İ Ç İ ndek I l e r cilt I ab müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı
Yüklə 7,49 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.10.2.İç Ulaşım
- 4.10.2.2Demiryolu Ulaştırması
4.10.Ortak Taşımacılık Politikası4.10.1.Ulaştırma (Genel-Altyapılar)
AB-Türkiye Ortaklık Konseyinin Gümrük birliğinin işleyişine ilişkin 1/95 numaralı Kararına ekli İlke Kararı, ulaştırma alanındaki işbirliğinin geliştirilmesini ve sektörel işbirliğinin artırılmasını öngörmekte, hizmetlerin kalite ve verimliliğini artırmak amacıyla, Türkiye’deki demiryolu ve inşaat mühendisliği ile ilgili yetkili kurum ve kuruluşlara teknik yardım sağlanmasının önemini vurgulamaktadır. Sektörde işbirliğinin geliştirilmesine yönelik olarak kombine taşımacılığın desteklenmesi ve ulaştırma şebekelerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesinde Türkiye’nin katılımının hangi yollarla sağlanabileceği konuları, Kararda üzerinde durulan hususların başlıcaları arasında yer almaktadır. Türkiye kendi ulaştırma mevzuatını AB ile yakınlaştırma konusunda gerekli çalışmaları on yıl önce başlatmış bulunmaktadır. Bu çerçevede, karayolu ulaştırması sektörü mevzuatı üzerindeki çalışmalar, pazara erişim prosedürleri, güvenlikle ilgili kurallar ile sosyal ve mesleki koşullar başta olmak üzere sürdürülmekte olup, alt sektör bölümünde ayrıntılı olarak açıklandığı üzere bazı somut gelişmeler sağlanmıştır. Demiryolu ulaştırması sektöründe, demiryollarının yeniden yapılandırılması hususundaki çalışmalar devam etmektedir. Havayolu ulaştırması sektöründe ise, 1980 yılında başlatılmış bulunan serbestleştirme süreci sektördeki gelişmelerin çerçevesini çizmektedir. Denizyolu ulaştırmasında, seyrüsefer güvenliği, deniz kirliliğinin önlenmesi, tehlikeli maddelerin taşınması gibi hususlara ilişkin mevzuat, IMO tarafından uluslararası düzeyde hazırlanan ya da yürürlüğe konulan mevzuat ile büyük ölçüde uyumlu hale getirilmiş olmasına karşın, yönetsel etkinlikler hususundaki uyumlaştırma çalışmaları devam etmektedir. Türkiye, Pan-Avrupa Ulaştırma Koridorlarına ilişkin son on yıl içerisinde gerçekleştirilen etkinliklere aktif olarak katılımda bulunmuştur. Ancak Türkiye, 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı ve Avrupa Birliği Komisyonunun “Türkiye için Avrupa Stratejisi”ndeki hedeflere karşın Ulaşım Koridorlarının temel planlama platformu olan TINA’ya katılamamıştır. Ayrıca, Türkiye’nin 2000 yılı itibarıyla TINA’nın yerini alacak olan ISPA’ya (Katılım Öncesi Altyapı Desteği) olan katılım başvurusu geri çevrilmiştir. Bir diğer önemli husus, Türkiye’nin doğal uzantısını oluşturduğu TRACECA (Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaşım Koridoru) ile bütünleşme girişimidir. Avrupa Birliği Türkiye’nin TRACECA Programına tam üye olmasını önermiş olup, bu amaç doğrultusunda Türkiye bir Ulusal Komite oluşturmuş ve bir Ulusal Temsilci atamıştır.
İlgili AB Müktesebat listesi Cilt II de verilmiştir.
Ulaştırma Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı
Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Altyapı ile ilgili kuruluşların tek çatı altında toplanması 4.10.2.İç Ulaşım4.10.2.1Karayolu Ulaştırması
Ülkemizde karayolu taşımacılığı, şehirlerarası taşımalarda yolcuda yüzde 96 ve yükte yüzde 89’a varan payı ile toplam taşımaların oldukça önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Yurtiçi ve uluslararası taşımalar, araç siciline kayıtlı toplam 8,8 milyon araç ile gerçekleştirilmektedir. Bölgesinin en büyük filoları arasında yer alan uluslararası taşıma filomuz toplam 27 bin araçtan oluşmaktadır. Bu filonun içerisinde AB tarafından zorunlu standart haline getirilen EURO-1 ve EURO-2 normlarına sahip araç sayısı 16.000 civarındadır. Yurtiçi ve uluslararası karayolu taşımacılığı tamamen özel sektör tarafından gerçekleştirilmekte olup, pazara girişi engelleyen herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Taşıma ücretleri piyasa koşullarında serbestçe belirlenmekte tarifeli taşımalar(yurtiçi yolcu), Ulaştırma Bakanlığının onayına tabi olmaktadır. Bakanlık 3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevlerine İlişkin Yasa kapsamında, gerektiğinde, fiyatlara alt ve üst sınır koyabilmektedir. Bugün itibarıyla yurtiçi yolcu ile uluslararası yük ve yolcu taşımacılığı yönetmeliklerle düzenlenmiş durumdadır. Karayolu taşımacılık pazarı mevcut yönetmeliklerle aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir;
Karayoluyla yapılan ulusal yolcu taşıma hizmetlerinin düzenli ve güvenli hale getirilmesi, taşıma işlerinde taşımacılık ve acentelik yapacak gerçek ve tüzel kişilerin yeterlik ve çalışma şartları ile denetim esasları ve bu konulardaki yetki ve sorumluluklar 8 Eylül 1994 tarih, 22045 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Karayoluyla Şehirlerarası Yolcu Taşımaları Hakkında Yönetmelik" ile düzenlenmiştir. Buna göre, taşıma mesafesi 100 km'ye kadar olan şehirlerarası yolcu taşımaları ile aynı il sınırları içerisindeki yerleşim noktaları arasında yapılacak yolcu taşımaları bu Yönetmelik kapsamı dışında bırakılmış olup, ilgili Valiliklerce düzenlenmesi esası getirilmiştir. Yetki belgesi almak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin kendi adına kayıt ve tescil edilmiş en az üç adet otobüse, taşıma kooperatiflerinin ise ortakları adına kayıt ve tescil edilmiş en az beş adet otobüsün kullanma hakkına sahip olmaları, taşımada kullanılacak otobüslerin on yaşından, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanmış teknik yeterlilik raporuna göre ise yirmi yaşından büyük, kapasitesinin yirmibeş koltuktan az olmaması gerekmektedir. Karayolu İle Yapılan Yurtiçi Eşya Taşımacılığı Yurtiçi karayolu taşımacılığı, özellikle yük taşımacılığı, az araca sahip küçük işletmeciler tarafından gerçekleştirilmektedir. Karayoluyla eşya taşımacılığı ve bu konuda acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu konularını düzenleyen yasal mevzuat bulunmamaktadır. Şartlar tamamen serbest piyasa ekonomisi kuralları içinde oluşmaktadır. Ancak bu konudaki şikayetler Ulaştırma Bakanlığınca ve bağlı Bölge Müdürlüklerince takip edilmektedir.
Karayoluyla uluslararası yolcu taşımacılığı yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler Ulaştırma Bakanlığından "B" türü taşımacı yetki belgesi almak mecburiyetindedir. Uluslararası yolcu taşımacılığı yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin kendi adına kayıt ve tescil edilmiş en az beş adet otobüse sahip olmaları, bu otobüslerin sekiz yaşından, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanmış teknik yeterlilik raporuna göre ise oniki yaşından büyük, kapasitesinin kırk koltuktan az olmaması gerekmektedir. Karayoluyla uluslararası yolcu taşımacılığı konusunda acentelik, eşya taşımacılığı konusunda acentelik ve/veya komisyonculuk yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler Ulaştırma Bakanlığından, yolcu taşımacılığı konusunda "F" türü (acentelik), eşya taşımacılığı konusunda "G" türü (acentelik) ve "H" türü (komisyonculuk) yetki belgesi almak mecburiyetindedir. Karayolu İle Yapılan Uluslararası Eşya Taşımacılığı Karayoluyla uluslararası eşya taşımacılığı yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, Ulaştırma Bakanlığından "C" türü Taşımacı Yetki Belgesi almak mecburiyetindedir. Uluslararası eşya taşımacılığı yetki belgesi almak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin, kendi adına kayıt ve tescil edilmiş en az on adet taşıta ve 300 ton istiap haddinde taşıt filosuna sahip olmaları, taşıtların yaşının onbeş yaşından büyük, istiap haddinin on tondan küçük olmaması gerekmektedir.
Türkiye üzerinden karayoluyla transit; demiryolu, denizyolu, havayolu ile gelip karayolundan üçüncü ülkelere ve Türkiye'den veya Türkiye'ye karayolu ile yapılan taşımaları düzenlemek ve denetlemek maksadıyla hazırlanan "Karayoluyla Uluslararası Eşya ve Yolcu Taşıma Esasları" 5 Haziran 1980 tarih, 8/984 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile onaylanarak yürürlüğe konulmuştur. Eğitim Faaliyetleri Karayoluyla Uluslararası Yolcu ve Eşya Taşımaları Hakkında Yönetmelik hükümleri uyarınca, uluslararası yolcu ve eşya taşımacılığında, özmal ve kiralık taşıtlarda çalıştırılacak sürücülerin, uluslararası taşımacı derneklerinin açacağı eğitim kurslarından geçmesi ve Ulaştırma Bakanlığınca onaylanan sertifika alma mecburiyeti bulunmaktadır. Uluslararası tehlikeli madde taşımacılığı konusunda, Uluslararası Nakliyeciler Derneği ve Uluslararası Sürücüler Derneği, Almanya Ticaret Odası ve DEKRA Akademisi ile birlikte, ülkemiz sürücülerini tehlikeli madde taşıyıcılığı konusunda eğitime tabi tutmaktadır. 31 Aralık 1999 Tarihi itibarıyla; 5.913 sürücü eğitim görmüştür. Profesyonel sürücü eğitimleri ise Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 1’inci maddesi ile Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonuna görev olarak verilmiştir. Toplam elli saatlik bir eğitim programı sonrasında sınavla belge verilmektedir.
Türkiye’de demiryolu taşımacılığı hizmetleri TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünce kamu tekeli statüsünde gerçekleştirilmektedir. TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünün yeniden yapılandırılması amacıyla 1996 yılında bir proje hazırlanmıştır. Proje, Kuruluşun AB demiryolu politikalarına uyumlu olarak, kuruluşa idari özerklik sağlanmasını, ulaştırma hizmetlerinde daha etkin ve ticari odaklı faaliyet göstermek üzere iş birimi bazında örgütlenmesini, dikey entegrasyona sahip yapıdan arındırılmasını ve sektöre, özel kesim katılımının sağlanmasını öngörmektedir. TCDD İşletmesi, 8.607 km.’si ana hat ve 1.901 km.’si tali hat olmak üzere toplam 10.508 km.’lik demiryolu hattında ulaştırma faaliyetlerini sürdürmektedir. Ana hatların yüzde 97’sinde halen tek hat işletmeciliği yapılmaktadır. Bu hatların 2.065 km.’si elektrikli ve 2.453 km.'si sinyalli olup, toplam yol uzunluğu içerisindeki oranları ise sırasıyla yüzde 20 ve yüzde 23'tür. Mevcut hatların;
Mevcut araç parkı; 586 adet dizel lokomotif, 68 adet elektrikli lokomotif, 93 adet elektrikli dizi, 57 adet dizelli dizi, 1.046 adet yolcu ve 650.000 ton kapasiteli 16.989 adet yük vagonundan oluşmaktadır. Söz konusu araçların gayri faal durumları uluslararası standartların üzerindedir. Bunun en önemli nedeni (başta tekerlek takımı temini olmak üzere) dışa bağımlı yedek parça teminindeki güçlüklerdir. Ayrıca, çeken-çekilen araçlarda teknoloji yenilemesi finansal darboğaz nedeniyle gerçekleştirilememektedir.
İlgili AB Müktesebat listesi Cilt II de verilmiştir. TAIEX tarafından verilen fakat sorumlu kuruluşlarca değerlendirilmesi yapılmayan AB müktesebatı listesi;
Ulaştırma Bakanlığı
Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
Demiryolu taşımacılığı ile ilgili mevzuatımız;
Taşımacılığın genel çerçevesini belirleyecek Taşıma Kanunu Tasarısı çok genel hatları ile AB Müktesebatına uyumlu olarak değerlendirilebilir. Tasarının yasalaşması sonrasında hazırlanacak yönetmeliklerin de AB müktesebatı ile uyumlu olarak hazırlanabilmesi için; 1994 sonrası oluşan AB müktesebatının incelenmesi ve yönetmelik çalışmalarının bu değerlendirmeler ışığında hazırlanması gerekecektir.
Demiryolları için yeni bir kurumsal yapı gerekmektedir. Demiryolu altyapısı ile ilgili tüm işlevlerin tek elde toplanması amacıyla TCDD'nin altyapıyla ilgili birimleri ile Demiryolları, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğünün demiryolu kısmının birleştirilerek gerekirse ayrı bir kuruluş oluşturulması gerekmektedir.
Ülkemizin AB’ye üye olması halinde, yabancı taşımacıların sınırlarımız içinde taşıma yapabilmesine olanak veren yasal düzenlemelerin, küçük sermayeli işletmelerden oluşan taşımacılık sektörümüzün güçlenmesine ve rekabete dayanabilecek bir yapıya kavuşmasına zaman tanıyabilmek açısından, belirli bir geçiş süresi kapsamında (3-5 yıl) uygulamaya sokulması gerekmektedir.
Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde karayolu taşımacılığını düzenlemekten sorumlu Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğünün, ülkenin tüm yolcu ve yük taşımacılığı ile uluslararası taşımacılığı düzenleyebilecek, izleyebilecek ve gelişen uluslararası platformlardaki ulaştırma konularını yeterli düzeyde irdeleyebilecek, AB müktesebatına uyum sürecinde sektörle ilgili her türlü düzenlemeler ile uygulamaya yönelik hazırlıkları kısa sürede yapabilecek uzmanlaşmış kadrolarla donatılması gerekmektedir. Oluşturulacak düzenleyici kuruluş için personel ihtiyacı ortaya çıkacaktır. Gerekli personel sayısı ve niteliği yasal düzenleme çalışmaları sırasında belirlenebilecektir
(e) şıkkı doğrultusunda, eğitim, donanım ve yazılım yatırımları yapılacaktır. Düzenleyici kuruluş için gerekebilecek bina ve donanım dışında yeni yatırım ihtiyacı öngörülmemektedir. Ancak, oluşturulacak düzenleyici kuruluş personelinin ekonomik regülasyon konusunda eğitilmesi gerekmektedir. TCDD yönetimi ve personelinin kamu hizmeti anlayışından ticari odaklı bir hizmet anlayışına getirilmesi amacıyla eğitilmesi gerekmektedir. Eğitim ile ilgili maliyetler yasal düzenleme çalışmaları sırasında belirlenebilecektir. Ayrıca, TCDD'nin yeniden yapılandırılması sırasında istihdam yükünün azaltılması gerekmektedir.
Kısa Vade TBMM’de bulunan Karayolu Taşıma Kanunu Tasarısı yasalaşacaktır. Karayoluyla Uluslararası Eşya ve Yolcu Taşımaları Hakkındaki Yönetmelik değiştirilecektir. Karayoluyla Şehirlerarası Yolcu Taşımaları Hakkındaki Yönetmelik değiştirilecektir. Ulusal mal taşımacılığı konusunda hazırlanmış olan Yönetmelik yasalaşacaktır.
Mevzuatımızda karşılığı bulunmayan hususlara ilişkin düzenlemeler yapılacaktır. Türk Ticaret Kanunu Hükümleri CMR Konvansiyonu (Eşyaların Karayolundan Uluslararası Taşınması İçin Mukavele Sözleşmesi) ile uyumlaştırılacaktır. Karayolu taşımacılığının kurumsallaşması, yolcu ve yükün güvence altında taşınması sağlanacak, yük taşımacılığında çağdaş koşullara uygun sigorta sistemi geliştirilecektir. Yasal düzenlemelerin yürürlüğe girmesi ve yapısal düzenlemelerin yapılması gerçekleştirilecektir.
Ulaştırma Bakanlığının kapasitesinin artırılması doğrultusunda, donanım, yazılım ve kalifiye ilave personel ihtiyacının giderilmesi için yaklaşık 24 milyon Euro finansman gerekmektedir. Aşırı istihdamın elimine edilmesi için tazminat ödemesi olarak 75-100 milyon Dolar, yeniden yapılanmanın 2000 yılında başlaması halinde ilk üç yılında;
Yeniden yapılanmanın gecikmesi halinde sübvansiyon gereği artacaktır. Yüklə 7,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||