Grant Project Implementation Manual

3HİZMET ALIMI VE MAL ALIMI İÇİN TEMEL KURALLAR

3.1Genel Bakış

Sözleşmelerin imzalanma süreçlerini belirleyen kesin kurallar vardır. Bu kurallar, yüklenicilerin tarafsız olarak seçilmesinin temin edilmesine, harcanan paranın karşılığının en iyi şekilde alınmasına ve kamu fonlarının kullanımında tam bir şeffaflık sağlanmasına yardım eder.

3.2Uygunluk Kriterleri ve Diğer Önemli Hususlar

Tabiyet Kuralı

İhalelere katılım, aşağıdaki ülkelerde kurulu olan tüm tüzel kişiliklere eşit şartlarla açıktır:

1. 
   Avrupa Birliği Üye Ülkeleri;
   
2. 
   Avrupa Ekonomik Bölgesi Üye Ülkeleri;
   
3. 
   Temel kanuna bağlı olarak Katılım öncesi Yardım Aracının (IPA) faydalanıcısı olan potansiyel aday veya aday ülkeler;
   
4. 
   İlgili temel kanuna göre uygulanan yardımın doğrudan faydalanıcısı olan ülke;
   
5. 
   AB bütçesi tarafından tematik bir program dâhilinde finanse edilen hibe ve satınalımlarda, araca dahil olan OECD Kalkınma Yardım Komitesi tarafından belirlenen gelişmekte olan ülkeler; EDF olması durumunda ise BM tarafından belirlenen tüm az gelişmiş ülkeler.
   
6. 
   Durum gerektirdiğinde, başka bir üçüncü ülke;
   
7. 
   Dış yardım için karşılıklı erişim sağlayan kararın faydalanıcısı olan ülkeler. Az gelişmiş ülkelerin karşılıklı erişimi kendiliğinden OECD/DAC üyelerine verilir. En az bir az gelişmiş ülke içeren bölgesel programlar için, kendiliğinden karşılıklı erişim tüm bölgesel programa uygulanabilir.
   
8. 
   Uluslararası kuruluşlar.
   

Bu ülkelerin tam listesi aşağıdaki bağlantıda “Uygunluk Programları 2013-2017” altında listelenmektedir:

http://ec.europa.eu/europeaid/prag/annexes.do?chapterTitleCode=A

Uygun istekliler tarafından görevlendirilecek uzmanlarda herhangi bir tabiyet sınırlaması bulunmamaktadır.

Menşe Kuralı

Bu sözleşme kapsamında satın alınan bütün malların (maddeler ve malzemeler) menşei AB veya uygun bir ülke olmalıdır (yukarıdaki “Tabiyet kuralı” ve aşağıdaki “Tabiyet ve menşe kuralı istisnaları” bölümlerine bakınız).

Bir ürün, üretim işlemlerinin gerçekleşmediği bir ülke menşeli olamaz. Diğer taraftan, üretimin yapıldığı ülke menşe ülkesi olmak zorunda da değildir. Ayrıca malların transfer/tedarik edildiği ülke de menşe ülkesi olmak zorunda değildir. Şayet ürün sadece bir ülkede üretiliyorsa ürünün menşeinin belirlenmesi kolaydır. Ancak, malların üretiminin birden fazla ülkede gerçekleştirildiği durumlarda, tamamlanmış ürüne bu ülkelerden hangisinin menşe olacağının belirlenmesi gerekir. Menşe ülkesi; ürünün son, ekonomik olarak doğrulanmış, temel dönüşümünün gerçekleştirildiği ülke olarak kabul edilir ve Avrupa Birliği Gümrük Tarifelerinin 24. maddesi bu mallara durum bazında uygulanmalıdır. Üretilen ürünün son, temel dönüşümünün gerçekleştirildiği ülke (menşe aldığı ülke) Avrupa Birliği üye ülkeleri veya uygun ülkeler değilse bu projede yapılan ihalelerde bu ürünler teklif edilemez.

Tedarikçi; teklif edilen malın menşe şartına uyduğunu, menşe ülke veya ülkelerini belirterek, belgelemekle yükümlüdür. Teklif birden fazla malı içeriyor ise teklifteki her bir malın menşei belirtilmelidir. Talep edilmesi durumunda; teklifte bildirilen menşei desteklemek için tedarikçi, ek bilgi ve/veya menşe sertifikalarını sağlamakla yükümlüdür.

Menşe kuralı ihale edilen ve tedarik edilen tüm kalemlere uygulanır. İhale edilen ve tedarik edilen malların belli bir yüzdesinin veya sözleşme değerinin belli bir yüzdesinin bu kuralla uyumlu olması yeterli değildir.

Menşe belgeleri, tedarik edilen malların veya tedarikçilerin menşe ülkelerinin yetkili makamları tarafından hazırlanmalı ve o ülkenin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara uygun olmalıdır.

Bu belgelerin kontrolü Sözleşme Makamının sorumluluğundadır. Menşe konusunda ciddi şüphe duyulduğunda, PUB/TYE ile irtibata geçilmelidir.

Menşe kuralı değerinden bağımsız olarak tüm mallar için geçerlidir. Fakat birim fiyatı 5.000 €’dan daha az olan mallar için bir belge sunmak zorunlu değildir.

Tabiyet ve Menşe Kuralı İstisnaları (Derogasyon)

Tabiyet ve menşe kuralı istisnaları (derogasyon) bazı durumlarda MFİB tarafından verilebilir. İstisnalar, bir mal veya hizmetin belli bir ülkeye özel olduğu ve uygun ülkelerin pazarlarından temin edilememesi durumuna bağlıdır. Söz konusu mal veya hizmetlerin temin edilememesi durumunda projenin/faaliyetin imkânsız veya aşırı zor hale gelmesi gerekliliği de ayrıca aranacaktır.

Tabiyet ve menşe kuralına dair pazar araştırmaları gerektiren istisnalar bazı durumlarda Sözleşme Makamı’nın ön onayı ve ABTD’nin onayı ile derogasyon adı altında verilebilir. İstisnalara durum bazında karar verilir ve ihale prosedürü başlatılmadan önce kararlaştırılır.

Hibe Faydalanıcıları talep edilen malların uygun ülkelerden alınamayacağını iyi detaylandırılmış bir pazar analizi ile göstermeli ve istisna talebi için resmi olarak başvurmalıdır.

Pazar Araştırması için bir şablon bu Rehbere Ek-3e olarak sağlanmıştır.

3.3İhale Dışı Bırakılma Nedenleri

Aşağıda belirtilen durumlarda adaylar veya teklif sahipleri satın alma işlemlerine katılamazlar;

1. 
   İflas etmiş, işleri mahkemelerce idare edilmekte olan, alacaklılar ile bir ödeme anlaşması yapmış olan, ticari faaliyetlerini askıya almış olan veya ulusal mevzuat veya yönetmeliklerde öngörülen bir prosedürden kaynaklanan benzer nitelikte herhangi bir durumda bulunan kişiler;
   
2. 
   Kesinleşmiş bir mahkeme kararıyla, mesleki davranışa ilişkin bir suçtan dolayı mahkûm olmuş kişiler (temyizin söz konusu olmadığı durumlarda);
   
3. 
   Sözleşme Makamının doğrulayabileceği herhangi bir yoldan kanıtlanmış ciddi mesleki yanlış veya davranış suçundan dolayı mahkûm olmuş kişiler;
   
4. 
   Sözleşme Makamının yer aldığı ülkenin veya ihalenin uygulanacağı ülkenin ya da kuruldukları ülkenin yasal hükümlerine uygun olarak sosyal güvenlik katkılarının ödenmesiyle ilgili yükümlülükleri veya vergilerin ödenmesi ile ilgili yükümlülükleri yerine getirmemiş olan kişiler;
   
5. 
   Dolandırıcılık, yolsuzluk, bir suç örgütü içinde yer almak suçlarından veya Avrupa Topluluğu mali çıkarlarına ters düşecek başka bir yasadışı faaliyetten dolayı kesinleşmiş yargı kararı ile mahkûm olanlar;
   
6. 
   Hâlihazırda Mali Tüzüğün (BÜTÇE) 96(1). Maddesinde / Mali Tüzüğün (10. EDF) 99. Maddesinde atıfta bulunulan idari cezasına tabi olanlar.