Cədvəl 3.1 Doymuş piy turşularının əsas növləri Turşunun ümumişlək adı Beynəlxalq (Cenevrə) nomenklatura üzrə adı Molekulda karbon atomlarının sayı Struktur formulu Kaprin turşusu
Dekan turşusu
10
CH
3
(CH
2
)
8
COOH
Laurin turşusu
Dodekan turşusu
12
CH
3
(CH
2
)
10
COOH
Miristin turşusu
Tetradekan turşusu
14
CH
3
(CH
2
)
12
COOH
*Palmitin turşusu
Heksadekan turşusu
16
CH
3
(CH
2
)
14
COOH
* Stearin turşusu
Oktadekan turşusu
18
CH
3
(CH
2
)
16
COOH
Araxin turşusu
Eykozan turşusu
20
CH
3
(CH
2
)
18
COOH
Begen turşusu
Dokozan turşusu
22
CH
3
(CH
2
)
20
COOH
Liqnoserin
turşusu
Tetrakozan turşusu
24
CH
3
(CH
2
)
22
COOH
Serotin turşusu
Heksakozan turşusu
26
CH
3
(CH
2
)
24
COOH
Montan turşusu
Oktakozan turşusu
28
CH
3
(CH
2
)
26
COOH
*Heyvan mənşəli lipidlərin tərkibində daha çox olan turşular.
Heyvan və insan orqanizmində tərkibində müvafiq surətdə 16 və 18
karbon atomu olan palmitin və stearin turşusu daha geniş yayılmışdır. Bu
lipidlərin tərkibində molekul strukturuna 10 və daha az karbon atomu daxil
olan üzvi turşu qalıqlarına olduqca az, təksaylı karbon zəncirinə malik olan
turşulara isə nadir hallarda təsadüf edilir. Bakteriya və bitki yağlarının
tərkibində üzvi turşuların daha çox növü olur. Bakteriyalardan ekstraksiya
edilən lipidlərin tərkibində molekul zəncirində 6-dan (kapron turşusu) 26-ya
qədər karbon atomu olan doymuş üzvi turşulara (o cümlədən təksaylı karbon
zəncirinə malik turşulara) rast gəlmək mümkündür.
Piy turşularının molekul zəncirlərində karbon atomlarının sayı artdıqca,
ərimə və qaynama temperaturları da yüksək olur. Molekul zəncirinə 10 və daha
az karbon atomu daxil olan piy turşuları otaq temperaturunda maye halında,
10-dan artıq karbon atomundan ibarət olan turşular isə
–
bərk halda olur.
