H. Fırat (Not 1: Parentez içindeki rakamlar kitabın orjinal sayfa numarasıdır. Sayfa numaraları o sayfanın sonunu işaretler)

ÖDP’deki gelişmeler herşeye rağmen devrimci siyasal mücadele açısından son derece yararlı olmuştur. Bozucu ve tahrip edici etkilerin odağı durumundaki liberal sol partilerden birinin içyüzü bizzat kendi içindeki gelişmelerle açığa çıkmıştır. Öteki sol reformist partiler de farklı nedenlerle aynı akibetle yüzyüze kalacaklardır, biraz erken ya da geç. Yenilgi ve yılgınlığın ürünü bir reformist sol hareketin Türkiye gibi bir ülkede uzun süreli tutunması kolay değildir; ÖDP, bunu kendi akibetiyle gösteren bir ilk ömek olmuştur.

(SY Kızıl Bayrak, Sayı: 45, 2 Şubat 2002)(363)

****************************************************

SHP solculuğu

“SHP Solculuğu”nun güncelliği...

Komünistlerin ilk çıkış dönemine ait bu metin, Eylül 1988'de Ekim'in 12. sayısında yayınlandı. Ardından Ağustos 1990’da basılan Devrimci Harekette Reformist Eğilim derlemesi (Eksen Yayıncılık) içinde yer aldı. Fakat teknik bir dikkatsizlik sonucu, metnin burjuva reformizmine karşı mücadelenin ilkesel ve politik önemini ele alan son bölümü kitaptaki yayında yer almadı ve bu makaleyi yalnızca kitap üzerinden okuma olanağı bulanlar, bugüne kadar bu son derece önemli bölümden tümüyle habersiz kaldılar. Biz burada doğal olarak metni Ekim’de yayınlanmış orijinal tam haliyle sunuyoruz. (Orijinal metinde bir tek ara başlık vardı, biz buradaki yayında bir dizi ara başlık kullanmayı daha yararlı bulduk) (364)

Sosyal-demokrasi olarak anılan ve bugün daha çok CHP’de temsil edilen düzen soluna karşı tutum ve mücadelenin yeniden apayrı bir anlam ve önem kazanacağı bir döneme girmiş bulunuyoruz. Bunun bir nedeni sosyal-demokrat akımın yeniden sol söyleme ve sosyal demogojiye dönerek kitlelerin bununla etkileme yönelimiyse, öteki bir nedeni de dünün devrimcilerinden oluşan bugünün sosyal reformist partilerinin düne kadar herşeye rağmen mesafeli yaklaştıkları sosyal-demokrat akımla kolkola girerek kitlelerin karşısına çıkmalarıdır. 28 Mart yerel seçimleri bu iki gelişmeyi açığa çıkaran önemli bir dönemeç noktası olmuştur.

16 yıl öncesine ait bu metni burada yeniden ve özellikle de ondan muhtemelen tümden habersiz olan yeni kuşak devrimcileri gözeterek yeniden yayınlamamızın temel nedeni de budur. Metni sözünü ettiğimiz gelişmelerin ışığında inceleyecek okur, onun bugün ne denli güncel olduğunu görmekte herhangi bir güçlük çekmeyecektir.

Metinde bahsi geçen bazı akımların (TDKP, Kurtuluş, Devrimci Yol vb.) metnin kaleme alındığı dönemde hala da devrimci olduklarını/böyle görüldüklerini hatırlatırsak, belki de bu makalenin önemini en kestirme yoldan vurgulamış oluruz. “SHP Solculuğu”, burjuva reformizmi ile araya kesin ayrım çizgileri çizememek ile geleneksel hareketin küçük-burjuva ideolojik-sınıfsal konumu arasında dolaysız bir bağ kurmakla kalmıyor, bunun zaman içinde bu konumdaki akımları reformizme götürecek bir zemin oluşturduğunu da açıklıkla ortaya koyuyor. Bu görüş, ‘90'lı yıllar içinde, çok sayıda akımın akibeti üzerinden doğrulanmış bulunuyor. ‘90'lı yıllar boyunca demokratik muhtevada bir devrimcilikte iyi kötü tutunmaya çalışan diğer bazı grupların son yıllarda reformizme doğru attıkları güçlü adımlar, “SHP Solculuğu” makalesinin ideolojik-programatik çerçeve üzerinden ortaya koyduğu yaklaşımın genel önemini ayrıca gösteriyor.

Makalenin sonuç bölümünde şunlar söyleniyor: “Burjuva bir toplumda siyasal demokrasiyi (ki burjuva demokrasisidir) siyasal(365)strateji olarak benimsemek, kaçınılmaz olarak reformizme götürür. Devrimci-demokrasinin bugün bu stratejik hedefe devrimci yollardan varmayı amaçlaması, yarın liberalleşerek yozlaşmasına engel değil.”

Bu sözlerin önemini yerli yerine oturtabilmek için, dönüp ÖDP'den EMEP ve SDP ye kadar bugünün tüm liberal sol akımlarının geçmişine ve dolayısıyla nereden nereye geldiklerine bakmak yeterlidir.

Bu makalenin kaleme alındığı dönemde, o gün hala “burjuva reformizmi” olarak değerlendirilen ‘80 öncesi CHP uzantısı akımın, ki buna o günlerde artık sosyal-demokrasi deniyordu, yeni dönemdeki durumunu değerlendirmek için yeterli veriler yoktu. Çok geçmeden olaylar, artık sosyal-demokrasi adını benimsemiş bulunan bu akımın burjuva anlamda bir reformculuktan bile yüz çevirdiğini ortaya çıkardı. Bu çerçevede metindeki bu niteleme, bugün artık geçerliliğini yitirmiş bulunuyor. Bununla birlikte, sözkonusu akım kendini hala da böyle sunduğu için ve geleneksel sol hareket de büyük bir bölümüyle onu hala böyle görüp algıladığı için, yazıda üzerinde durulan temel sorunlar ve ortaya konulan yaklaşımlar tüm önemini koruyor.

Okurlarımıza ve özellikle de devrim mücadelesine son yıllarda katılıp da geçmiş döneme ait metinlere kolaylıkla ulaşamayan genç devrimcilere, “SHP Solculuğu” makalesini dikkatle incelemelerini ve çevrelerinde tartışmaya açmalarını önemle öneriyoruz.

Güncelliğini koruyan ve dahası güncel gelişmeler karşısında daha bir anlam kazanan bu türden metinleri yeri geldikçe yayınlamaya devam edeceğiz.

Kızıl Bayrak (15 Mayıs 2004)

***

Bu başlık ilk bakışta, SHP’nin kendini sol bir parti olarak göstermesi konu edilmek isteniyor izlenimi yaratabilir. Hayır konumuz SHP’nin solculuğu değil, bu sözde solculuğun Türkiye solunda(366)yansıması olan “SHP solculuğu”dur.

SHP solculuğu, burjuva reformizminin Türkiye solu üzerinde hayli güçlü ideolojik-siyasal etkisinin bugünkü somut görünümlerinden biridir. Sol harekette köklü bir gelenek olan burjuva güçlere bel bağlama eğiliminin bugünkü görünümlerinden biri de denebilir buna. Eski TKP ile birlikte ortaya çıkan, uzun yıllar Kemalizm kuyrukçuluğu olarak yaşanan ve ‘60’larda çeşitlilik ve zenginlik kazanan bu eğilim, son 15 yıldır burjuva reformizmine bel bağlama olarak kendini gösteriyor.