Ы мцщазиря: информатика фяннинин предмети

İnformasiyanın ölçü vahidləri. 
Mürəkkəb idarəetmə sistemləri anjaq informasiya əsasında fəaliyyət göstərir. Ona 
görədə informasiyanın ölçülməsi prosesi meydana çıxır. Tutaq ki, m simvoldan n 
elementli sözlər müəyyən məlumatlar çoxluğunu (N) təşkil edir. Onda bu çoxluğu təşkil 
edən sözlərin ümumi sayı N=m
n
şəklində olar. m=2, n=3 olarsa N=2
3
=8 olar.
Düsturdan göründüyü kimi məlumatların sayı onun elementləri ilə eksponensial 
asılılıqla ifadə olunur. 
İnformasiya 
Məsələ 
Alqoritm 
Proqram 
Hesablama 
maşını 
İstifadəçi 
İnfrormasiya 

---

11 
11 
1928-ji ildə Amerika alimi R.Xartli informasiyanın miqdarının müəyyən olunması 
üçün aşağıdakı düsturu təklif edir: 
l=loq
2
N 
burada l-informasiyanın miqdarıdır. 
Xartlinin verdiyi düstura əsasən ən kiçik informasiya vahidi qəbul edilmişdir. Belə 
ki, n=1,m=2 olarsa l=loq
2
N=1loq
2
2=1 (əgər m=1 olarsa l=0 olar). 
Beləliklə l=loq
2
2=1
1948-ji ildə Amerika alimi K.Şennon informasiyanın orta miqdarını müəyyən etmək 
üçün aşağıdakı düsturu təklif etmişdir. 
)
log
...
log
log
(
log
2
2
2
2
1
2
1
1
2
n
n
n
i
i
i
P
P
P
P
P
P
P
P
l









Burada P
1
,…P
n
aparılan sınaqların sayıdır.
Əgər hadisə eyni ehtimallıdırsa P
1
=P
2
=P
n
=1/N onda, P
1
,…P
n 
bərabərdirsə onda 
onlar da 1/N bərabərdir. Beləliklə Xartlinin dusturu alınır. 
Beləliklə Xartlinin təklif etdiyi düstur alınır. Burada H-təsadüfi kəmiyyətin entropiyası 
adlanır və sınağın nətijələrinin qeyri müəyyənliyinin ölçüsüdür. 
İnformasiyanı ölçmək üçün ən minimal informasiya vahidi kimi Şennonun təklifi 
ilə