Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

SABA, ZİYA OSMAN

(1910, istanbul - 29 Ocak 1957, İstanbul) Şair, hikayeci.

Yaşadığı İstanbul'u eşsiz şiirler ve hikâyelerle kaleme getirmiş Ziya Osman Saba, Galatasaray Lisesi'ni bitirdi (1931). Cumhuriyet gazetesinde muhasebe -servisinde çalışmaya başladı; aynı dönemde İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi (1936). Bankalarda çalıştı; Milli Eğitim Basımevi Tashih Bürosu şefi oldu (1945-1950). Geçirdiği kalp hastalığından sonra evinde Varlık Yayınları için çalıştı. Erken yaşta, aynı hastalıktan öldü; Eyüp Mezar-lığı'na gömüldü.

Sebil ve Güvercinler (394$), Geçen Za-man(1947\ Nefes Almak (1957) adlı şiir kitaplarında bir İstanbul çocuğunun yetişme, gençlik, nişanlılık, evlilik dönemleri alabildiğine yalın, içten, duyarlı dizelerle yaşatılmıştır. Ziya Osman Saba, Tanrı'ya olan bağlılığını, her türlü tutuculuktan o kadar uzak biçimde yansıtmıştır ki, bu tutumuyla İstanbul kültürünün bir dönemdeki inanç anlayışını da dile getirmiştir. Küçük, dar gelirli, ama daima derli toplu, özenli yaşayan büyük İstanbul kalabalığı onun şiirlerinde sık sık Tanrı'ya yakar-mış, rızkından fazlasına gönül indirmemiş,

Ziya Osman Saba

Varhk Yayınlan Arşivi

şükretmiş, iyiliği dilemiştir. Bütün bu şiirlerde, İstanbul'un soylu eski mimarisi duyguyu, düşünceyi yücelten bir unsur olarak art planda belirir. Mevsimler, gün ışıkları, bahçeler, eski evler sık sık işlenmiş, havagazı lambalı, ahşap İstanbul dekorunun son çizgileri de âdeta özellikle vurgulanmıştır.

Mesut insanlar Fotoğrafhanesi (1952), Değişen İstanbul (1959) hikâye kitapları, Ziya Osman Saba'nın kişisel gözlemlerine, anılarına, duygularına ve toplumsal saptamalarına dayalı bir İstanbul tarihçesi niteliğindedir. Eski evler, sokaklar, nişanlılık ve evlilik, vapurlar, bir zamanlar okunmuş ve unutulanıamış kitaplar, çalışma hayatı, aile dünyası, kış ve yaz gezintileri, edebiyatımızda bir başka örneğine az rastlanan bu hikâyeler toplamında tutanağa geçirilmiş gibidir. Uzun, şiirli cümlelerle örülü metinlerde çok zengin ayrıntılar art arda gelerek, 1950'lerden sonra silinmiş İstanbul'u yeniden ve üstün bir başarıyla canlandırır. Kadıköy, Beyoğlu, Fatih, Bebek, vb semtler Ziya Osman Saba'nın bakış açısıyla edebiyata kazandırılmıştır.