| Milli gəlir (MG) - ölkənin iqtisadi inkişafının ümumiləşdirici göstəricilərindən biri olmaqla, il ərzində yeni yaradılan məcmu məhsulun pulla ifadəsidir. Bu məcmu məhsul bütün istehsal amillərinin (torpaüın, əməyin, kapitalın və sahibkarlıq qabiliyyətinin) il ərzində gətirdiyi gəliri əks etdirir. Ölkənin ümumi milli məhsulundan (ÖMM) amortizasiya ayırmaları (əsas vəsaitlərin köhnəlməsini) və dolayı vergilər çıxıldıqda milli gəlir alınır.
Bunu aşağıdakı düsturla belə ifadə etmək olar:
MG = ÜMM – AA - DV
Burada, AA – amortizasiya ayırmaları, DV - dolayı vergilərdir.
Həmçinin, milli gəliri il ərzində əmək haqqı, sənaye və ticarət mənfəəti, qoyulan kapitala görə faiz və torpaq rentası kimi bütün növ gəlirlərin cəmi kimi də müəyyən etmək olar.
BİZİM HESABLAŞMAĞA MƏCBUR OLDUĞUMUZ
MAKROİQTİSADİ PROSESLƏR
Makroiqtisadi səviyyədə fəaliyyət göstərən qüvvələri təsvir etmək üçün biz bütövlükdə ölkənin iqtisadi sisteminə təsir edən başlıca amilləri özündə əks etdirən sxemdən istifadə edəcəyik. İlk növbədə, bunlar "iqtisadi siyasətin alətləri" hesab olunur. Bura vergi, dövlətin pul kredit siyasəti və s. aiddir.
Ümumiyyətlə, hər bir ölkədə iqtisadiyyatın inkişafı tsiklik xarakter daşıyır. Artım dövründən sonra stabillik dövrü, sonra isə tənəzzül dövrü gəlir. Bəzən tənəzzül xeyli vaxt aparır, uzanır. Onda bu dövrü durğunluq adlandırırlar. Müəyyən dövrdən sonra iqtisadiyyatda canlanma müşahidə olunur.
Tsiklik inkişafın qrafiki təqdimatı belədir.
Dostları ilə paylaş: |
