İ Ç İ ndek I l e r cilt I ab müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı

4.13.17.Enerji ve Ham Maddeler

I. Öncelik tanımı

a) Mevcut durum

Günümüzde, enerji sektörünün sosyo-ekonomik yapısını belirlemek, sektörün yıllara göre gelişimini izlemek, uluslararası karşılaştırmaları ve çeşitli araştırmaları yapabilmek için enerji sektörüne ve enerji hammaddelerine ait ayrıntılı bilgiler DİE tarafından yıllık, üç aylık, aylık olarak derlenmekte ve yayımlanmaktadır.
Elektrik ve Gaz İstatistikleri

Elektrik Üretimi Anketleri

• 
  Yıllık Elektrik Üretim Anketi (Tam Sayım)
  
• 
  Dönemsel Elektrik Üretim Anketi (Tam Sayım)
  

Elektrik Dağıtım Anketi

• 
  Yıllık Elektrik Dağıtım Anketi (Tam Sayım)
  
• 
  Dönemsel Elektrik Dağıtım Anketi (Tam Sayım)
  

Gaz Dağıtım Anketi

• 
  Yıllık Gaz Dağıtım Anketi (Tam Sayım)
  
• 
  Dönemsel Gaz Dağıtım Anketi (Tam Sayım)
  
• 
  Sektörel Çalışmalar
  
• 
  İmalat Sanayiinde Enerji Tüketimi
  
• 
  500 Ton Eşdeğer Petrol ve daha üzeri enerji tüketimi olan işyerlerinin tamamı.
  

Konutlarda Enerji Tüketim Karakteristikleri Anketi örnekleme yöntemiyle 24 420 konutta uygulanmıştır.

Madencilik ve Taşocakçılığı Kömür Madenciliği Anketi (Tamsayım, aylık ve yıllık)

Hampetrol ve Doğalgaz Anketi (Tamsayım, yıllık)

Yukarıda bahsedilen anketlerle işyerine ait kimlik bilgileri, istihdam ve ödemeler, üretilen ve satılan maddelere ilişkin ayrıntılı bilgiler derlenmektedir (her faaliyet grubu için ayrı ayrı anket formları düzenlenmektedir).

Enerji istatistikleri sınıflanmasında kullanılan US-97'nin ilk dört basamağı ISIC sınıflamasının son revizyonu ISIC Rev.3 ile paraleldir. Daha ayrıntılı düzeylerde ise, Avrupa Birliğinin faaliyet sınıflaması olan NACE, Rev.1, ürün grubu sınıflaması olan CPA ve sınai ürün sınıflaması olan PRODCOM temel alınmıştır. Sınıflamalar konusunda tam sayım ile yapılan anketlerde uyum sağlanmıştır.

b) AB Müktesebatı

İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.

c) Sorumlu kuruluş

Devlet İstatistik Enstitüsü, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

d) Nihai hedef

Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.

	II. AB müktesebatı ile Türk mevzuatı karşılaştırması ve yapılması gereken değişiklik ve yeniliklerin uygulamaya geçirilmesi için alınması gereken önlemler
a) Türk mevzuatının mevcut durumu

Devlet İstatistik Enstitüsünün Kuruluş ve Görevlerini belirleyen 219 nolu Kanun Hükmünde Kararname.

b) Türk mevzuatında yapılması gereken değişiklik ve yenilikler

AB Müktesebatında belirtilen ayrıntıları içerecek şekilde Türk Mevzuatında gerekli değişiklikler yapılmalıdır.

İşletmelerden güvenilir bilgi alabilmek için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

c) Yeni mevzuatın yürürlüğe girmesine bağlı olarak alınması gereken tedbirler

Büro çalışmaları için beş personele ihtiyaç vardır. Metodoloji, yabancı dil ve bilgisayar eğitimlerine ve uluslararası danışmanlık hizmetlerine ihtiyaç duyulacaktır.

d) Gerekli yatırımlar

Bilgisayar (yazılım programları dahil) ihtiyacı olacaktır.

III. Takvim

Enerji ve Kömür İstatistikleri, kamu ve özel işletmelerle işbirliği içerisinde uluslararası sınıflandırmalara uygun olarak derlenmekte olup AB’de istatistik sistemindeki gelişmelere uyumlu olarak devam edecektir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile koordinasyon sağlanarak EUROSTAT tarafından önerilen enerji istatistikleri metodolojisindeki mevcut anketlerin yürütülmesi ve sektörel grafiklerin çizimi çalışmalarına başlanacaktır.

IV. Finansman

150.000 Euro mali kaynağa ihtiyaç vardır.

4.13.18.Ulaştırma

I. Öncelik tanımı

a) Mevcut durum

Demiryolu Ulaştırması

Ülkemizde Demiryolu Ulaştırmasına ilişkin ayrıntılı istatistikler Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü (TCDD) tarafından derlenmektedir. Derlenen bu bilgilerden bazı seçilmiş temel göstergeler (yolcu-km., ton-km. vb.) DİE tarafından yıllık olarak yayımlanan “Ulaştırma İstatistikleri Özeti” adlı yayında yeralmaktadır. TCDD Genel Müdürlüğü tarafından derlenen ve veri tabanı içinde yer alan değişkenlerin tanımları, EUROSTAT/ECMT ve UN-ECE Ulaştırma İstatistikleri Çalışma Grubu tarafından hazırlanan Ulaştırma İstatistikleri Sözlüğündeki tanımlara uygundur.

Denizyolu Ulaştırması

Ülkemizde Denizyolu Ulaştırmasına ilişkin ayrıntılı istatistikler Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı ve DİE (denizyolu taşımacılığı faaliyetinde bulunan işyerleri ve bireysel işletilen deniz taşıtları için) tarafından derlenmektedir. Müsteşarlık tarafından derlenen verilerde kullanılan tanım, sınıflamaların ve kodların Avrupa Birliğine üye ülkelerde kullanılan tanım, sınıflama ve kodlarla uyumlu hale getirilmesi çalışmaları devam etmektedir.

Havayolu Ulaştırması

Ülkemizde Havayolu Ulaştırmasına ilişkin istatistikler Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü ve DİE (havayolu taşımacılığı faaliyetinde bulunan işyerleri) tarafından derlenmektedir. Derlenen bilgilerde Uluslararası Sivil Havacılık Örgütünün (ICAO) kodları kullanıldığından Topluluk tarafından kullanılan kodlarla uyumludur.

Karayolu Ulaştırması

Ülkemizde Karayolu Ulaştırmasına ilişkin istatistikler Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM), Ulaştırma Bakanlığı (UB) ve DİE (karayolu taşımacılığı faaliyetinde bulunan işyerleri ve bireysel işletilen araçlar için) tarafından derlenmektedir. Karayolu yük taşımacılığında (ulusal ve uluslararası seviyede) taşınan yükün cinsi, ağırlığı, nereden nereye taşındığı vb. veriler mevcut değildir. Özellikle şehirler arası ve şehir içi karayolu yük taşımacılığında yasal düzenlemelerin bulunmaması nedeniyle bu ulaştırma moduna ilişkin temel istatistiksel göstergelerin belirlenmesine ilişkin çalışmalar da yapılamamaktadır.

Boru Hattı Ulaştırması

Ülkemizde Boru Hattı Ulaştırmasına ilişkin ayrıntılı istatistikler Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) tarafından derlenmektedir. Derlenen bilgilerden seçilmiş bazı temel göstergeler (taşınan petrol miktarı, petrol boru hattı uzunluğu vb.) DİE tarafından yıllık olarak yayımlanan Ulaştırma İstatistikleri Özeti adlı yayında yer almaktadır.

Kombine Taşımacılık

Ülkemizde kombine taşımacılık sistemiyle ilgili mevzuat bulunmamaktadır.

b) AB Müktesebatı

İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir. Ancak, bu mevzuat listesinden aşağıda maddeleri belirtilen yasal düzenlemeler Sorumlu kuruluşların görüşleri doğrultusunda değerlendirmeye alınmamıştır:

1384/79/EEC,	3021/81/EEC,	89/462/EEC,
3572/90/EEC,	881/92/EEC,	91/440/EEC,
281/71/EEC,	1172/981/EC,	98/385/EC.

Bununla birlikte, üye ülkeler arasında mal ticareti ile ilgili depolama istatistikleri ve transit taşımacılık istatistiklerine ilişkin 5 Nisan 1993 ve 854/93/EC sayılı Konsey Tüzüğü de değerlendirilmiştir.

c) Sorumlu kuruluş

Devlet İstatistik Enstitüsü, Denizcilik Müsteşarlığı, Ulaştırma Bakanlığı (Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü ve Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü), İçişleri Bakanlığı (Emniyet Genel Müdürlüğü), Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (Karayolları Genel Müdürlüğü) ve Boru Hatları İle Petrol Taşımacılığı A.Ş. (BOTAŞ)

d) Nihai hedef

Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.

	II. AB müktesebatı ile Türk mevzuatı karşılaştırması ve yapılması gereken değişiklik ve yeniliklerin uygulamaya geçirilmesi için alınması gereken önlemler
a) Türk mevzuatının mevcut durumu

• 
  Transit taşımalar ve depolama (antrepo) işlemlerine ilişkin genel kurallar Gümrük Yönetmeliği içinde kapsanmaktadır. DİE’de transit taşımacılık ve depolama istatistiklerine ilişkin veriler derlenmemektedir.
  
• 
  Ülkemizde kombine taşımacılık sistemiyle ilgili mevzuat bulunmamaktadır.
  
• 
  Ülkemizde karayolu kaza istatistiklerinin derlenmesine ilişkin mevzuat bulunmamaktadır. 1985 yılında çıkan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca meydana gelen her kaza için Kaza Tespit Tutanağı doldurulmaktadır. İlgili istatistikler de bu tutanaklardan üretilmektedir. Trafik kazalarına ilişkin bilgiler Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından derlenmekte ve manyetik ortamda DİE’ye gönderilmektedir. Bu bilgiler her iki kurum tarafından değerlendirilerek yayımlanmaktadır.
  
• 
  Demiryollarına ilişkin tüm istatistikler TCDD tarafından toplanmaktadır. DİE ile TCDD tarafından üretilen istatistikler üzerine yapılan görüşmeler sonucunda demiryollarına ilişkin istatistiklerin büyük bir bölümünün Avrupa Birliği Direktiflerine uygun olarak derlendiği tespit edilmiştir.
  
• 
  Uluslararası karayolu taşıma hizmetlerini düzenli ve güvenli hale getirmek, uluslararası taşıma işlerinde taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu yapacak olan gerçek ve tüzel kişilerin yeterlilik ve çalışma şartlarını denetim esaslarını ve bu konulardaki yetki ve sorumluluklarını belirlemek amacıyla 20 Ağustos 1994 tarihinde 22027 sayılı Karayolu Uluslararası Yolcu ve Eşya Taşımaları Hakkında Yönetmelik çıkarılmıştır. Bu yönetmeliğe göre uluslararası karayolu taşımacılığı sektöründe faaliyet gösterecek tüm işyerleri Ulaştırma Bakanlığından izin almak zorundadır. Bu kayıtlar tamamen idari amaçlar için tutulmakla birlikte istatistiksel amaçlar için de kullanılmaktadır.
  
• 
  Şehirler arası yolcu taşımacılığı için 8 Eylül 1994 tarih ve 22045 sayılı Karayolu Şehirler arası Yolcu Taşımaları Hakkında Yönetmelik çıkarılmıştır.
  
• 
  Şehirler arası yük taşımacılığında kurumsallaşmanın sağlanması yük taşımaları için çağdaş koşullara uygun bir sigorta sisteminin geliştirilmesi ve taşımacılıkta sağlıklı bir rekabet ortamının yaratılmasına zemin oluşturacak Karayolu Taşıma Kanunu Tasarısı hazırlanmış ancak henüz yasalaştırılamamıştır.
  
• 
  İç suyolu taşımacılığı sadece Van Gölünde TCDD tarafından yapılmaktadır.
  

b) Türk mevzuatında yapılması gereken değişiklik ve yenilikler

• 
  Ulaştırma sektörü ile ilgili veri derleyen tüm kurumların Avrupa Birliği Mevzuatı kapsamında ürettikleri istatistiklerini uyumlu hale getirmeleri için Devlet İstatistik Enstitüsü ile işbirliği içinde mevzuatlarını yenilemeleri,
  
• 
  Şehirler arası yük taşımacılığında kurumsallaşmanın sağlanması, yük taşımaları için çağdaş koşullara uygun bir sigorta sisteminin geliştirilmesi ve taşımacılıkta sağlıklı bir rekabet ortamının yaratılmasına zemin oluşturacak Karayolu Taşıma Kanunu Tasarısının ivedilikle yasalaştırılması,
  
• 
  1985 yılı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca düzenlenen Kaza Tespit Tutanağına dayalı olarak üretilen kaza istatistiklerinde kazadan sonraki otuz (30) gün içinde ölenler kapsanmamaktadır. İlgili Kanunda yapılacak yeni düzenleme ile Avrupa Birliği Mevzuatına uyumlu olacak yasal düzenlemenin yapılması,
  
• 
  1985 yılı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda tanımlanan araç tanımlarının Avrupa Birliği Mevzuatına uyumlu hale getirilmesi.
  

c) Gerekli kurumsal değişiklikler

Ulaştırma istatistiklerine ilişkin olarak belirlenen nihai hedeflere ulaşılabilmesi için DİE içinde bulunan ulaştırma istatistikleri ile ilgili birimlerin yeniden yapılandırılmaları uygun olacaktır. Bu kapsamda;

• 
  Karayolu Taşımacılığı İstatistikleri,
  
• 
  Karayolu Taşımacılığı İşyerleri İstatistikleri,
  
• 
  Havayolu Taşımacılığı İstatistikleri,
  
• 
  Havayolu Taşımacılığı İşyerleri İstatistikleri,
  
• 
  Denizyolu Taşımacılığı İstatistikleri,
  
• 
  Denizyolu Taşımacılığı İşyerleri İstatistikleri,
  
• 
  Destekleyici ve Yardımcı Ulaştırma İstatistikleri,
  
• 
  Posta ve Haberleşme İstatistikleri,
  

çalışma gruplarının kurularak faaliyet göstermesi uygun olacaktır.

d) Yeni düzenlemelerin uygulanması için gereken ek personel ve eğitim ihtiyacı

İlgili personel için gerek ulusal düzeyde eğitim programlarının düzenlenmesi gerekse uluslararası eğitim programlarına katılımlarının sağlanması için uygun şartların oluşturulması gerekir.

III. Takvim

Değişikliklerin orta vadede gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.

IV. Finansman

Ulaştırma İstatistiklerine ilişkin nihai hedeflere ulaşılabilmesi için yapılması gerekli olan çalışmaların önceliklerine göre tespit edilerek projelendirilmesi sonrasında gerekli olan finansman belirlenebilecektir.