Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

POLEATİKON SEMTİ VE KÖŞKÜ

Bizans döneminde, Anadolu yakası varoşlarından olan Poleatikon'un Türk dönemindeki Bostancı semtinin yerinde olduğu genellikle kabul edilir.

VII. Konstantinos Porfirogennetos'un (hd 913-959) TörenlerKitabı'ndan öğrenildiğine göre, imparatorlar Anadolu tarafında yaptıkları seferlerden döndüklerinde, şehir başkanı (eparkhos) tarafından burada karşılanırlardı. Bu bilgiye dayanarak Poleatikon'da böyle bir karşılama için en azından bir köşkün bulunması gerektiği düşünülür. Burada kıyıda, 718'de Konstan-tinopolis'i kuşatmaya gelen Arap donanmasının lodos fırtınasında sığındığı bir de liman vardı.

Herhalde önemli bir yapı olmayan bu köşkün hiçbir izine rastlanmamıştır. Yalnız

Bağdat Caddesi kenarındaki çatal çeşmenin yanından denize akan bir sel yatağı olan Turşucu Deresi'nin kenarında, Yazmacı Tahir Sokağı köşesinde, dış yüzünde aralıklı olarak payandalara sahip, taş ve tuğladan karma teknikte yapılmış bir Bizans duvarı vardı. 19401ı yıllara kadar görülebilen bu duvar, derenin üstü kapatıldıktan sonra kaybolmuştur. Aynı yapının uzantısı olması muhtemel bazı duvar parçaları, demiryolu kenarında, yeni emniyet binasının hemen önünde de görülüyordu.

Bizans dönemine ait bir kalıntı ise Bostancı Tren İstasyonu dolaylarında bulunmuştur. Bunun da bir kiliseye ait olduğu sanılır. Bostancı'da 16. yy'da yapılan bir çatal çeşmenin kemer mermerleri aslında Bizans sütun parçalan olup, çeşme yapılırken bunların sadece görülen kısımları işlenmiştir. Çeşmenin öndeki yalağı da bir Bizans lahtidir. Nihayet Bostancı'nın az doğusunda evvelce Çamlık denilen yerde de villalar yapılırken Bizans mimari parçaları bulunmuştur.

Bütün bu izler, Bostancı'da eski Poleati-kon'dan bazı kalıntıların olduğuna işaret sayılabilir. Buradaki limanın iri kaya blokların yığılması suretiyle yapılan mendireği 1936-1937 yıllarına kadar görülüyordu. O tarihlerde bunların üstüne beton dökülerek bir mendirek yapılmıştır. Yeni sahil yolu yapılırken bu mendirek dolgu toprağı altında kalmıştır.

Bibi. R. Janin, "La banlieue asiatique de Constantinople", Echos d'Orient, XXII (1923), s. 190; Janin, Constantinople byzantine, Paris, 1950, (1. bas.), 150, 459.

SEMAVÎ EYİCE