Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

POLEATİKON SEMTİ VE KÖŞKÜ 2 76

rik Hagop Nalyan'ın açtığı okulda Zakarya da öğretmenlik yapmıştır. Yine onun çabalan sonucu Sarkis Tbir Saraf-Hovhannes-yan, Madteos Balattzi, Takvor Aslanyan, Haçadur Badveli, Mardiros Sargavak gibi dönemin önemli tarihçi ve eğitimcileri bu okullarda ders vermeye başlamışlardır.

Yayım işine de önem veren Zakarya'nın girişimleri ve Şınorhk Mıgırdiç Amira Mi-ricanyan'ın maddi katkılarıyla 1790'da Kumkapı'daki Mayr Tıbradun'un içerisinde bir basımevi kurulmuştur.

1794'te onun girişimleri sonucu ve Şınorhk Mıgırdiç Amira Miricanyan'm maddi desteğiyle Narlıkapı Hastanesi genişletilerek yeniden inşa edilmiş, aynı yıl Taksim' de, Surp Harutyun Kilisesi yanında bir hastane daha kurulmuştur.

Patrik Zakarya, kişisel çabaları ve maddi yardımlarıyla Kuruçeşme'deki Yerev-man Surp Haç Kilisesi'ni inşa ettirmiş, 28 Şubat 1798'de kendi eliyle takdis ederek ibadete açmıştır. Kumkapı'daki Surp Asd-vadzadzin Patriklik Kilisesi duvarı ve bahçedeki havuz yine onun maddi desteğiyle inşa edilmiştir.

Patrik II. Zakarya Pokuzyan'ın döneminde en çok göze çarpan olay Katolik sorunudur. Patrikliğinin ilk döneminde (1773-1781) bu konuda aldığı önlemler üzerine patriklik tahtından uzaklaştırılarak Bur-sa'ya sürülmüştür. İkinci patrikliği döneminde (1782-1799) ise daha ılımlı da olsa Roma'dan yollanan misyonerlerin Ermenileri Katolik kilisesine bağlama çalışmalarına karşı mücadele etmiş, bu yüzden bazı tarihçiler tarafından acımasızlıkla suçlanmıştır.

Bibi. H. Asadur, "Gostantnubolso Hayerı Yev İrentz Badriarknerı" (istanbul Ermenileri ve Patrikleri), 1901 Intarizag OratzuytzAzkayin Hivantanotzi (Ermeni Hastanesi 1901 Kapsamlı Takvimi), İst., 1981; A. Berberyan, Bad-mutyun Hayotz(Ermeniler Tarihi), İst., 1876; G. İnciciyan, Aşkharhakrutyun Çoruz Ma-santz Aşkharhi (Dünyanın Dört Bölümünün Coğrafyası), V, Venedik, 1804; M. Ormanyan, Azkabadum, II, İst., 1914; V. Torkomyan, Ye-remya Çelebi Kömürciyan Sdambolo Badmut-yun (Eremya Çelebi Kömürciyan'ın İstanbul Tarihi), I-III, Viyana, 1913-1938; Zakarya Gağ-zıvantzi Badriark (Patrik Kağızmanlı Zakarya), İst., 1984.

VAĞARŞAG SEROPYAN