FiZİko-kimyasal özelliklerin belirlenmesinde kullanilan yöntemler



Yüklə 5,29 Mb.
səhifə13/81
tarix26.08.2018
ölçüsü5,29 Mb.
#74879
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   81

Ek-III
Beklenen LD50 Değerleri 2000 mg/kg’ın Üzerinde Olan Test Maddelerinin Test Edilmelerine Gerek Olmadan Sınıflandırılma Kriterleri
Zararlılık ölçütü Kategori 5’e göre düşük akut toksisite zararı olan fakat belli koşullarda zayıf popülasyonlar üzerinde tehlikeli olabilecek test maddelerinin tanımlanmasını olanaklı kılmayı amaçlamaktadır. Bu maddelerin oral veya dermal LD50 değerlerinin 2000–5000 mg/kg arasında olması beklenir. Diğer yollar için de bu değerler eşdeğer dozlardır. Test maddeleri 2000 mg/kg < LD50< 5000 mg/kg olarak tanımlanan tehlike kategorisinde (GHS, Kategori 5) aşağıdaki durumlar söz konusu olduğunda sınıflandırılabilirler:
a) ölüm görülme sıklığına dayanarak, Ek-II’nin herhangi bir test uygulama planına göre bu kategoriye yönlendirilmişse,
b) daha önceden mevcut olan güvenilir kanıtlara göre LD50 değeri Kategori 5 değerlerinin aralığı içindeyse veya insanlardaki diğer hayvan çalışmaları veya toksik etkileri insan sağlığıyla ilgili kaygılara işaret ediyorsa,
c) verilerin ekstrapolasyonu, tahmini ve ölçülmesi sırasınca daha zararlı bir sınıfa geçişe izin verilmiyorsa ve


  • insanda anlamlı toksik etkilerin gözlendiğine işaret eden güvenilir bilgi mevcutsa veya

  • Kategori 4 değerlerine kadar test uygulandığında, oral (ağız yoluyla) yolla herhangi bir ölüm gözlenirse veya

  • Kategori 4 değerlerine kadar test uygulandığında, uzman değerlendirmesinin anlamlı toksisite belirtilerini, ishal, piloereksiyon veya dağınık, tımarlanmamış görünüm haricinde, teyit ettiği durumlarda veya

  • uzman değerlendirmesinin diğer hayvan çalışmalarından elde edilen anlamlı akut etki potansiyeline işaret eden güvenilir bilgiyi teyit ettiği durumlarda.

2000 mg/kg’ın üzerindeki dozlarda testin uygulanması


İstisnai olarak ve sadece özel düzenleyici gerekliliklerle mazur gösterildiği zaman, 5000 mg/kg’lık ilave üst doz düzeyininin kullanılması düşünülebilir. Hayvan sağlığının korunmasının gerekli olduğunu bilindiğinden 5000 mg/kg dozunda test uygulanması uygun bulunmamıştır ve sadece böyle bir testin sonuçlarının hayvan ve insan sağlığını korumakla doğrudan ilgili olduğuna dair kuvvetli bir olasılık varsa kullanımı düşünülmelidir (9).
Gözlem çalışması

Sıralı bir protokol sağlayan karar verme kuralları Ek 1’de gösterilmiş ve 5000 mg/kg dozunu de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu yüzden, gözlem çalışmasının başlangıç dozu olarak 5000 mg/kg kullanıldığında 2000 mg/kg’da ikinci bir hayvanın test edilmesi için sonuç A’nın (ölüm) gerçekleşmesi gerekir; sonuç B ve C (belirgin toksisite veya toksisite yok) 5000 mg/kg’lık asıl çalışma başlangıç dozu olarak seçilmesini sağlar. Benzer olarak, 5000 mg/kg dışında bir başlangıç dozu kullanıldığında 2000 mg/kg’da sonuç B ve C’de testin uygulanması 5000 mg/kg’a kadar ilerler, sonrasında 5000 mg/kg’da sonuç A asıl çalışmanın başlangıç dozu olarak 2000 mg/kg’ı ve sonuç B ve C ise asıl çalışmanın başlangıç dozu olarak 5000 mg/kg’ı göstermelidir


Asıl çalışma

Sıralı bir protokol sağlayan karar verme kuralları Ek-II’de gösterilmiş ve 5000 mg/kg dozunu da kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu yüzden, asıl çalışmanın başlangıç dozu olarak 5000 mg/kg kullanıldığında 2000 mg/kg’da ikinci bir grubun test edilmesi için sonuç A’nın (≥2 ölüm) gerçekleşmesi gerekir; sonuç B (belirgin toksisite ve/veya ≤1 ölüm) veya C (toksisite yok) maddenin GHS’ye göre sınıflandırılamaması ile sonuçlanır. Benzer olarak, 5000 mg/kg dışında bir başlangıç dozu kullanıldığında 2000 mg/kg’da sonuç C’de testin uygulanması 5000 mg/kg’a kadar ilerler sonrasında 5000 mg/kg’da sonuç A maddenin GHS Kategori 5’e göre sınıflandırıldığını, sonuç B ve C ise maddenin sınıflandırılamadığını göstermelidir.



Ek-IV
TEST YÖNTEMİ B.1 bis: Küresel Harmonize edilmiş Sistem (GHS) tam anlamıyla uygulanana kadar geçiş dönemini kapsayan Avrupa Birliği şemasına göre sınıflandırma Yönergesi (Kaynak 8’ den alınmıştır)





TEST YÖNTEMİ B.1 bis: Küresel Harmonize edilmiş Sistem (GHS) tam anlamıyla uygulanana kadar geçiş dönemini kapsayan Avrupa Birliği şemasına göre sınıflandırma Yönergesi (Kaynak 8’ den alınmıştır)





B.1 tris AKUT ORAL TOKSİSİTE- AKUT TOKSİK SINIF YÖNTEMİ


  1. YÖNTEM

Bu yöntem OECD TG 423 (2001) ile eşdeğerdir.




    1. Giriş

Bu testte beyan edilen akut toksik sınıf yöntemi (1) basamak başına tek cinsiyetten 3 hayvanın kullanıldığı adım adım uygulanacak bir işlemdir. Hayvanların ölüm ve/veya ölmeye yakın durumda olmalarına bağlı olarak ortalama test maddesinin akut toksisitesine karar vermek için 2-4 basamak gerekli olabilir. Bu işlem tekrarlanabilirdir, yöntemde çok az hayvan kullanılır ve maddeleri diğer akut toksisite test uygulama yöntemlerindekilere banzer şekilde düzenleyebilir. Akut toksik sınıf yöntemi maddenin sınıflandırılma amacıyla düzenlenmesini ve zarar değerlendirmesinin yapılmasını olanaklı kılmak için uygun şekilde ayrılmış sabitlenmiş dozlu biyometrik değerlendirmelere dayanır (2)(3)(4)(5),


Yöntem 1996’da kabul edilen haliyle, Ulusal (6) ve uluslararası (7) literatürlerden elde edilen LD50 verileri karşısında kapsamlı olarak canlı doku içinde yapılan şekliyle (in vivo)onaylanmıştır.
Belli bir amaca en uygun test yönteminin seçimi için Akut Oral Toksisite Test Uygulamaları Dokümanına (8) bakılarak bulunabilir. Bu Yönerge ayrıca B.1tris’teki Test Yöntemlerinin yürütülmesi ve yorumlanmalarına ilişkin ilave bilgiler de içermektedir.
Test maddelerinin aşındırıcı ve ciddi tahriş edici etkisine bağlı olarak, acı ve ağrı verdiği bilinen dozlarda uygulanmasına gerek yoktur. Ölmek üzere olan veya açıkça acı çeken veya bunun ciddi belirtilerini gösteren hayvanlar insani şekilde öldürülebilir ve test sonuçlarının yorumlanmasında da, testte ölen hayvanlarla aynı şekilde değerlendirilir. Ölmek üzere olan veya ciddi anlamda acı çeken hayvanların öldürülmesine karar verme kriterleri ve beklenen veya yaklaşan ölümlerin teşhis edilmesi ile ilgili kılavuz ayrı bir kılavuz dokümanın konusudur (9).
Yöntem, bir maddenin tasnifine ve akut toksisiteye neden olan kimyasalların sınıflandırılmasını sağlayan Küresel Uyumlaştırılmış Sistem’e (Globally Harmonised System, GHS) göre sınıflandırılmasına olanak sağlayan sonuçları ve önceden belirlenen dozları kullanır. (10). Prensip olarak yöntem, LD50’nin hassas şekilde hesaplanmasını sağlamak amacıyla tasarlanmamıştır, fakat ölüm beklenen tanımlı maruz kalma aralıklarının belirlenmesini sağlar, çünkü hayvanların ölüm oranları bu test için varılacak önemli bir son noktadır. Yöntem sadece en az iki doz % 0’dan fazla % 100’den az ölümle sonuçlanırsa, LD50 değerinin belirlenmesine izin verir. Daha önceden belirlenen dozların, test maddesinden bağımsız olarak, farklı durumlarda gözlemlenen hayvan sayısına açıkça bağlı olan sınıflandırmayla birlikte kullanımı, laboratuvardan laboratuvara tutarlı ve tekrarlanabilir raporlama olanaklarını geliştirir.
Test uygulama laboratuvarı çalışmaya başlamadan önce, test maddesiyle ilgili ulaşılabilecek tüm bilgiyi göz önünde bulundurmalıdır. Böyle bir bilgi maddenin kimyasal yapısını, kimliğini, fizikokimyasal özelliklerini, maddeyle ilgili önceden yapılmış yapay ortamdaki (in vitro) veya canlı doku içindeki (in vivo) toksisite testlerini, yapısal olarak ilişkili maddelere ait toksikolojik verilerini ve maddenin öngörülen kullanımını/kullanımlarını kapsayacaktır. Bu bilgi, testin insan sağlığını korumak amacıyla uygulandığı ve uygun başlangıç dozunun seçilmesine yardımcı olacağı hususunda tatmin olmak için gereklidir.


    1. Tanımlar ve birimler

Akut oral (ağızdan) toksisite: Bir maddenin ağız yoluyla 24 saat içinde tek veya çoklu dozlar halinde verildiğinde ortaya çıkan olumsuz etkilere işaret eder.


Gecikmiş ölüm: Hayvan 48 saat içinde ölmez veya ölmeye yakınmış gibi görünmez fakat 14-günlük gözlem süresinden sonra ölürse, gecikmiş ölüm anlamına gelir.
Doz: Uygulanan test maddesinin miktarıdır. Doz, test hayvanının birim ağırlığı başına düşen test maddesinin ağırlığı (örneğin, mg/kg) olarak ifade edilir.
GHS (Globally Harmonised System): Kimyasal Maddeler ve Karışımlar için Küresel Uyumlaştırılmış Sınıflandırma Sistemi OECD’nin (insan sağlığı ve çevre), BM Tehlikeli Malların Taşınmasıyla ilgili Uzman Komitesi (fiziko-kimyasal özellikler) ve ILO (zarar iletişimi) ve Kimyasalların güvenli İdaresi için Kuruluşlararası Program (IOMC) ile birlikte yürüttüğü birleştirilmiş müşterek bir aktivitedir.
Yaklaşan ölüm: Planlanan bir sonraki gözlem zamanından önce beklenen ölüm veya ölüme yakın durum. Bu durumun kemirgenlerdeki belirtileri arasında çırpınma, yanal pozisyon, sırt üstü yatma ve titreme vardır (Daha fazla ayrıntı için İnsan Sonlanma Noktaları Dokümanına (Humane Endpoints Guidance) bakınız(9)).
LD50 (ortalama öldürücü doz): Oral yolla uygulandığında hayvanların %50’sinin ölümüne neden olması beklenen, maddenin istatiksel olarak türetilen tek dozu. LD50 değeri test hayvanının birim ağırlığı başına düşen test maddesinin ağırlığı olarak ifade edilir (mg/kg).
Sınır doz: Test uygulamalarında en üst sınırdaki doza (2000 veya 5000 mg/kg) karşılık gelir.
Ölmek üzere olma (Moribund) durumu: Ölme durumunda olma veya tedavi edilse de yaşama kabiliyetinin olmaması durumu (Daha fazla ayrıntı için İnsan Sonlanma Noktaları Dokümanına (Humane Endpoints Guidance) bakınız(9)).
Tahmini ölüm: Deneyin planlanan sonlanma zamanından önceki gelecekte bilinen bir zamanda ölüme dair klinik belirtilerin mevcut olması, örneğin: yiyecek ve su alamama durumu (Daha fazla detay için İnsan Sonlanma Noktaları Dokümanına (Humane Endpoints Guidance)bakınız (9).


    1. Test yönteminin ilkesi

Bu testin ilkesi, her basamakta en az sayıda hayvanın kullanıldığı adım adım uygulanacak bir işleme dayanır, maddeyi sınıflandırabilmek için, test maddesinin akut toksisitesiyle ilgili yeterli miktarda bilgi elde edilir. Madde, bir grup deney hayvanına belirlenen dozlardan birinde ağız yoluyla uygulanır. Madde, adım adım test edilir, her bir basamakta tek cinsiyetten 3 hayvan kullanılır. (normalde dişiler). Herhangi bir basamakta doz uygulanan hayvanlarda, bileşiğe bağlı ölüm olup olmaması, ikinci basamağı belirleyecektir. Ör.;




  • daha fazla teste ihtiyaç yoktur,

  • üç ilave hayvana daha aynı doz uygulanması,

  • üç ilave hayvana daha bir sonraki yüksek veya bir sonraki düşük doz uygulanması.

Test işlemleriyle ilgili detaylar Ek-I’de tanımlanmıştır. Yöntem, test maddesinin sabitlenmiş LD50 son verme değerleriyle tanımlanmış bir dizi toksisite sınıfına göre sınıflandırılması hakkında karar verilmesini olanaklı kılar.




    1. Test yönteminin tanımlanması




      1. Hayvan türlerinin seçimi

Tercih edilen kemirgen türü sıçandır, ancak diğer kemirgen türleri de kullanılabilir. Normalde dişiler kullanılır (9). Geleneksel LD50 testleriyle ilgili literatür taramaları, cinsiyetler arasında duyarlılıkları bakımından çok az farklılık olduğunu göstermiştir fakat farklılıkların gözlendiği durumlarda dişiler, çok az da olsa daha duyarlıdırlar (11). Ancak, eğer yapısal olarak ilgili kimyasalların toksikolojik ve toksikokinetik özelliklerine ait bilgiler erkeklerin dişilerden daha duyarlı olduğunu gösterirse, böyle durumlarda erkekler kullanılmalıdır. Çalışma erkeklerle yürütülürse, gerekçe gösterilmelidir.


Yaygın olarak kullanılan laboratuvar suşlarının, genç yetişkin ve sağlıklı olanları kullanılmalıdır. Dişilerin doğum yapmamış olmaları ve hamile olmamaları gerekir. Doz uygulamasının başlangıcında her bir hayvan 8-12 haftalık olmalı ve ağırlıklar daha önceden doz verilen hayvanların ortalama ağırlıklarının ±%20’si aralığı içinde olmalıdır.


      1. Barınma ve besleme koşulları

Deney hayvanları için oda sıcaklığı 22 °C (±3 °C) olmalıdır. Ayrıca, bağıl nem oranının en az %30 olması ve tercihen %70’i geçmemesi gerekmesine rağmen, odanın temizlenmesi sırası dışında, nem olarak hedef %. 50-60 olmalıdır. Yapay ışık sistemi kullanılmalı, 12 saat aydınlık, 12 saat karanlık şeklinde olmalıdır. Beslenme için sınırsız içme suyu tüketimiyle beraber geleneksel laboratuar yiyecekleri kullanılabilir. Hayvanlar dozlara göre gruplandırılıp kafeslere yerleştirilebilinir ancak kafes başına düşen hayvan sayısı hayvanların net bir şekilde gözlenebilmesini etkilememelidir.




      1. Hayvanların hazırlanması

Hayvanlar rastgele seçilirler, ayrı ayrı kimliklendirilmeleri için işaretlenirler ve deneyden en az beş gün öncesinden itibaren deneysel barınma ve beslenme koşullarında laboratuar ortamına alışmaları için deney kafeslerinde muhafaza edilirler




      1. Dozların hazırlanması

Test maddeleri genellikle sabit hacimde, test edilecek doz aralığında yer alan çeşitli konsantrasyonlardaki dozlarda uygulanmalıdır. Sıvı bir son ürün veya karışım test edilirken, seyreltilmemiş test maddesinin kullanılması ör. sabit bir konsantrasyon sonrasında o maddenin risk değerlendirmesiyle daha ilgili olabilir ve bu bazı düzenleyici yetkili makamların ortaya koyduğu bir gerekliliktir. Her durumda da uygulama için maksimum doz hacmi aşılmamalıdır. Sıvının tek seferde uygulanabilecek maksimum hacmi test hayvanının büyüklüğüne bağlıdır.


Kemirgenlerde hacim normalde 1ml/100g vücut ağırlığını geçmemelidir ancak sulu çözeltilerde 2ml/100g vücut ağırlığı düşünülebilir. Uygun olan heryerde dozun hazırlanma formülasyonuna bağlı olarak, sulu çözeltinin/süspansiyonun/emülsiyonun kullanılması tavsiye edilir, bunu tercih edilme sırasına göre yağda (örneğin, mısır yağı) çözeltinin/süspansiyonun/emülsiyonun kullanımı ve diğer taşıyıcılardaki mümkün çözelti kullanımı izler. Su dışındaki taşıyıcıların toksik özellikleri bilinmelidir. Kullanılacağı süre boyunca kararlılığı bilinmedikçe ve kabul edilebilir olmadıkça, dozlar, uygulamadan kısa bir süre önce hazırlanmalıdır.


    1. İşlem




      1. Dozların uygulanması

Test maddesi, tek doz olarak gavaj yöntemi kullanılarak sonda ile uygulanır veya uygun bir boşaltım tüpü kullanılarak uygulanır. Tek dozun mümkün olmadığı olağandışı durumlarda, daha küçük parçalar halinde, 24 saati geçmeyen periyotlarla verilmelidir. Hayvanlar doz uygulanmadan önce aç bırakılmalıdır (ör. sıçanda, gece boyunca su verilebilir fakat yiyecek verilmemelidir; farede de, 3-4 saat için su verilebilir fakat yiyecek verilmemelidir). Aç bırakılma süresini takiben hayvanlar tartılmalı ve test maddesi uygulanmalıdır. Madde uygulandıktan sonra sıçanlara 3-4 saat, farelere 1-2 saat yiyecek verilmeyebilir. Doz, bir sürenin üzerinde parça parça uygulandığında bu sürenin uzunluğuna bağlı olarak hayvanlara yiyecek ve su sağlanması gerekebilir.




      1. Hayvan sayısı ve doz seviyeleri

Her basamakta üç hayvan kullanılır. Başlangıç dozu olarak kullanılacak olan doz 5, 50, 300 ve 2000 mg/kg vücut ağırlığındaki sabit dört dozdan birinden seçilir. Başlangıç dozu seviyesi doz uygulanan hayvanların bazılarında ölüm meydana getirebilecek doz olmalıdır. Ek-I’deki akış diyagramı, her bir başlangıç dozu için takip edilmesi gereken prosedürü tarif eder. İlaveten, Ek-IV, yeni Küresel Uyumlaştırılmış Sistem (Globally Harmonised System, GHS) uygulanıncaya kadar Avrupa Birliği (AB) sistemindeki sınıflandırma hakkında kılavuz içerir.


Mevcut bilgilerin, en yüksek dozda (2000 mg/kg vücut ağırlığı), ölümün ihtimal dâhilinde olmadığını öne sürdüğü durumlarda sınır testi yürütülmelidir. Test edilen maddeyle ilgili bilgi yoksa hayvan refahı nedenleriyle başlangıç dozu olarak 300 mg/kg vücut ağırlığı kullanılması tavsiye edilir.
Uygulama grupları arasındaki zaman aralığı toksisite belirtilerinin başlangıcı, süresi ve ciddiyeti göze alınarak belirlenir. Önceden doz uygulanan hayvanların sağ kaldıklarından emin oluncaya kadar hayvanların bir sonraki dozla muamele edilmeleri ertelenmelidir.
İstisnai olarak ve sadece özel düzenleyici gerekçelerle mazur gösterildiği zaman, 5000 mg/kg’lık ilave üst doz düzeyinin kullanılması düşünülebilir. (bakınız Ek-II). Hayvan huzuru ilgili kaygılar nedeniyle hayvanları GHS Kategori 5 aralığında (2000-5000 mg/kg ) teste tabi tutmak uygun bulunmamıştır ve sadece böyle bir testin sonuçlarının, hayvan ve insan sağlığını ve çevreyi korumayla doğrudan ilgili olduğuna dair kuvvetli bir olasılık varsa kullanımı düşünülmelidir



      1. Sınır testi

Sınır testi öncelikle deneyi yapan kişinin test maddesinin toksik olmadığını gösteren ör. sadece düzenleyici sınır dozlarının üzerinde toksisitesi olduğuna dair, bilgiye sahip olunduğu durumlarda yapılır. Test maddesinin toksisitesiyle ilgili bilgi test edilen benzer bileşikler veya benzer karışımlar veya ürünler hakkındaki bilgilerden, toksikolojik önemi olan bileşenin yüzdesi ve tanımı dikkate alınarak elde edilir. Toksisiteyle ilgili herhangi bir bilginin olmadığı veya test maddesinin toksik olmasının beklendiği durumlarda asıl test yapılmalıdır.


2000 mg/kg vücut ağırlığı dozunda bir sınır testi altı hayvanla (her basamak için üç hayvan) yürütülebilir. İstinai olarak 5000 mg/kg’lık tek dozda bir sınır testi üç hayvanla yürütülebilir (bakınız Ek-II). Eğer test maddesine bağlı olarak ölüm meydana geliyorsa bir sonraki düşük dozla ilave bir test yürütülmesine ihtiyaç duyulabilir.


    1. Gözlemler

Hayvanlar doz uygulandıktan sonra ilk 30 dakika boyunca en az bir defa, ilk 4 saatte daha dikkatlice olmak üzere ilk 24 saat içinde düzenli olarak ve bundan sonra 14 gün boyunca her gün bireysel olarak gözlemlenir. Hayvanlar çalışmadan çıkartılmaları ve insancıl olarak öldürülmeleri gerektiğinde veya ölü bulundukları zaman bu uygulamaya devam edilmez.Ancak gözlem süreleri asla değişmeyecek şekilde sabitlenmemelidir. Bu süre, toksik reaksiyonlarla, bu reaksiyonların başlangıç zamanlarıyla ve iyileşme süresinin uzunluğuyla belirlenmelidir, bu yüzden de gerekli olduğu düşünüldüğünde bu süre uzatılabilmelidir. Toksisite belirtilerinin ortaya çıktığı ve kaybolduğu zamanlarla, ölüm zamanları, özellikle de ölümlerin geç gerçekleşmesi eğilimi varsa, önemlidir (12). Her bir hayvan için ayrı ayrı elde edilen verilerle birlikte tüm gözlemler sistematik olarak kaydedilmelidir.


Eğer hayvanlar toksisite belirtileri göstermeye devam ederse ilave gözlemler yapılması gerekecektir. Gözlemler ciltteki, kürkteki, gözlerdeki, mukoz membranlardaki değişikliklerle, solunum, dolaşım, otonomik ve merkezi sinir sistemindeki, somatomotor aktivite ve davranış değişikliklerini kapsamalıdır Titreme, çırpınma, tükürük salgılanması, ishal, uyuşukluk, uyku ve koma ile ilgili gözlemlere özellikle dikkat edilmelidir.
İnsan Sonlanma Noktaları ile ilgili Rehber Belgede özetlenen(9) ilkeler ve kriterler dikkate alınmalıdır. Ölmek üzere olan, acı ve ağrı çeken hayvanlar insani şekilde öldürülmelidir. Hayvanlar insani nedenlerle öldürüldüğünde veya ölü bulunduklarında ölüm zamanları olabildiğince hassas şekilde kaydedilmelidir.


      1. Vücut ağırlığı

Bütün hayvanların ayrı ayrı ağırlıkları, madde uygulanmadan kısa bir süre önce ve sonrasında, en azından haftalık olarak tayin edilmelidir. Ağırlık değişiklikleri hesaplanmalı ve kaydedilmelidir. Test sonunda sağ kalan hayvanlar da tartılır ve insani şekilde öldürülür.




      1. Patoloji

Tüm test hayvanlarına (test sırasında ölenler veya hayvan huzuru nedeniyle testten uzaklaştırılan hayvanlar dâhildir) tam teşekküllü otopsi yapılmalıdır. Her bir hayvan için bütün büyük çaplı patolojik değişiklikler kaydedilmelidir. 24 ya da daha fazla saattir sağ kalan hayvanlarda organların mikroskobik incelemeleri büyük çapta patoloji kanıtıysa, bu incelemeler yararlı bilgiler sunabilir.





  1. VERİLER

Veriler her bir hayvan için ayrı ayrı sağlanmalıdır. Ayrıca, veriler, her bir test grubu için kullanılan hayvan sayısını, toksisite belirtileri gösteren hayvanların sayısını, test sırasında ölü bulunan veya insani nedenlerle öldürülen hayvan sayısını, hayvanlar için ayrı ayrı ölüm zamanlarını, toksik etkilerin tanımını, tersinir olup olmadıklarını ve otopsi bulgularını gösterecek şekilde tablo halinde özetlenmelidir.





  1. RAPORLAMA



    1. Test raporu

Test raporu aşağıdaki bilgileri içermelidir:


Test maddesi:

  • fiziksel özelliği, saflığı ve anlamlı ise fizikokimyasal özellikleri (izomerizasyon dâhil)

  • CAS numarasını da içerecek şekilde tanımlama verileri,

Taşıyıcı, (eğer uygunsa):



  • Sudan farklıysa taşıyıcı seçimi için gerekçe,

Test hayvanları:



  • kullanılan tür/ırk,

  • biliniyorsa, hayvanın mikrobiyolojik durumu;

  • hayvanların sayısı, yaşı ve cinsiyeti (gerekirse, dişilerin yerine erkek hayvanların kullanılma gerekçeleri);

  • hayvanların kaynakları, barınma koşulları, diyet, vs.

Test koşulları:



  • uygulanan maddenin fiziksel hali de dahil test maddesinin formülasyonuyla ilgili detaylar;

  • dozun uygulandığı hacim ve doz uygulama zamanı dahil test maddesinin uygulanmasıyla ilgili detaylar;

  • yiyecek ve su kalitesiyle ilgili detaylar (diyet türü/kaynağı, su kaynağı dahil);

  • başlangıç dozunun seçimi için gerekçe.

Sonuçlar:



  • tepki verilerinin ve doz seviyelerinin her bir hayvan için çizelgesi (ör. etkilerin doğası, şiddeti ve uzunluğu ve ölüm dahil toksik belirtileri gösteren hayvanlar);

  • vücut ağırlığı ve vücut ağırlığı değişikliklerinin çizelgesi;

  • dozun uygulandığı gün, sonrasında haftalık aralıklarla ve ölümdeki veya yaşamlarını sonlandırmalardaki her bir hayvanın ayrı ayrı ağırlığı;

  • planlanan gözden çıkarılmalardan önce gerçekleşen ölümlerin tarihi ve zamanı;

  • zehirlenme belirtilerinin başlangıç zamanı ve bu belirtilerin her bir hayvan için tersinir olup olmadığı,

  • mevcutsa, her bir hayvan için otopsi bulguları ve histopatolojik bulgular

Sonuçların tartışılması ve yorumlanması


Yorumlar.



  1. KAYNAKLAR

(1) Roll R., Höfer-Bosse Th. And Kayser D. (1986). New Perspectives in Acute Toxicity Testing of Chemicals. Toxicol. Lett., Suppl. 31, 86

(2) Roll R., Riebschläger M., Mischke U. and Kayser D. (1989). Neue Wege zur Bestimmung der akuten Toxizität von Chemikalien. Bundesgesundheitsblatt 32, 336-341.

(3) Diener W., Sichha L., Mischke U., Kayser D. and Schlede E. (1994). The Biometric Evaluation of the Acute- Toxic-Class Method (Oral). Arch. Toxicol. 68, 559-610

(4) Diener W., Mischke U., Kayser D. and Schlede E. (1995). The Biometric Evaluation of the OECD Modified Version of the Acute-Toxic-Class Method (Oral). Arch. Toxicol. 69, 729-734.

(5) Diener W., and Schlede E. (1999) Acute Toxicity Class Methods: Alterations to LD/LC50 Tests. ALTEX 16, 129-134

(6) Schlede E., Mischke U., Roll R. and Kayser D. (1992). A National Validation Study of the Acute-Toxic- Class Method – An Alternative to the LD50 Test. Arch. Toxicol. 66, 455-470.

(7) Schlede E., Mischke U., Diener W. and Kayser D. (1994). The International Validation Study of the Acute- Toxic-Class Method (Oral). Arch. Toxicol. 69, 659-670.

(8) OECD (2001) Guidance Document on Acute Oral Toxicity Testing. Environmental Health and Safety Monograph Series on Testing and Assessment N. 24. Paris.

(9) OECD (2000) Guidance Document on the Recognition, Assessment and Use of Clinical Signs as Humane Endpoints for Experimental Animals Used in Safety Evaluation. Environmental Health and Safety Monograph Series on Testing and Assessment N 19.

(10) OECD (1998) Harmonized Integrated Hazard Classification System For Human Health And Environmental Effects Of Chemical Substances as endorsed by the 28th Joint Meeting of the Chemicals Committee and the Working Party on Chemicals in November1998, Part 2, p.11 [http://webnet1.oecd.org/oecd/pages/home/displaygeneral/0,3380,EN-documents-521-14-no-24-no-0,FF.html].

(11) Lipnick R L, Cotruvo, J A, Hill R N, Bruce R D, Stitzel K A, Walker A P, Chu I; Goddard M, Segal L, Springer J A and Myers R C (1995) Comparison of the Up-and Down, Conventional LD50, and Fixed Dose Acute Toxicity Procedures. Fd. Chem. Toxicol 33, 223-231.

(12) Chan P.K. and A.W. Hayes. (1994 ). Chap. 16. Acute Toxicity and Eye Irritancy. Principles and Methods of Toxicology. Third Edition. A.W. Hayes, Editor. Raven Press, Ltd., New York, USA.


Yüklə 5,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin