İ Ç İ ndek I l e r cilt I ab müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı

4.13.9.Sağlık Emniyeti ve Tüketicinin Korunması

I. Öncelik tanımı

a) Mevcut durum

391/89/EEC sayılı Konsey Direktifinin 9’uncu maddesine göre işverenin işçinin üç günden daha fazla süre ile işe gidememesine neden olan iş kazalarının bir listesini tutma zorunluluğu vardır. 1475 sayılı İş Kanununda işçi sağlığı ve iş güvenliği konusu ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiş, ancak Kanunun 5’inci maddesinde bazı kesimler (tarım işçileri ve deniz-iş çalışanları) kapsam dışı bırakılmıştır. Bu maddede sözü edilen, işçilerin iş kazalarına ilişkin istatistikler 506 sayılı Kanun gereğince Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığınca derlenip, SSK İstatistik Yıllığında yayımlanmaktadır. Kanunun 11’inci maddesinde yer alan iş kazası tanımı mevzuatımızda çok daha geniş kapsamlı tutulmuş olup, süre ile ilgili bir hüküm yer almamaktadır. 27’nci maddede ise işverenin iş kazasını kazadan sonra en geç iki gün içerisinde yazı ile SSK Kurumuna bildirmesi yükümlülüğü getirilmiştir. Sonuç olarak, SSK’ya tabi işçiler bakımından mevzuatımız direktifle uyumludur.

2925 sayılı Kanuna göre tarım işçileri iş kazaları sigorta kapsamında olup kazalar SSK’ya bildirilmekle birlikte; 2926 sayılı Kanun ile 1479 sayılı Kanunlarda kendi nam ve hesabına çalışanlara “iş kazaları” sigorta kolu uygulanmamaktadır. 657 sayılı Kanunda “görevden doğan kaza” tanımlaması yer almakta, fakat 2926, 507, 1479, 657 sayılı Kanunlar kapsamında bir iş kazaları bildirim mekanizması bulunmamaktadır.

1400/97 sayılı Karar halk sağlığı alanında bir Topluluk sağlık izleme sistemi kurmayı amaçlamaktadır. Kararın Ek-2 bölümünde yer alan üye ülkelerce toplanacak sağlık göstergeleri oldukça ayrıntılıdır. Ülkemizde sağlık göstergeleri ile ilgili veri toplama ve bildirimi için toplam 52 form kullanılmakta olup, bu formlardan 33 tanesi temel sağlık hizmetlerine ilişkindir. Veriler “Temel Sağlık İstatistikleri Modülü” aracılığı ile İl Sağlık Müdürlükleri tarafından Sağlık Bakanlığına gönderilmektedir. Verileri toplanan temel sağlık göstergelerinin ana grupları şunlardır: temel demografik göstergeler, çevre sağlığı, yaşam biçimi, sağlık hizmetleri fiziki altyapısı, sağlık durumu, sağlık hizmetleri sunumu, sağlık insan gücü, ilaç ve denetim göstergeleri. Ancak Türkiye’de, listedeki sağlık göstergelerinin tamamı toplanmamakta; ayrıca toplanan verilerin bazıları, mortalite nedenlerinin sağlıklı tespitinde ve tüm hastalıklara ilişkin morbidite verilerinde sorunlar bulunduğundan, sağlıklı addedilmemektedir. Şu anda 150 başlıklı hastalıkların sınıflandırılması listesi kullanılmasına rağmen, en kısa sürede ICD-10’a geçilmesi planlanmaktadır. Ayrıca, Kararın incelenmesinden programın üye ülkelere, aday Orta ve Doğu Avrupa Ülkelerine ve Malta ve Güney Kıbrıs’a açık olduğu belirtilmekte, ancak Türkiye’den hiçbir şekilde bahsedilmemektedir. 1997-2001 dönemi için çıkarılan bu programın 2002 dönemi için yeniden çıkarılması halinde Türkiye’nin adının da diğer bütün aday ülkeler gibi zikredilmesi tavsiye edilmelidir.

b) AB Müktesebatı

İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir. Ancak, bu mevzuat listesinden aşağıda maddeleri belirtilen yasal düzenlemeler sorumlu kuruluşların görüşleri doğrultusunda değerlendirmeye alınmamıştır: 3092/94/EC, 95/184/EC.

c) Sorumlu kuruluş

Çalışma ve Sosyal ve Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet İstatistik Enstitüsü

d) Nihai hedef

Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.

	II. AB müktesebatı ile Türk mevzuatı karşılaştırması ve yapılması gereken değişiklik ve yeniliklerin uygulamaya geçirilmesi için alınması gereken önlemler
a) Türk mevzuatının mevcut durumu

• 
  3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
  
• 
  1475 sayılı İş Kanunu
  
• 
  506 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu
  
• 
  2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu (iş kazaları-meslek hastalıkları sigortası/işgöremezlik ödeneği var-iş kazaları SSK’ya bildiriliyor)
  
• 
  2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu
  
• 
  507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu
  
• 
  1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu
  
• 
  657 sayılı Devlet Memurları Kanunu
  

b) Türk mevzuatında yapılması gereken değişiklik ve yenilikler

Bu istatistiklerin derlenmesi için ilgili Bakanlıklarca yasal düzenleme yapılması gerekmektedir.

c) Yeni düzenlemelerin uygulanması için gereken ek personel ve eğitim ihtiyacı

Ek personele ve eğitimlerine ihtiyaç bulunmaktadır.

III. Takvim

Değişikliklerin orta vadede gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.

IV. Finansman

Ek finansmana ihtiyaç bulunmaktadır.