MALİ ETÜTLER Bir yatırım hesabında, hesapların sıhhati bunu yapanın tecrübesine ve elindeki imkanlara bağlı olmakla beraber yine de birçok kabuller dayanır. Her safhada gerçek tesis bedeline doğru bir adım daha atılır, biraz daha yaklaşılır. Bir yatırımda ilk tahminle, gerçek tesis bedeli arasındaki farkın %30 olması normaldir. Çünkü bu safhada yapılan hesaplar bazı kabullere dayanır. Önce arsa fiyatları bile bir tahmindir, arsa ihtiyacı bir tahmindir, tevsi ihtimali vardır.
MALİ ETÜTLER İşletme Organizasyonu ve İnsan Kaynakları Kurulacak şirketin veya işletmenin büyüklüğüne göre değişen sayılarda organizasyon birimi ve bunların getirdiği iş gücü ile diğer gider kalemleri genel giderleri oluşturur. Örgüt planlaması sonucunda genel giderlerin hesaplanması gerçekleştirilir. Genel giderler ise proje kârlılığını belirlemede temel unsurlardan biridir.Yapılacak işgücü tahminleri sonucunda iki temel işlem gerçekleşmiş olur; bu kapsamda işgücü maliyetleri hesaplanır ve gereken personel ile proje bölgesinden mevcut personel karşılaştırılarak eğitim gereksinimi saptanır. Eğitim ihtiyacı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken noktaların başında eğitim programları ile projenin somut ihtiyaçları arasında sıkı bir bağıntı kurulması gelir.
Yatırım Tutarının Hesaplanması Toplam yatırım tutarı iki ana kalemden oluşur; sabit sermaye yatırımları ve işletme sermayesi. Yatırım tutarının hesaplanması üç bakımdan son derece önemlidir: - Gerekli harcama miktarı belirlenerek özkaynak ve özkaynak dışında ihtiyaç duyulacak kredi miktarı tespit edilir. - Toplam yatırım tutarının büyük bölümünü oluşturan sabit sermaye yatırımları tutarının belirlenmesi yoluyla amortisman miktarının saptanması mümkün hale gelir. - Ayrıca çeşitli hükümet teşviklerinden yaralanabilmek için de bu hesaplamanın yapılması zorunluluğu vardır. Sabit sermayeyi oluşturan maddi olmayan unsurlar başka bir şekle girmeden olduğu gibi kalan, birçok üretim devresine katıldıktan sonra giderek tükenip üretimde kullanılmaz hale gelen unsurlardır. Bu malların üretim sürecine girmesiyle ülkenin sabit sermaye stokunda ve dolayısıyla üretim kapasitelerinde artış oluşur.
Yatırım Tutarının Hesaplanması . Etüt Giderleri: Etüd işleri olarak adlandırılan yatırım öncesi hazırlık çalışmaları ile ilgili giderlerdir. Bunlar olanak etüdleri, ön-yapılabilirlik etüdü, yapılabilirlik etüdü, ana plan ve benzeri destek çalışmaları, proje hazırlanması ve planlanması ile ilgili danışmanlık hizmetleri, arazi etüdleri, zemin etüdleri, rezerv tahminleri, hammadde ve yardımcı madde etüdleri, laboratuar ve kalite testleri, pilot tesisler vb. konularda yapılan harcamalardan oluşur.3.1.2. Mühendislik ve Proje Giderleri: Genellikle, yapıma geçilmeden önce ( yatırım kararı alınıp projenin ihale edilmesinden sonra ) başlayan ve deneme işletmesi dönemine kadar süren ( ayrıntılı süreç tasarımı, makine ve donanım şartnamelerinin hazırlanması, bina keşiflerinin yapımı, yerleşim planları ve uygulama projelerinin hazırlanması vb.) mühendislik hizmetleri için yapılan ödemelerdir. Bu tür hizmetler kuruluşun uzman personeli tarafından yapılabilir veya özel danışmanlık firmalarından sağlanabilir. Genel olarak mühendislik hizmetleri sabit yatırıma başlamadan önce başlar ve işletmeye alma dönemine kadar devam eder
Yatırım Tutarının Hesaplanması Sabit sermaye: -Lisans, Patent, Know-How vb. Teknoloji Ödemeleri: Seçilen üretim teknolojisinin gerektirdiği patent ve know-how için lisans sözleşmeleri ile üstlenilen ödemeleri kapsar Arazi ve Tanzim Bedeli: İşletmenin üzerine kurulacağı arazinin satın alma bedeli ve satın almaya ilişkin vergi, resim, harç vb. giderler bu bölümde gösterilmelidir.Yer seçimi yapılırken arsanın değerinin nazarı dikkate alınmış olması lazımdır.
Yatırım Tutarının Hesaplanması Ulaştırma Tesislerine İlişkin Harcamalar: İşletme alanı içinde ulaşımı sağlayan iç bağlantı yolları ve işletmenin ana ulaşım yolları ile işletmenin köprü, istasyon, liman gibi ulaştırma tesislerine bağlantısını sağlayan yolların yapım giderleri yaklaşık yöntemlerle tahmin edilir. Ana Tesis Makine ve Donanım Giderleri: Sabit sermaye yatırım tutarının genellikle en büyük kısmını bu kalem oluşturmaktadır. Bu giderlerin belirlenmesinde kullanılan yöntemler şunlardır: - Geçmişte uygulanan benzer projelerden yararlanma, - Yayınlanmış ulusal anket sonuçlarından, katalog ve uluslararası indekslerden yararlanma, - Teknik uzmanlara danışma.Makine seçiminde tabiatıyla bir faktör de bedel meselesidir. Aynı kapasite, hassasiyet ve kalitede olan makineler arasından tabiatiyle en ucuz olan seçilecektir. Aynı kalitede olmayan yani ekonomik ömrü farklı olan makineler için şöyle hareket edilir. Projenin tüm olarak ekonomik ömrü, ana fabrika makine ve donanımından kısadır. Bu zaman içinde, makinelerin amortismanı ve proje ekonomik ömrü sonundaki değeri diğer makineler ile mukayese edilir. Mukayese sonunda bugünkü fiyat değerleri ile hangisinin daha uygun olduğu tespit edilir.
Yatırım Tutarının Hesaplanması Yardımcı İşletmeler Makine ve Donanımı: Ana tesis ( fabrika, işletme vb.) makine ve donatımının çalışabilmesi için gerekli elektrik, su, yakıt, buhar, hava, atık giderme, yükleme ve boşaltma tesisleri, bakım ve onarım atölyeleri, laboratuar ve ambar gibi yardımcı işletmelerin makine ve donanım bedelleri yatırım maliyetine eklenir.
Dostları ilə paylaş:
|
