin informasiyalaşdırılmasında mərhələlər və prioritetlər

            4. təhsil sisteminin İKT üzrə normativ bazasının yaradılması və inkişafı

            5. təhsil resurslarının (elektron tədris vəsaitləri, elektron kitabxanalar və s.) yaradılması və inkişafı

A) a,d,e

B) a,c,b,d

C) a,b,c,d

D) b,c,d,e

E) a,b,d,e

13. Eyler dairələri vasitəsilə eyni mənalı iki riyazi anlayışı necə təsvir etmək olar?

1- Üst - üstə düşən iki dairə vasitəsilə

2- Kəsişən iki dairə vasitəsilə

3- Biri digərinin daxilində yerləşən iki dairə vasitəsilə

4- Konsentrik iki dairə vasitəsilə

5- Kəsişməyən iki eyni dairə vasitəsilə

A) Yalnız 5

B) 1,5

C) 3,2


D) 2,4

E) yalnız 1



14. Eyler dairələrinin köməyi ilə qismən üst - üstə düşən riyazi anlayışları necə təsvir etmək olar?

1- Kəsişən iki dairə vasitəsilə

2- Konsentrik iki dairə vasitəsilə

3- Biri digərinin daxilində yerləşən, lakin konsentrik olmayan iki dairə vasitəsilə

4- Üst - üstə düşən iki dairə vasitəsilə

5- Kəsişməyən iki dairə vasitəsilə

A) 2,4


B) 3,5

C) 1,4


D) yalnız 1

E) Yalnız 5



15. Eyler dairələri vasitəsilə tabeli münasibətli üç riyazi anlayışlar sistemini necə təsvir etmək olar?

A) Biri digərinin daxilində yerləşən iki eksentrik dairə vasitəsilə. Bu dairələr müstəvini üç hissəyə bölür. Bu hissələr, məsələn, uyğun olaraq rasional funksiyaları, elementar funksiyaları və elementar funksiyalar daxil olmayan bütün mümkün olan obyekləri təsvir edir. Anlayışlar arasındakı belə münasibətlərə tabeli münasibətlər deyilir. Bu həm də növ ilə cins arasında olan münasibətdir

B) Biri digərinin daxilində yerləşən iki konsentrik dairə vasitəsilə

C) Kəsişən iki dairə vasitəsilə

D) Kəsişməyən üç dairə vasitəsilə

E) Qismən üst - üstə düşən üç dairə vasitəsilə



16. Ekvivalent münasibətin xassələrini göstərin:

A) Konqruyentlik, oxşarlıq və simmetriklik

B) Refleksivlik, simmetriklik və tranzitivlik

C) Bərabərlik, tranzitivlik və kəsişmə

D) Refleksivlik, üst - üstə düşmə, alınma

E) Eynigüclülük, simmetriklik, paralellik


17. Aşağıdakılardan hansı mükəmməl induksiyadır. ?

1- Tam riyazi induksiya

2- riyazi induksiya

3- tam olmayan riyazi induksiya

4- cərəyanlı naqilin induksiyası

5- ayrıcalardan ümumi nəticənin çıxarılması

A) yalnız 2

B) 1,5

C) Yalnız 1



D) 2,4

E) 4,3


18. Ciddi tərtib münasibətin (“<”, “>” ) binar münasibətlə bağlı hansı xassələri ödəyir?

1- Antirefleksiv, antisimmetriklik, tranzitivlik

2- refleksivlik, antisimmetriklik, asimmetriklik

3- antitranziyivlik, refleksivlik, asimmetriklik

4- simmetriklik, asimmetriklik, refleksivlik

5- simmetriklik, antirefleksivlik, antitranzitivlik

A) yalnız 4

B) 1,3

C) 2,4


D) 3,5

E) Yalnız 1



19. Elmdə və təcrübədə müsbət rasional ədədlər çoxluğunun kifayət olmadığını və mənfi ədədlərin daxil edilməsinin zəruriliyini göstərmək məqsədilə bu sadə tənlikdən istifadə etmək məqsədəuyğundur:

1- x + a=b

2- ax=b

3- x - a=b

4- x2 + a=b

5- + a=b

A) yalnız 3

B) 1,3

C) 4,5


D) Yalnız 1

E) Yalnız5



20. Elmdə və təcrübədə tam ədədlər çoxluğunun kifayət olmadığını və kəsr ədədlərin daxil edilməsinin zəruriliyini göstərmək məqsədilə bu sadə tənlikdən istifadə etmək məqsədəuyğundur:

1- ax=b

2- a + x=b

3- x:a=b

4- x - a=b

5- x2 + a=b

A) yalnız 5

B) 1,4

C) Yalnız 3



D) Yalnız 1

E) 3,5


21. VIII sinifdə irrasional ədəd anlayışını daxil etmək məqsədi ilə hansı həndəsi fiqurdan istifadə etmək məsləhətdir?

1- Tərəfin uzunluğu 1 olan kvadratdan

2- Tərəfin uzunluğu 1 olan düzgün üçbucaqdan

3- Bir tərəfi digər tərəfindən 2 dəfə böyük olan düzbucaqlıdan

4- Tərəfin uzunlugu 1 olan kubdan

5- Düzbucaqlı paralelepipeddən

A) 2,3


B) Yalnız 1

C) 1,2


D) 4,5

E) 3,5


22. Bunlardan hansı stereometriya aksiomlarından alınan nəticələrdən biridir?

1- Düz xətt və ona aid olmayan nöqtədən bir və yalnız bir müstəvi keçir

2- Fəzada müstəvi üzərində heç olmasa bir nöqtə vardır

3- Müstəvi sonsuzdur

4- Düz xətt müstəvi üzərindəki düz xəttə paraleldirsə, müstəvinin özünə də paraleldir

5- Düz xətt müstəvinin iki kəsişən düz xəttinə perpendikulyardırsa müstəvinin özünə də perpendikulyardır

A) yalnız 3

B) 2,5

C) yalnız 1



D) 1,4

E) 3,2


23. Hansı təklif doğrudur?

1- Kəsişməyən iki müstəvidən birini kəsən düz xətt digər müstəvini də kəsir.

2- Bir düz xəttən yalnız və yalnız iki müstəvi keçirmək olar

3- Düz xəttin iki nöqtəsi müstəviyə aiddirsə, onda düz xətt bu müstəvini kəsir

4- Düz xətt və onun üzərində olmayan üç nöqtədən bir və yalnız bir müstəvi keçirmək olar.

5- Bir düz xətt üzərində olan üç nöqtədən üç və yalnız üç müstəvi keçirmək olar

A)yalnız 1

B)2,5

C) yalnız 3



D)1,2

E)4,5


##num= 7// level= 1//sumtest=21 // Riyaziyyat təliminin vasitələri
1. Hər hansı bir vəziyyətin müsbət və mənfi tərəflərini müəyyənləşdirmək tapşırılmışdır. Tapşırıq təfəkkürün hansı növünə əsaslanır?

  1. məntiqi təfəkkür

  2. qlobal təfəkkür

  3. Tənqidi təfəkkür

  4. yaradıcı təfəkkür

  5. heç biri

2. Şagirdin daxili aləminə nüfuz edə bilmək, şagird şəxsiyyətini və onun müvəqqəti psixi vəziyyətini incəliklərinə qədər başa düşməklə bağlı olan qabiliyyət hansıdır?

A) Suqqestik qabiliyyət

B) Avtoritar qabiliyyət

C) Kommunikativ qabiliyyət

D) Perspektiv qabiliyyət

E) Təşkilatçılıq qabiliyyt

3. Uyğunluğu müəyyən edin

a.əyani - əməli

b.əyani-obrazlı

c.nəzəri (mücərrəd, anlayışlı).

1.Obyektlərin fikrən dərk olunması bu obyektlərlə praktik əməllər prosesində baş verir;

2.Təfəkkür əyani obrazların köməyi ilə özünü gös­tərir. Ona görə də belə təfəkkür qavrayışa tabe olur və onda geniş mücərrədləşddirmə olmur;

3.Mücərrəd anla­yışlar və mühaikmələr formasında baş verir;

4.Dərk olunan obyektlərdə hisslərin köməyilə müəyyən edilə bilər, yalnız onların ayrı-ayrı xassələri və tərəflərini deyil, həm də bu xassələr və tərəflər arasındakı münasibətlər və əlaqələri vasitəsilə baş verir.

A) 1-a; 3-b; 4-c

B) 2-b; 3-c; 4-a

C) 1-a; 2-b; 4-c

D) 2-a; 3-b; 4-c

E) 1-a; 2-b; 3-c



4. Riyaziyyat təlimində neçə növ təfəkkürü fərqləndirirlər?

A) 3


B) 2

C) 1


D) 4

E) 5


5.Təfəkkürün hər üç növündən əsasən neçənci sinifdə tətbiq edilir?

A) X sinifdə

B) XI sinifdə

C) IX sinifdə

D) VIII sinifdə

E) Bütün siniflərdə


6. Təfəkkür nədir?

A) predmet və hadisələrin bütövlükdə inikasıdır

B) predmet və hadisələrin ayrı-ayrı əlamət və keyfiyyətlərinin inikasıdır

C) gerçəkliyin insan beynində ümumiləşdirilməsi və inikasıdır

D) şüurun müəyyən obyektə yönəlməsidir

E) informasiyanın yadda saxlanılması, yada salınması və hifz edilməsi prosesidir



7. Ümumidən xüsusiyə gedən əqli nəticə necə adlanır?

A) müqayisə

B) Analogiya

C) Induksiya

D) Deduksiya

E) ümumiləşdirmə



8. Xüsusidən ümumiyə gedən əqli nəticə necə adlanır

A) deduksiya

B) müqayisə

C) analogiya

D) ümumiləşdirmə

E) Induksiya



9. Induksiya nədir?

A) ümumidən xüsusiyə gedən əqli nəticədir

B) xüsusidən ümumiyə gedən əqli nəticədir

C) mürəkkəb məsələlərin mahiyyətinə varmaq bacarığıdır

D) başqa insanların köməyi olmadan yeni məsələlər irəli sürmək və onların həlli B) yollarını tapmaq bacarığıdır

E) insanın yeni situasiyadan tez baş çıxarması və düzgün qərar qəbul etmək qabiliyyətidir



10. Deduksiya nədir?

A) mürəkkəb məsələlərin mahiyyətinə varmaq bacarığıdır

B) xüsusidən ümumiyə gedən əqli nəticədir

C) ümumidən xüsusiyə gedən əqli nəticədir

D) başqa insanların köməyi olmadan yeni məsələlər irəli sürmək və onların həlli yollarını tapmaq bacarığıdır

E) insanın yeni situasiyadan tez baş çıxarması və düzgün qərar qəbul etmək qabiliyyətidir



11.Özünütərbiyə hansı məqsədlə başlayır?

A) başqalarının hərəkət və davranışına müsbət təsir etmək məqsədilə

B) obyektin öz hərəkətlərini arzu olunan motiv kimi dərk etməsi məqsədilə

C) başqalarının hərəkət və davranışına mənfi təsir etmək məqsədilə

D) kollektiv fəaliyyətdə yaxından iştirak etmək məqsədilə

E) fərdi fəaliyyətə üstünlük verməklə



12. Tərbiyə texnologiyası dedikdə nə nəzərdə tutulur?

A) Şagirdlərdə bilik, bacarıq və vərdişlərin məqsədyönlü, planlı formalaşdırılması prosesidir

B) Bilik, bacarıq və vərdişləri formalaşdırmaq üçün əməliyyatlar kompleksi

C) Nisbi, sabit və müntəzəm olaraq ümumiləşən münasibətlərin məqsədyönlü formalaşdırılması üçün əməliyyatlar kompleksi

D) Pedaqoqların və ya psixoloqların uşağın məktəbə hazırlığını diaqnostlaşdırmasıdır

E) Təlim və təhsil-tərbiyə texnologiyası ilə əlaqədardır.



13. RTM - nın əsaslandığı elm sahələri :

A) Stoxastika, təlim nəzəriyyəsi, fizika, fəlsəfi kateqoriyalar, təfəkkürün

inkişafı qanunları, sosiologiya

B) Cəbr, tərbiyə nəzəriyyəsi, biologiya, təfəkkür formaları, əqli nəticələr

C) Həndəsə, didaktika, dilçilik, idrak nəzəriyyəsi, məntiqin qanunları

D) Riyaziyyat, pedaqogika, fəlsəfə, psixologiya, məntiq

E) Riyazi analiz, didaktika, təbiətşünaslıq, hümanitar elmləri

14. Hazırda dünya riyazi təhsil sisteminin inkişafına verilən tələblərdən biri :

1- Əhalinin ümumi riyazi təhsil səviyyəsinin artırılması

2- Riyazi təhsildə diferensiallaşdırmanın reallaşdırılması

3- ümumi təhsil müdddətinin artırılması

4- Riyazi təhsildə humanitarlaşdırma

5- Riyazi təhsildə inteqrasiya

A) 3,5


B) 5,2

C) 4,5


D) 4,2

E) 1,3


15. Hazırda dünyəvi riyazi təhsil sisteminin inkişafına verilən tələblərdən biri :

1- Vətəndaşların riyazi mədəniyyəti və peşə ixtisasları səviyyəsinə verilən tələblərin yüksəldilməsi

2- Vətəndaşların hesablama mədəniyyətləri və riyazi qabiliyyətlərinə verilən tələblərin artırılması

3- Vətəndaşların komputerdən istifadə mədəniyyətlərinin və tərbiyə edicilik səviyyəsinin artırılması

4- fasiləsiz riyazi təhsil sisteminin yaradılması

5- Şagirdlərdə riyaziyyata maraq və onun təcrübəyə tətbiqi istiqamətində aparılan işin səviyyəsinə verilən tələblərin yüksəldilməsi

A) 1,4


B) 3,5

C) 5,1


D) 2,4

E) 4,3


16. Hazırda dünyəvi riyazi təhsil sisteminin inkişafına verilən tələblərdən biri:

1- Fasiləsiz riyazi təhsil sisteminin yaradılması

2- ümumi orta təhsil müddətinin artırılması

3- Riyaziyyatın həyatla əlaqəli təliminin reallaşdırılması

4- Riyaziyyatın təbiətşünaslıq fənləri ilə əlaqəli öyrənilməsinin reallaşdırılması

5- Riyazi fənlərin qarşılıqlı əlaqədar öyrənilməsinin reallaşdırılması

A) 2,4


B) 1,2

C) 5,3


D) 3,1

E) 4,5


17. Hazırda dünyəvi riyazi təhsil sisteminin inkişafına verilən tələblərdən biri:

1- Ümumi orta təhsil müddətinin artırılması

2- Ümumi orta təhsil müddətinin azaldılması

3- Ümumi orta təhsil müddətinin 10 il olması

4- əhalinin ümumi riyazi təhsil səviyyəsinin artırılması

5- Ümumi orta təhsil müddətinin keçmiş sovetlər ölkəsində olduğu kimi saxlanması

A) 1,2


B) 3,1

C) 5,4


D) 4,1

E) 2,5


18. Ümumi orta riyazi təhsilin inkişafının müasir mərhələsinin səciyyəvi cəhətlərindən biri:

A) Orta yaşlılar üçün təhsil – riyaziyyat proqramları qabiliyyətli şagirdlərin yüksək keyfiyyətli təliminə yönəldilməlidir

B) Gənclər üçün təhsil –riyaziyyatın vahid tədris proqramı şagirdlərin əksəriyyətinin təliminə yönəldilməlidir

C) Hamı üçün təhsil – riyaziyyatın müxtəlif tədris proqramları bütün şagirdlərin yüksək keyfiyyətli təliminə yönəldilməlidir

D) Ayrı-ayrı şagirdlərin və ümumilikdə cəmiyyətin maraq və tələblərinin nəzərə alınması

E) Ümumilikdə cəmiyyətin maraq və tələblərinin nəzərə alınması



19. Kiçik yaşlılar üçün təhsil – riyaziyyat proqramlarında şagirdlərin peşələrə yönəldilməsinə xüsusi diqqət verilməlidir

A) 2,5


B) 5,4

C) 4,2


D) 3,1

E) 1,4


20. Ümumi orta riyazi təhsilin inkişafının müasir mərhələsinin səciyyəvi cəhətlərindən biri:

            1. Ayrı - ayrı şagirdlərin və ümumilikdə cəmiyyətin maraq və tələblərinin nəzərə alınması

            2. şagirdlərin riyazi qabiliyyətinin maksimum inkişaf etdirilməsi

            3. Orta səviyyəli şagirdlərin və ümumilikdə ölkə əhalisinin maraq və tələblərinin nəzərə alınması

            4. Təlimdə geriyə qalan şagirdlərin və ümumilikdə xalqın maraq və tələblərinin nəzərə alınması

            5. Riyaziyyat müəllimlərinin və ümumilikdə ölkənin maraq və tələblərinin nəzərə alınması

A) 5,1

B) 1,2


C) 3,2

D) 2,5


E) 4,3

21. Ümumi orta riyazi təhsilin inkişafının müasir mərhələsinin səciyyəvi cəhətlərindən biri:

1- Şagirdlərin riyazi qabiliyyətinin maksimum inkişaf etdirilməsi

2- şagirdləri müvafiq çoxmillətli cəmiyyətlərin dəyərinin inkişafına hazırlamaq

3- Şagirdlərin fəallığının artırılması

4- Şagirdlərin fəza təsəvvürünün inkişaf etdirilməsi

5- Şagirdlərin İKT - dən istifadə qabiliyyətlərinin inkişaf etdirilməsi

A) 2,5


B) 3,4

C) 1,3


D) 1,2

E) 4,5


Yüklə 1,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin