Guney Afrika Yillik Rapor 2007

4.2. Tarım, Hayvancılık, Bağcılık
4.2.1. Tarım
Güney Afrika, temel tarım ürünleri bakımından tam olarak kendi kendine yetebilen bir ülke olmamakla birlikte, tarımsal ürünler ve gıda sektöründe net ihracatçı ülke konumundadır. Su sıkıntısı ve kuraklık tarımsal üretimi engelleyen en önemli faktör olarak göze çarpmakta, bu nedenle yıllık ürün rekoltesi yıllara göre önemli değişiklikler göstermektedir.

Ülke topraklarının %12’si tarıma elverişlidir. 122 milyon hektar olan Güney Afrika topraklarının % 83’ü tarım ve ormancılık, % 10’u doğal park ve % 7’si yerleşim, sanayi ve yol için kullanılmaktadır. Tarıma elverişli alanların 1,3 milyon hektarı sulanmakta bu rakam Güney Afrika topraklarının % 1,5’ine tekabül etmektedir.

Güney Afrika’da ortalama yıllık yağış miktarı 450 mm ile dünya ortalamasının (860 mm) çok gerisinde kalmaktadır. Batı kıyılarında 100 mm.ye inen yağış bazı yüksek kesimlerde 2000 mm.ye kadar ulaşabilmektedir.
Güney Afrika ekonomisinde imalat sanayi ve hizmetler sektöründe kaydedilen gelişmeler sonucunda tarım sektörünün ülke ekonomisine katkısı gün geçtikçe azalmaktadır. Tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörü 1980’li yılların ortalarında GSYİH’ye %5 dolayında katkı yaparken, 2008 yılında söz konusu sektörün GSYİH’ye katkısı %3,2, 2009 yılında ise %3,0 olarak kaydedilmiştir. Tarımın GSYİH’deki payının yıllar itibariyle azalmasına paralel olarak toplam istihdama yaptığı katkı da azalma eğilimindedir. 2000 yılından önceki dönemde, Güney Afrika’da tarım, ormancılık ve balıkçılık sektöründe çalışan 1,2 milyon civarındaki kişi toplam istihdamın % 8,5’ini oluşturmuştur. Eylül 2009 itibarıyla, ormancılık ve balıkçılık sektöründe çalışan 653 bin kişi toplam istihdamın %4,8’ini oluşturmaktadır.

Güney Afrika Tarım Ürünleri İhracatı
	2007	2008	2009	2010	2011
Güney Afrika’nın toplam ihracatı (milyon Dolar)	65.708	77.008	60.957	80.267	94.665
Tarım ürünleri ihracatı (milyon Dolar)	4.350	5.690	5.630	6.339	6.821
Tarım ürünleri ihracatının payı	%6,6	%7,4	%9,2	%7,9	%7,2

Kaynak: GAC Tarım Bakanlığı
Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, tarım ürünleri ihracatı 2007-2011 yıllarını kapsayan beş yıllık dönemde Güney Afrika’nın toplam ihracatına yaklaşık % 8 oranında katkıda bulunmuştur. Tarım ürünleri ihracatının katkısı 2009 yılında artış göstererek % 9,3 ile bahsekonu dönemdeki en üst seviyesine çıkmış olup, 2011 yılında % 7,9 oranında kaydedilmiştir.
Güney Afrika’da tarım ürünlerinin 2007-2011 döneminde üretim miktarları yıllar itibariyle aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Bu itibarla, 2008 yılında tarım ürünlerinin bir önceki yıla göre % 67 oranında artış göstererek toparlanma eğilimine girdiği gözlenmektedir. Bu toparlanma, 2006 yılında yaşanan kuraklık nedeniyle tarımsal üretimde kaydedilen % 13 oranındaki düşüşün olumsuz etkilerinin giderilmesine katkı sağlamıştır.

Tarım Ürünlerinin Son Beş Yıllık Üretim Miktarları
	2007 (1.000 ton)	2008 (1.000 ton)	2009 (1.000 ton)	2010 (1.000 ton)	2011* (1.000 ton)
Mısır	7.399	13.164	12.567	13.421	10.924
Buğday	1.913	2.149	1.967	1.436	1.858
Ayçiçeği tohumu	312	907	833	509	894
Soya fasulyesi	205	282	516	566	710
Şeker kamışı	19.724	19.255	18.655	16.016	16.800
Elma	710	757	800	753	767
Üzüm	1.812	1.865	1.748	1.743	1.683
Armut	345	345	348	373	360
Şeftali	176	182	164	167	171
Karpuz, kavun	88	89	72	113	160
Avokado ve muz	72	72	96	64	81
Mango ve papaya	80	90	48	55	52
Ananas	160	145	117	110	98
Portakal	1.332	1.410	1.525	1.367	1.415
Limon	226	195	230	203	216
Greyfurt	415	389	341	406	343

Kaynak: GAC Tarım Bakanlığı, * kesinleşmemiş tahmini rakamlar
En çok ihraç edilen tarım ürünleri; turunçgiller, şeker, üzüm, mısır, meyve suyu, elma, armut, şeftali ve kayısıdır. Diğer önemli ihraç ürünleri ise et, avokado, ananas, yer fıstığı, kuruyemiş ve süt ürünleridir. Tarım ürünlerindeki en önemli ithal kalemlerini ise buğday, pirinç ve bitkisel yağlar oluşturmaktadır.
Güney Afrika’nın tarımsal üretiminde önemli bir yere sahip olan mısır, aynı zamanda yıllık yaklaşık 8,9 milyon ton tüketimle Güney Afrikalılar için temel gıda maddelerinden birisini teşkil etmektedir. Mısır üretimi iklim değişikliklerine ve yağış oranlarına paralel olarak yıllar itibariyle dalgalanmalar göstermektedir. 2006/07 sezonunda 7,4 milyon ton olarak gerçekleşen mısır üretimi 2007/08 sezonunda % 78 oranında artış göstererek 13,2 milyon ton seviyesinde kaydedilmiştir. 2009/10 tarım sezonunda 13,4 milyon tonluk mısır üretimi ile son 25 yılın en büyük mısır üretimi gerçekleşirken, 2010/11 tarım sezonunda 10,9 milyon ton seviyesi ile düşüş kaydedilmiştir.
Avrupa Birliği’nin mantar hastalığı (Black Spot) nedeniyle Güney Afrika’dan yaptığı narenciye ürünleri ithalatına getirmiş olduğu denetimler Güney Afrika’nın bu bölgeye ihracatını azaltmıştır. Güney Afrika ülkemizle birlikte dünyanın en önemli narenciye ihracatçısı ülkeleri arasındadır.
4.2.2. Hayvancılık
Hayvancılık, Güney Afrika tarım ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Ülke topraklarının yaklaşık % 65’ini kaplayan çayır ve otlaklarda başta koyun, sığır, keçi ve domuz olmak üzere çeşitli hayvanlar beslenmektedir. 2010 yılı verilerine göre Güney Afrika’da 13,7 milyon sığır, 21,5 milyon koyun, 2 milyon keçi ve 1,6 milyon domuz bulunmaktadır. Hayvancılığın geliştiği yerler sonbahar yağmurlarının çok olduğu Transvaal ve Orange Free State platoları, KwaZulu-Natal ve güneybatı Cape eyaletlerinin yüksek yerleridir.
Önemli bir tiftik, yün ve ham deri ihracatçısı olan Güney Afrika’da tüketilen etin % 85’i yurt içinden karşılanmakta, %15’i ise, Namibya, Botsvana, Svaziland, Avustralya, Yeni Zelanda ve Avrupa’dan ithal edilmektedir.
Öte yandan, kümes hayvancılığı, Güney Afrika hayvancılık sektöründe önemli bir konuma sahip olup, sektörün 2009 yılı et üretim miktarı yaklaşık 931 milyon adet civarındadır. 2010 yılında bu rakam % 4,1’lik artışla 969 milyon birime çıkmıştır.
Devekuşu yetiştiriciliği Güney Afrika’da özel bir öneme sahip olup, ülkenin 1864 yıllından itibaren ihracatını gerçekleştirdiği bir sektördür. Dünyadaki toplam devekuşu ürünleri satışlarının %70’inden fazlasını gerçekleştiren Güney Afrika dünya lideri konumundadır.
4.2.3. Bağcılık ve Şarap Üretimi
Bağcılık, Güney Afrika tarım sektöründe önemli bir yer tutmaktadır. Ülkedeki şarap endüstrisi GSYİH’ye yılda yaklaşık 25 milyar dolar katkıda bulunmakta, ayrıca 300.000 kişi doğrudan veya dolaylı olarak şarap sanayisinde çalışmaktadır. Güney Afrika şarap endüstrisi yılda yaklaşık 900 milyon litre şarap üretmektedir. 2013 yılında üretilen şarap miktarı bir önceki yıla göre % 3’lük bir artış göstererek 915 milyon litre olarak kaydedilmiştir.
Güney Afrika, dünya şarap üretimi sıralamasında dokuzuncu sırada yer almaktadır. Özellikle Western Cape eyaletinde üretilen şaraplar dünyanın en iyi şarapları arasında yer almaktadır. Güney Afrika’nın şarap ihracatı 2011 yılında yaşanan düşüşe rağmen artmaya devam etmektedir. 2013 yılında şarap ihracatı toplam üretimin yaklaşık % 60’ına yaklaşarak 525 milyon litreye ulaşmıştır. Güney Afrika Dünya şarap ihracatından yaklaşık % 5 oranında pay almaktadır.

Yıl	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013
Şarap ihracatı (milyon litre)	312,5	411,7	395,6	374,6	357,5	417,2	525,6
İhracat/Üretim (%)	42,8	53,9	49,1	48,5	43,2	47,9	57,4

Kaynak: SA Wine Information and Statistics-Sawis
Ülkemizin uyguladığı yüksek gümrük vergileri nedeniyle Türkiye’ye ihracat oldukça sınırlı kalmaktadır. Güney Afrika makamları ile tercihli ticaret anlaşması müzakerelerinin başlaması durumunda karşı tarafın taviz talep edeceği ürünlerin başında gelmektedir.
4.3. İmalat Sanayi
Güney Afrika imalat sanayi sektörü apartheid döneminde, diğer tüm sektörlerde olduğu gibi, korumacı bir dış ticaret politikası ve yüksek gümrük vergileri ile gelişme kaydetmiş, ancak uluslararası ticarette yaşanan liberalleşme süreci ile birlikte global pazarlarla rekabet edebilmek açısından oldukça köklü değişikliklere uğramıştır. Söz konusu değişim sonucunda, tekstil ve hazır giyim sektörü başta olmak üzere bazı sektörler uluslararası rekabete ayak uyduramayıp daralma gösterirken, otomotiv sektörü başta olmak üzere bazı sektörler üretimde ve ihracatta önemli gelişmeler kaydetmiştir. Ülkenin imalat sanayinde öne çıkan sektörler arasında otomotivin yanısıra tarım işleme, kimyasal ürünler, bilgi teknolojileri, metaller ve elektronik endüstrileri gösterilebilir.
Güney Afrika imalat sanayi GSYİH’ya yaklaşık % 20 gibi nispeten düşük bir oranda katkı yapmasına rağmen, hükümetin kalkınma stratejilerinde ve özellikle yeni istihdam alanları yaratılmasında önemli bir konuma sahiptir.
Güney Afrika imalat sanayinde 1994 yılından sonra yaşanan sürekli gelişme, 2003 yılında yerel para birimi Rand’ın değer kazanması, yaşanan grevler ve enerji krizi sonucunda ihracatçıların rekabetinin azalması nedeniyle kesintiye uğramış olmakla birlikte, özellikle artan iç talep sonucu 2004 yılı ile birlikte imalat sanayi üretimi tekrar artış trendine girmiştir.
İmalat Sanayiinin Sektörel Dağılım Tablosu

Yüzde (%)	2005 - 2009	2010	2011 - 2014
Sektör Grupları
Gıda ve İçecek	15,4	22,1	23,8
Tekstil ve Konfeksiyon	4,9	3,5	2,9
Ağaç ve ağaç işleri ürünleri	10,2	9,3	9,5
Petrokimyasal, kauçuk ve plastik ürünler	22,1	25,1	22,5
Cam ve metal olmayan mineral ürünler	4,8	4,9	4,4
Demir-Çelik metal ürünler	22,9	20,3	20,4
Elektronik makineler	2,5	2,4	2,4
Radyo, TV ve iletişim araçları	1,1	1,3	1,4
Motorlu taşıtlar, aksam ve parçaları	10,9	7,9	8,6
Diğer İmalat (Mobilya dahil)	5,2	3,2	4,1
Total	100	100	100

Kaynak: Statistics South Africa
İmalat sanayinin 2011-2014 döneminde sektörel dağılımı incelendiğinde gıda ve içecek sektörünün % 23,8’lik pay ile birinci sırada, petro kimyasal ürünlerin ikinci ve demir-çelik metal sektörünün ise üçüncü sırada yer aldığı anlaşılmaktadır. Aynı dönemdeki imalat kompozisyonu 2005-2009 dönemi ile karşılaştırıldığında gıda ve içecek sektörünün toplam üretimde ağırlık kazandığı, tekstil-konfeksiyon, demir-çelik ile motorlu taşıtlar sektörlerinin ise paylarının azaldığı gözlenmektedir.
Artan iç ve dış talebin de etkisiyle otomotiv ve yedek parça sektörü Güney Afrika imalat sanayinde son dönemde en çok büyüme kaydeden sektör olarak öne çıkarken, Çin’den yapılan yüksek düzeydeki ithalatın etkisiyle tekstil ve hazır giyim sektörü, bunun yanı sıra elektrikli makineler ve demir-çelik sektörü uluslararası rekabete ayak uyduramayarak ve dış talebteki düşüşe bağlı olarak en fazla daralma gösteren sektörler olmuştur.
Son yıllarda büyük gelişme kaydeden ve ülke ekonomisine katkısı gün geçtikçe artan otomotiv sektörü Güney Afrika GSYİH’sına % 7 dolayında katkıda bulunmakta ve en önemli ihraç sektörlerinden birini oluşturmaktadır. Güney Afrika’da üretilen araç sayısı 2006 yılında 587.719 adet ile en üst noktaya ulaşmış, 2007-2008 döneminde ise üretim sırasıyla 534.490 ve 562.965 adet olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılında küresel ekonomik krizin de etkisiyle üretimin 2000-2001 yıllarındaki seviyesine gerilediği ve 373.923 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Otomotiv endüstrisi 2010 yılında bir önceki seneye göre % 26 oranında artış göstererek 472.049 seviyesine ulaşmış olup, 2011, 2012 ve 2013 yılları için sırasıyla 532 bin, 546 bin ve 545 bin seviyeleri görülmüştür. 2014-2015 dönemi için iyimser beklentiler hakim olup, 2015 yılında bir önceki seneye göre % 2,5 oranında artış kaydetmesi beklenen üretimin 631 bin seviyesine çıkması öngörülmektedir.
2008- 2010 yılları arasında Güney Afrika’nın ihraç ettiği araç sayısı sırasıyla 284 bin, 174 bin ve 237 bin adet olarak kaydedilmiştir. Bu çerçevede, sözkonusu yıllarda ihracatın üretime oranı sırasıyla % 54, % 49 ve % 53 olarak hesaplanmaktadır. 2011-2013 döneminde ihraç edilen araç sayısı 272-276 bin seviyesinde seyretmiş olup, iyimser beklentiler kapsamında bu rakamın 2015 yılında 351 bin seviyesine çıkması beklenmektedir.
İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı 2011 yılı son çeyreğinde % 80,1 olarak kaydedilmiş, üretim düzeyindeki artışa paralel olarak 2014 yılı birinci çeyrekte % 82,1 seviyesine çıkmıştır. Ancak, 2014 ikinci çeyrekte % 80,6 olarak kaydedilen kapasite kullanım oranının 2013 yılındaki seviyesine ulaşamadığı gözlenmektedir.
4.4. İnşaat
2010 FIFA Dünya Kupası hazırlıklarının da etkisiyle 2006-2010 yılları arasında sürekli büyüyen inşaat sektörü, 2010 yılından itibaren aynı başarıyı gösterememiştir. Dünya Kupası sonrasında ihalelerde yaşanan usulsüzlükler ve haksız kazançlar nedeniyle başlatılan soruşturma ve sektörün önemli firmalarına verilen cezalar, makroekonomik sorunlar, kronik hale gelen grevler, kamu yatırımlarının durma noktasına gelmesi ve büyüme oranında düşme ile birlikte sektörün durgunluğa girmesine neden olmuştur. Alt yapı yatırımlarının gerçekleştirilememiş olması ülkede enerji sıkıntısının da başlamasına neden olmuş son olarak konutlarda yapılan elektrik kesintileri yanında endüstri tesislerinden elektrik kullanımlarını tasarrufa giderek azaltmaları talep edilmiştir.
2010 Dünya Kupası projelerinin yeniden ele alınarak kontrol edilmesine yol açan temel sorun yüksek maliyet artışlarının işlerin başlamasından itibaren sürekli olarak yapılması olmuştur. Başlangıçta toplam proje maliyetinin 300 milyon dolar olarak belirlenmesine rağmen 2010 yılında projelerin toplam maliyeti 5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Güney Afrika’nın başlıca 5 büyük müteahhitlik firması (Aveng, Murray and Roberts, Group Five, Wilson Bayly Holmes-Ovcon (WBHO) ve Basil Read) ana yükleniciler olarak soruşturma konusu olmuşlar ve 17 Temmuz 2013’te Rekabet Komisyonu “Competition Commission of South Africa” bu firmalar başta olmak üzere 15 firmanın üstlendikleri projelerden 476 milyon dolar haksız kazanç sağladıklarını belirterek 152 milyon dolar ceza ödemelerini kararlaştırmıştır. Bu karar firmalar ve sektör üzerinde soğuk duş etkisi yaparken, endüstrinin yaşadığı durgunluğun dip noktası olmuştur.

2013 yılının sektör açısından temel belirleyici konuları da Rekabet Komisyonu’un kararı ve ulaşım ve enerji sektöründeki kamu projelerinde yaşanan gecikmeler olmuştur. Kamu sektörü altyapı yatırım harcamalarında artış sektör açısından önemli bir göstergedir. 2009-2011 yıllarında bu harcamalarda herhangi bir artış yaşanmazken, 2011-2013 yılları arasında % 11,7 oranında bir artış gerçekleşmiştir.

GSYİH içinde yaklaşık % 3,5 oranında payı olan inşaat sektörü 2000-2008 yılları arasında ortalama % 9,1 oranında, 2009 ve 2010 yıllarında % 4 oranında büyüme sağlamış ancak 2010 yılından itibaren büyüme azalmıştır. Sektör 2011 yılında % 0,5 ve 2012 yılında ise % 2,3 büyüme sağlayabilmiştir. GSYİH’nın % 1,9 oranında büyüyebildiği 2013 yılında ise tüm sektörlerin küçülmesine rağmen inşaat sektörü % 2,8 oranında büyüme sağlayabilmiştir. Ulusal Kalkınma Planı’nın (NDP) temel hedeflerinden bir tanesi de kamu sektörü altyapı yatırımlarını 2014 yılında GSYİH’nın % 7 seviyesine çıkartmaktır. Mevcut durum dikkate alındığında kısa vadede gerçekleştirilmesi zor bir hedef olarak ortaya çıkmaktadır.
2010 yılına kadar müteahhitlik sektöründe sağlanan yüksek oranlı büyümede; Güney Afrika emlak piyasasında ve konut inşaasında yaşanan canlanma, devletin ve özel sektörün yaptığı yatırımlar, 2010 FIFA Dünya Kupası hazırlıkları kapsamında ülke altyapısının modernleştirilmesine yönelik yatırımlardaki artış etkili olmuştur. 2010 yılından itibaren endüstri istatistiklerine yansıyan bir başka gelişme de kar marjının giderek azalmakta olduğudur. 2010 öncesi % 5-6 seviyesinde olan kar marjı, 2010-2013 döneminde % 2-3 marjına yerleşmiştir. Firmalar ve yatırım kararları üzerinde önemli bir baskı oluşturan kar marjında 2014 yılından itibaren sektördeki canlanmaya paralel olarak artış beklenmektedir.
Konut sektöründe ise zirveye 2006 yılında ulaşılmış ancak 2012 yılına kadar sektör % 32 oranında küçülmüştür. 2012 yılında sağlanan % 3 büyüme toparlanmanın ilk işaretlerini vermiş ancak hala beklenen gelişme sağlanamamıştır. Küçülme bu kadar keskin olmamakla birlikte konut dışındaki bina üretiminde de yaşanmıştır. Konut sektöründeki küçülmede kredilerle ilgili sınırlandırmaların ve ülke ekonomisindeki genel durgunluğun etkili olduğu, kalifiye işçi bulunmasında yaşanan sorunlar, inşaat malzemesi arzındaki yetersizlikler ve ödemelerdeki gecikmelerin de olumsuz diğer faktörler olduğu değerlendirilmektedir.
2014 yılı bütçesinde özellikle alt yapı yatırımlarına yönelik önemli açıklamalar yönetimin 2010 yılından itibaren dip yapan Güney Afrika müteahhitlik sektörünün yeniden canlanmasını hedeflediğini gösteriyor. Yeni bütçe ile 3 yıl içinde 847 milyar Rand tutarında (80 milyar doların üzerinde) ve GSYİH’nın % 7’si oranında altyapı yatırımları yapılması öngörülüyor. Bu çerçevede 2014/15 döneminde 273 milyar Rand harcama ile % 8,1, 2015/16 döneminde 286 milyar Rand harcama ile % 5,4 büyüme beklenirken 2016/17 döneminde % 0,3 büyüme beklenmektedir.
Ulusal Kalkınma Planı-National Development Plan (NDP) gereği ekonomide yılda ortalama % 5,5 oranında büyüme sağlanabilmesi için bekleyen enerji, ulaştırma ve sulama gibi alanlardaki altyapı yatırımlarının bitirilmesi gerekiyor. Aynı şekilde sosyal adaletsizliğin ortadan kaldırılması, fakirliğin azaltılması ve işsizliğin önlenmesi için de sosyal ve altyapı yatırımlarının gerçekleştirilmesi önem arz ediyor. Özellikle elektrik üretim ve dağıtımı ile yeni liman ve demiryolları yatırımlarının ivedilikle gerçekleştirilmesi gerekiyor.
Aslında ekonominin pek çok alanında bir atılım yapılması için 2010 yılından itibaren yapılan Ulusal Kalkınma Planı (NDP) çerçevesinde her bütçeye gereken finansmanın ayrıldığı ancak uygulamada başarılı olunamadığı dikkat çekiyor. NDP 2030 yılına kadar kamu altyapı yatırımlarını GSYİH’nın % 10’na çıkartmayı hedeflemektedir.
2014 yılında Mayıs ayında yapılan genel seçimler ve hükümetin yeniden kurulması nedeniyle alt yapı yatırımlarında yine gecikmeler yaşanabileceği beklenmekteydi. Ancak seçimlerin ardından ülkenin makro ekonomik ve yapısal sorunlarının sürmesi ve ekonominin küçülmesi ve kredi derecelendirme kuruluşlarının olumsuz değerlendirmeleri Ulusal Kalkınma Planı ve önemli projelerde 2014 yılında da gecikmeler yaşanacağının ilk sinyallerini vermektedir. Bütçe de projeler için ayrılan kaynakların yanında harcama planlamasının 3 yıl için yapılmış olmasının nedeni de bu olduğu düşünülmektedir.
Dünya emtia fiyatlarında yaşanan düşme ve dünya ekonomisinde görülen daralmanın yabancı sermaye tarafından gerçekleştirilecek olan yeni madencilik projelerinin uygulanmasını geciktireceği tahmin edilmektedir. 2014 yılı bütçesi Ulusal Kalkınma Planının uygulanması açısından ümit verici olmakla birlikte firmalar 2014 yılında düşük kar marjları, ekonomik durgunluk, değer kaybeden bir ulusal para birimi, işgücü istikrarsızlığı ve yetişmiş işgücü azlığına rağmen oldukça güçlü ve etkili sendikalar gibi pek çok sorunla karşı karşıya olacaklardır.
Ulusal Kalkınma Planı’nın 2014-2017 yılları uygulama döneminde; yapımı süren Medupi ve Kusile enerji santrallarının ve Durban-Johannesburg taşımacılık koridorunun tamamlanması, liman ve demiryollarından sorumlu Transnet firması tarafından kömür, demir ve manganez için demiryolu hatları ve limanlarda gerekli iyileştirme ve genişletmelerin yapılması, 29 büyük çaplı yeni sulama projesinin uygulamaya konulması ile sağlık sektörüne aktarılan 2 milyar dolarlık bütçeden harcama yapılmaya başlanması planlanmaktadır. Belirtilen dönemde; özel sektör enerji projelerine verilen desteğin de bu dönemde artması beklenmektedir.
İnşaat sektöründe beklentiler yüksek olmakla beraber ülke ekonomisinin durgunluk öncesi dönemi yaşaması, ülke ekonomisinin temel sektörlerinde yaşanan ve uzun süren grevlerin giderek kronik bir hal alması 2014 yılı için ümitleri azaltmaktadır. Ancak oldukça kötü bir 5 yıl geçiren endüstri için bir toparlanma yılı olacaktır.