H firat (Not 1: Parentez içindeki rakamlar kitabın orjinal sayfa numarasıdır. Sayfa numaraları o sayfanın sonunu işaretler)

Burada yığınların yoksulluğu ile, yani ekonomik ve sosyal sorunlar ile, siyasal demokrasi sorunu arasında bir bütünlük kuruluyor. Proletaryanın siyasal mücadelesi elbetteki sadece siyasal demokrasi mücadelesiden ibaret değil. Proletarya sömürüye karşı, yoksulluğa karşı, ezilmişliğe ve kültürel alçaltılmışlığa karşı, iktisadi-sosyal-kültürel istemler -ki sınıf mücadelesinin gerçek alanı bu sorunlardır- temelinde çok yönlü bir mücadele yürütür. Lenin’in formülasyonunda anlamını bulan şey budur.

“... yığınların içinde bulunduğu yoksulluğun ortadan kaldırılmasının ve bütün demokratik reformların tam ve her yönüyle gerçekleştirilmesinin gerekli temeli olarak kapitalizmin devrilmesini ve burjuvazinin mülküne el konulmasını istiyoruz. Bu reformların bir bölümü burjuvazinin devrilmesinden önce, bir bölümü burjuvazinin devrilmesi sırasında, bir bölümü de devrildikten sonra yapılacaktır. Toplumsal devrim tek bir çarpışmadan ibaret değildir, ama ekonomik ve demokratik reformun bütün sorunları üzerinde, ancak burjuvazinin mülksüzleştirilmesiyle tamamlanan bir dizi çarpışmayı kapsayan bir dönemdir. Demokratik isteklerimizin her birini, bu sonal amaç için a’dan z’ye kadar tutarlı devrimci bir yolda formüle etmeliyiz. Bazı ülkelerde, tek bir demokratik reform bile yapılmadan önce iş(128)çilerin burjuvaziyi devirmelerinde akla-aykırı hiçbir yan yoktur. Ne var ki, tarihsel bir sınıf olarak proletaryanın, en tutarlı ve en kararlı devrimci bir demokrasi ruhuyla eğitilerek hazırlanmadıkça burjuvaziyi yenebilmesi aklın alabileceği bir şey değildir.(Ulusal Sorun ve Ulusal Kurtuluş Savaşları, Sol Yayınları, 1. Baskı, s.230-231)

Demek ki asıl sorun, demokratik reformları somut olarak gerçekleştirmek, demokratik kurumları somut olarak, fiziki olarak kurmak değil, fakat onlar uğruna mücadele etmek, onlar uğruna kararlı ve tutarlı bir mücadele yürütmektir. Aslolan budur. Bu mücadele somut olarak bir takım kurumlar ve somut kazanımlar yaratabilir, ama yaratamayabilir de. Hiçbir temel demokratik reform olmadan da proletarya pekala burjuvaziyi devirebilir, yani sosyal devrim yapabilir. Ama, proletaryanın bunu yapabilmesi, bu zorlu tarihsel görevi gerçekleştirebilmesi için, temel demokratik istemler uğruna mücadele içinde eğitilmiş, bu mücadele içinde hazırlanmış olması lazım. Tarihsel bir sınıf olarak proletarya bu eğitimden geçmedikçe -ki bu eğitim, siyasal mücadelenin kendisidir-, proletaryanın burjuvaziyi devirebilmesi de aklın alacağı şey değildir.

İşte iki temel gerçek, aynı gerçeğin iki yüzü, daha doğrusu aynı gerçeğin iki yönü. Diyalektik düşünce tarzına, sorunun diyalektik ve devrimci bir tarzda konuluşuna iyi bir örnek. Şimdi metafizik kafa bunu nasıl algılar? işte demokrasi demek Kürt sorunu demektir, siyasal demokrasi demektir, kadın sorunu demektir, laiklik sorunu vb. demektir. Bunlar bu toplumda gerçekleşti mi? Hayır! O halde, bunlar gerçekleşmedikçe, gerçekleşmediği sürece, demokratik devrime devam! Kamenev’in düşünüş tarzı bu zaten. Kamenev; tamam çarlık devrildi, burjuvazi iktidarı ele aldı; ama, bizim temel demokratik istemler olarak sıraladığımız herşey hala yerli yerinde duruyor, hiçbiri daha kazanılmadı; bunlar kazanılmadan, biz nasıl olur da burjuvaziyi devirmeyi kendi gündemimize alabiliriz, demek ki(129)bizim, demokratik devrime devam etmemiz gerekir. Kamenev’in dediği kabaca bu. Nisan Tezleri çerçevesindeki tartışma budur. Lenin’in yanıtı önden belli; şu 1916 tarihli makaleden belli: Temel demokratik reformların hiçbiri gerçekleşmeden önce de proletaryanın burjuvaziyi devirmesinde aklın alamayacağı hiçbir şey yoktur!

Rus proletaryasının bütün bir tarihsel mücadelesi Lenin’in bu teorik düşüncesinin bir kanıtı değil midir? Rusya proletaryası 1905’i önceleyen büyük kitle mücadelelerinde, bizzat 1905 Devrimi içinde, onu izleyen yenilgi deneyiminde, 1912-14 döneminin mücadelelerinde, savaşın deneyimlerinde ve bütün bunların derinleşmiş doruğu olarak da o Şubat’tan Ekim’e kadarki 8 aylık dönemde “tarihsel bir sınıf olarak” kapsamlı bir politik eğitimden geçti. “En tutarlı ve kararlı devrimci bir demokrasi ruhuyla” eğitilerek hazırlandı ve böylece burjuvaziyi devirecek kapasiteye ulaştı. Üstelik, çarlık devrilmiş olsa bile, Şubat sonrasında siyasal özgürlüklerin fiilen kazanılmış olması dışında, öteki tüm temel demokratik reformları önden gerçekleştirmeden yaptı bunu.

Tarih, Rusya deneyiminde, burjuva demokrasisi uğruna mücadelenin proleter demokrasiyle aşılmasının çok güzel bir tablosunu veriyor bize. Bolşevikler ısrarla Kurucu Meclisin toplanmasını, Kumcu Meclis seçimlerinin bir an önce yapılmasını istiyorlar. Geçici Hükümet de durmadan bunu çeşitli bahanelerle erteliyor. Ama bu arada proletarya burjuvaziyi devirmek imkanı buluyor. Devrimden sonra önden listeleri hazırlanmış Kurucu Meclis seçimleri nihayet Bolşevikler sayesinde yapılıyor. Ama artık iktidar proletaryanın, yani Sovyetlerin eline geçtikten sonra. Böyle bir aşamada ise artık Kurucu Meclis tarihin malıdır. Kurucu Meclis burjuva toplumun bir kurumuydu, burjuva demokrasisinin ileri bir düzeyi olabilirdi ancak. Kendi tarihsel döneminde varolmak ona nasip olmadı. Doğduğunda ise artık bir başka tarihsel döneme geçilmişti. Proletarya(130)nın Sovyetler aracığıyla iktidar olduğu bir tarihsel evrede. Kurucu Meclisin yapabileceği hiçbir şey yoktu, hiçbir varlık nedeni yoktu. Onunki gecikmiş bir ölü doğumdu ve bu nedenle de yaşama imkanı bulamadan tarihe gömüldü.