H firat (Not 1: Parentez içindeki rakamlar kitabın orjinal sayfa numarasıdır. Sayfa numaraları o sayfanın sonunu işaretler)

Demokrasi sorunu denilince sorunun bir başka kritik yanı da işte budur. Yani aynı sorunu sen devrimci ve köklü bir çözümle bir sonuca bağlamayı hedefleyebilirsin. Başkası aynı konuda kurulu toplumsal düzeni aşmayan, onun siyasal ve anayasal yapısında bir değişim çerçevesine oturan bir çözüm hedefler. Demokrasi sorununun çözümüne sen liberal bir gözle de yaklaşabilirsin, devrimci bir gözle de... Örneğin Kürt sorununda devrime dayalı köklü ve kalıcı bir çözüm de hedefleyebilirsin; bazı tavizler, bazı kazanımlar temeli üzerinde bugün “siyasal çözüm” olarak tanımlanan türden geçici ve iğreti bir çözüm de...(33)

Ama eğer sorunu işçi sınıfının bakışaçısından ele alacaksak, eğer sorunu devrimci açıdan koyacaksak, eğer toplumdaki şu ya da bu sorunun çözümünü temel soruna, iktidar sorununa bağlayacaksak, dolayısıyla her türlü sorunu devrim perspektifi içerisinde değerlendireceksek, o zaman bugünün Türkiye’sinde tüm demokratik siyasal sorunların gerçek, kalıcı ve köklü çözümünün ancak egemen sınıf iktidarının devrilmesinden geçtiğini de biz bir an bile unutmayacağız. Demokrasi sorununu marksist bakışaçısından ele alarak bu biricik gerçek devrimci perspektifin içine oturtacağız.

Bugün sınıf iktidarına bakıyoruz, bu sınıf iktidarının net bir burjuva karakteri var. Bugünün Türkiye’sinde kapitalist tekellerin mutlak sınıf egemenliği var. Bu iki kere iki dört. Elbette arkalarında emperyalizm var. Ama deyim uygunsa emperyalizmin önünde de bizzat bu kapitalist tekeller var. Yani emperyalist egemenliğin yerli dayanağı tekelci burjuvazidir. Dün mesela feodallere dayanıyordu, ya da bugün bile hala bazı ülkelerde feodallere dayanıyor, işte Afganistan’da nelere dayandığı ortada. Ama bugünün Türkiye’sinde sermayeye, kapitalist sınıfa dayanıyor. Yani emperyalizmin Türkiye üzerindeki köleci egemenliği, tekelci burjuvazinin ülkedeki toplumsal-siyasal egemenliğine dayanıyor. Yüzyılın başında buna dayanmıyordu. Yüzyılın ilk yarısında da henüz tam buna dayanmıyordu. Güçlü bir toprak ağaları sınıfı da vardı. Ama bu sınıf zaman içinde burjuvalaştı, bu karakteri baskın hale geldi. Emperyalizm bugün artık toplum yaşamına egemen hale gelmiş kapitalist ilişkilere dayanıyor. Bu kapitalist ilişkiler üzerinde yükselen kapitalist bir sınıfa dayanıyor. Dolayısıyla eğer mesele böyleyse, eğer toplumumuzun gerçekliği bu ise, demokrasi mücadelesinin çözümü de bu gerçeklik temeli üzerinde anlamını bulur, ya da sorun buna uygun bir anlam kazanır.(34)

****************************************************

II. BÖLÜM

Sorunun ele alınışında temel ayrım çizgileri

Demokrasi sorunu ve mücadelesi salt geri toplumlara mı özgüdür?

Lenin’in Ekim Devrimi’nin 4. yıldönümünde yaptığı bir konuşma var, yıllar önce Ekim'de ve daha sonra Ekimler'de yayınladı. Bu konuşma demokrasiye ilişkin sorunların teorik kavranışı yönünden büyük bir önem taşımaktadır. Zira Lenin’in Ekim Devrimi’nden sonra sorunu ortaya koyuşunu göstermektedir. Lenin’in sorunu İki Taktik'te ele alışı ile emperyalist çağın ilişki ve çelişkilerinin bütün yönleri ve derinliği ile açığa çıktığı bir evrede, emperyalist savaş döneminde ele alışı arasında düşünsel gelişme açısından bazı önemli farklılıklar bulunduğunu daha önce de söylemiştim. Şimdi ise sorunun tüm yönleriyle Ekim Devrimi’nin ardından yerli yerine oturtulduğunu eklemek istiyorum. Zira ortada artık bir de devrim deneyimi(35)vardı. Önden devrimin teorisi yapılmıştır, ama devrim bir tarihsel olay olarak yaşanmıştır, bu ortaya teorik önemde tarihsel sonuçlar çıkarmıştır ve Lenin dönüp bu sonuçların ışığında baktığında, sorunu yerli yerine oturtan önemli vurgular yapmıştır. Dikkate değer olan bir nokta, Lenin’in bunu tam da İkinci Enternasyonal teorisyenlerine yanıt verirken yapmış olmasıdır. Bu, sorunun marksist devrimci ele alınışı ile kautskist reformcu ele alınışı arasındaki ayrım çizgilerinin ortaya konulması anlamına gelmektedir.

Devrim temel noktalar üzerinden bizi doğruladı, bizim Marksizmi doğru kavradığımızı gösterdi, diyor Lenin ve devam ediyor: Burjuva demokratik devrimin sorunları, proleter devrim bakışaçısıyla, birer siyasal reform sorunlarıdır; biz bu siyasal reformlar uğruna mücadeleyi hiçbir zaman ihmal etmedik; bunları küçümseme yoluna gitmedik; ama bu mücadeleyi proleter devrim mücadelesine tabi kıldık ve tarihsel olarak bütün bu yaşadıklarımız sonuçta bizi doğruladı vb. (Burada söylenenlerin anlaşılmasını kolaylaştırmak için Lenin’in konuşmasının başlangıç bölümlerini ekte yeniden yayınlıyoruz.-Red.)

Ama bu konuşmada dikkate değer bir başka gerçeğe değinir ki, ben asıl oraya gelmek istiyorum.

Din sorunu, kadın-erkek eşitsizliği sorunu, ulusal eşitsizlikler sorunu, diyor Lenin, aslında ortaçağın kalıntısı olan, normalde tarihsel olarak burjuva devrimlerinin çözmesi gereken bu sorunları, bugün kapitalist dünyanın en gelişmiş ülkelerinden tek bir tanesi bile tam anlamıyla çözmüş değildir. Hepsinde dinsel gericilik bir biçimde vardır, dahası yeni biçimler içerisinde güç kazanabilmektedir. Kadının ezilmişliği, kadının hak yoksunluğu, o kadın ezilmişliği ve köleliği dediğimiz şey, en gelişmiş burjuva toplumlarında bile yeniden ve yeniden üretilir. Lenin’in söyledikleri ulusların ezilmişliği ya da ulusal baskı denilen olgu için çok daha fazla geçerlidir. Zira emperyalizm ulusal köleliğe yeni bir temel kazandırdı. Ulusal(36)baskının kaynağı emperyalist çağda artık bizzat emperyalizmin kendisidir. Dolayısıyla bütün bu demokratik-siyasal sorunlar en gelişmiş kapitalist ülkelerde bile ortadan kalkmıyor. (Lenin’in sözleriyle: “Bugün dünyanın en ileri ülkeleri arasında dahi, bu sorunları burjuva demokratik doğrultuda tamamen çözmüş olan tek bir ülke dahi yoktur.” -Red.) Kapitalizm bunları yeni temeller üzerinde yeniden yeniden üretiyor. Bu aynı gerçek, tüm bu sorunları genel planda kapsayan, onların genel bir ifadesi olan siyasal özgürlük için de geçerlidir.