AZADLIĞIN İNSANLIQ ME᾽YARI KİMİ GÖTÜRÜLMƏSİ
İnsanlığa qiymət vermək üçün əsas götürülən me᾽yarlardan biri də insan azadlığıdır. Bu məsələyə eqzistansialistlər daha çox toxunurlar. Bu nəzəriyyə sahibləri ən çox insanın azad və agah olması - insanın ictimai agahlığı üzərində dayanırlar.
Azadlıq nə deməkdir? Azadlıq, yə᾽ni insanın məcburiyyəti qəbul etməməsi, heç bir qüdrət qarşısında əyilməyib, ona əsir olmaması. İnsanın bütün müqəddəratını öz ixtiyarı ilə tə᾽yin etməsinə azadlıq deyilir.
SARTERİN AZADLIQ BARƏSİNDƏ SÖYLƏDİYİ SÖZLƏR
İnsan bu dünyada azad bir varlıqdır, hətta azadlığın eynilə özüdür. Sarter deyir: İnsanın azad olması, Allahın olmamasını sübut edir. Çünki Allahın olması azadlıqla ziddiyyət təşkil edir. Axı necə? Deyir: Allahın olması o deməkdir ki, Allahın bir zehni var və məni qabaqcadan öz zehnində təsəvvür etmişdir. Mən onun zehnində təsəvvür olunmuşamsa, necə azad ola bilərəm? Demək mən məcbur bir varlıq olub onun zehnindəki özümə oxşamalıyam.
Nə qədər də gülünc bir sözdür! Allah üçün zehin məfhumu bir mə᾽na kəsb edirmi? Sarter burada özünə oxşar bir varlıq təsəvvür edib adını Allah qoyur və onun əsasında mə’nasız sözlər danışır.
Dostları ilə paylaş: |
