Hacı Əhməd-Cabir Hacı İsmayıl oğlu

Müəlliflik hüququ qorunur və kitabın

icazəsiz nəşr olunması qadağandır

© Əhməd-Cabir, 2013

© Əhməd-Cabir, 2015
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədr müavini – müfti vəzifəsində çalışmış (aprel 1969 – fevral 1986) atam Hacı İsmayıl Hacı Qədir oğlunun əziz xatirəsinə ithaf edirəm

SÖZ ÖNÜ
BİSMİLLAHİR-RƏHMANİR-RƏHİM

(Rəhimli, Mərhəmətli Allahın adı ilə)
Allaha həmd olsun, şükür Ondadır, tərif Onundur, fəzilət sahibi Odur, mərhəmət Onun əlindədir, səna və ehsan da Onun ünvanınadır. Mən şəhadət verirəm ki, Ondan başqa Tanrı yoxdur, Ondan başqa Rəbb yoxdur. Mən iqrar və etiraf edirəm ki, O, Muhəmmədi (Ona Allahın salavatı (xeyir-duası) və salamı olsun- (s.ə.v.) huda yolu (doğru yol) və haqq dini ilə göndərmişdir. O, gələn vəhyləri bizə çatdırmış, millətə möhtac olduq­larını öyrətmişdir. Allahın ən ülvi salavatı, ən kamil salamı ona və onun ailəsinə, onun bütün səhabələrinə (tərəfdar, silahdaş) və ardıcıllarına ünvanlanmışdır.

Kitab bəşər maarifi və mədəniyyətinin tərəqqi və tə­kamülü yolunda lazım olan bütün xüsu­siyyətlərə ma­lik olmaqla insan fikrini daşımaqda, onu başqalarına çat­­dır­maqda və mədəniyyətin yüksəlişində mühüm rol oy­nayır.

Şübhəsiz ki, islam təfəkkürü və mədəniyyəti zən­gin qaynaqlara və real dünyagörüşünə malik ol­duğuna görə, insan təfəkkürü və fikrinin ən üstün və mü­tərəqqi düşüncələrindəndir.

Biz bu həqiqətə vararaq və bu gerçəyi dərindən başa düşdükdə imkan daxilində bu böyuk işdə (islam düşüncəsini insanlara çatdırmaqda) şərik olub, bu yolda səy göstərib çalışmaq istədik. Bu böyük islam işində qadir Allahdan izin, kömək və müvəffəqiyyət diləyirik. Həqiqətən, O, duaları qəbul edəndir.

İnsanlar uzun illərdən bəri öz təlabatlarını ödəmək üçün müxtəlif qida məhsulları ilə, o cümlədən ovlan­mış heyvan əti, yabanı dənli bitkilər və meyvə-tərəvəzlərlə qidalanmışlar. İnsan orqanizmi qidalan­madan uzun müddət yaşaya bilmədiyi üçün hələ qədimdən bizim əcdadlarımızın əsas məqsədi müxtəlif qida məhsullarını əldə etmək, onları yeniləşdirmək, təkmilləşdirmək və insan qidası üçün zərərsiz olmasını müəyyənləşdirmək qayğısı olmuşdur. Lakin tarixdə insanların sağlam və səmərəli qidalanmasına mane olan bir çox təbii fəlakətlər, quraqlıq, subasma və digər hadisələr insanların düzgün qidalanmasına da, şübhəsiz təsir etmişdir. Dünyanın ayrı-ayrı bölgələrində insanlar təbiətin onlara bəxş etdiyi məhsullarla qidalanmışlar. Lakin həmin məhsulların heç də hamısı insan sağlam­lığı üçün yararlı olmamışdır. Xüsusən isti iqlim şərai­tin­də tez xarab olan məhsullar insan səhhətinə mənfi təsir göstərmişdir.

İnsan səhhətinin ən mühüm amilini təmiz və key­fiy­yətli, yüksək qidalılığa malik və sağlamlığa uyğun qida məhsulları təşkil edir. Allah Təbarəkə Təala in­sanlara, xalqlara yeməklərin halal və haram olması ba­rədə Səmavi kitablarda müəyyən ayələr buyurmuşdur. Allah tərəfindən Cəbrayıl (ə) vasitəsilə islam Peyğəm­bərinə (s.ə.v.) nazil olan “Qurani-Kərim”də buyrulmuş ayələrin və kəlamların çoxu müasir elmi biliklərlə sübuta yetirilmişdir.

“Qurani-Kərim” insanların həyatı, əxlaqı, yaşayış tərzi, ədəbi, mərifəti, bir-birinə münasibəti və cəmiy­yətdəki mövqeyi, həmçinin bu cəmiyyətdə hər fərdin vəzifəsini göstərən Səmavi kitabdır. Burada insanın hə­yatında mümkün olan hər cür şeyə dair münasib ayələr vardır. Belə də olmalıdır, çünki “Qurani-Kərim” insanın həyat təlimatıdır, həm də elə bir insanın ki, onun əxlaqı və yaşayış tərzi, rəftarı və amalı onun xilqətinə və ya­ranma məqsədinə uyğun olsun, onu heyvanatdan fərq­ləndirsin.

İnsana aid olan heç bir söz, heç bir məsələ qalma­yıb ki, “Qurani-Kərim” o barədə bizə məlumat verməsin.

Qida məhsulları haqqında “Qurani-Kərim”in bir çox surələrində 100-dən çox ayədə müxtəlif kəlamlar buy­rul­muşdur. Qidalanma haqqında islami şərtlər və buyu­ruq­lar isə Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) və İmamların hə­dis­lərində, islam dininin elmi mahiyyətini insanlara ol­duğu kimi çatdırmaq istəyən din xadimlərinin və tarixi şəxsiyyətlərin yazılarında və nəsihətlərində öz əksini tapmışdır.

Uzun illər ərzaq məhsullarının istehsal texnolo­giyası, əmtəəşünaslığı və ekspertizası ilə məşğul ol­maqla bərabər, bu sahədə 300-dən çox elmi əsərin, o cümlədən 60 kitabın müəllifi olduğum üçün, eyni zamanda qəlbimdəki Allah sevgisi və islam dininə olan böyük marağım və ehtiramım məni islamda qidalanma məsələləri haqqında araşdırmalar aparmağa və nəhayət bu barədə sanballı monoqrafiya yazmağa sövq etmişdi.

Hələ keçən əsrin sonlarında mən “Qida məhsulları və qidalanmanın islami şərtləri” mövzusunda institut­daxili elmi-praktiki konfransda çıxış etmişdim. Mövzu üzrə etdiyim məruzə dinləyicilərin çox böyuk ma­rağına səbəb olmuşdu. Həmin dövrdən 14 ildən çox keç­məsinə baxmayaraq mən dayanmadan bu günə qədər həmin mövzuya aid müxtəlif səpgili materiallar top­lamağa başladım. Hər dəfə bu mövzuya qayıdanda dərindən düşünür və belə bir mövzuda monoqrafiya yazmağın məsuliyyətini hiss edirdim. Artıq toplanmış materialları sistemləşdirib bir kitab halında yazmaq qərarına gəldim.

Kitabın yazılmasında müxtəlif mənbələrdən, dövrü mətbuatda mövzuya aid dərc olunan məqalələrdən və əsasən də “Qurani-Kərim”in 100-dən çox ayələrindən istifadə olunmuşdur. “Qurani-Kərim”in ayələrindən ve­ri­lən istinadlar Z.M.Bünyadov və V.M.Məm­mədə­li­ye­vin ərəb dilindən tərcümə etdikləri “Qurani-Kərim”-in dör­düncü nəşrindən (“Məhdiyyə” nəşriyyatı, 1420/2000) götürülmüşdür.

Hər bir insanın həyatdakı uğuru da, uğursuzluğu da bir olan Allahın izni ilə baş verir. Odur ki, insan hə­mişə Allaha şükür etməlidir. Mən də həyatda nə qa­zan­mışamsa, uğurlarıma və xoş günlərimə görə, hətta çə­tin­liklərlə üzləşdikdə belə həmişə Allaha şükür etmi­şəm. İndi də şükür edirəm ki, uzun illərdir arzusunda olduğum və nəşrini görmək istədiyim “Qurani- Kərim”də qida məhsulları və islamda qidalanma kitabımı oxuculara təqdim edə bildim.

Bu kitabı oxuduqlarım, öyrəndiklərim və bildik­lə­rim əsasında yazıb oxuculara çatdırmaq məqsədilə nəş­rə hazırladım. Əsl həqiqət bir olan Allaha məlumdur.

Kitabdakı araşdırmalarla əlaqədar verilən məlu­matlardan faydalananlar olsa, özümü bəxtiyar sanaram.