İmam suyuti

İMAM SUYUTİ VE

DÖRT RİSALESİ

Terceme, Şerh ve Tahkik:

Ebu Muaz Seyfullah Erdoğmuş

بســــــــــــــــــــم الله الرحمن الرحيم

و صلــــى الله علــىســـيدنــــا محمد

-Takdim -

Şüphesiz Hamd, Allah içindir. O'na hamd eder, O'ndan hidayet ve bağışlanma dileriz. Nefislerimizin şerrinden, kötü amellerimizden Allah Teala'ya sığınırız. Şüphesiz Allah'ın hidayet eylediğini saptıracak, O'nun saptırdığını da hidayete ulaştıracak yoktur. Allah'tan başka İlah olmadığına, O'nun birliğine ve ortağı olmadığına, Muhammed (Sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)'in O'nun kulu ve Rasulü olduğuna şehadet ederim.

Bundan sonra;

Muhakkak ki; sözlerin en doğrusu Allah'ın Kitabı, yolların en hayırlısı Muhammed Sallallahu aleyhi ve sellem'in yoludur. İşlerin şerlisi sonradan ortaya çıkarılanlardır. Her sonradan çıkan şey; bid'at, her bid'at; dalalet (sapıklık) ve her dalalet de ateştedir.

Bu çalışmamızda İmam Celaleddin es Suyuti ve eserleri hakkında bilgi verip, el Havi Lil Fetavi adlı eseri içerisinde yer alan dört risalesi üzerine yaptığımız terceme, şerh ve tahkiki arz edeceğiz.

Allah Azze ve Celle’den bizleri hayırlı işlere muvaffak kılmasını, Kendisini zikredenlerden olmayı ve zikrinin bereketini lutfeylemesini, Kendisini zikreden dostlarının sevgisine nail etmesini , bizi dünyada ve ahirette onların civarından ayırmamasını niyaz ederiz.

Tevfik Allah’dandır. Ve bütün hamdler O’nadır.

10.07.2002 Çubuk

Ebu Muaz Seyfullah Erdoğmuş

1.BÖLÜM

İMAM SUYUTİ R.A. ¹

(m.1445-1505)

Hazırlayan:

Ebu Muaz Seyfullah Erdoğmuş

Doğumu ve Ailesi

Hicri 849 Miladi 1445 yılında Kuzey Mısır’da bulunan Asyut (Suyut) kasabasında doğmuştur. Muasırı olan Sehavi’ye göre² anne tarafından Türk asıllı olup ilim ehli bir aileye mensuptu. Babası Şafii fakihlerinden Kemalüddin Ebu Bekr’dir. Babası Kahire’de Şeyhuniyye medresesinde fıkıh dersleri veriyordu. H.855 yılında Kahire kadısı iken vefat etmiştir.³ Buğyetul Vuat’ta belirttiğine göre babasının vefatından sonra, baba dostu bir sufinin terbiyesine verildi.⁴

Hüsnül Muhadara'da Suyuti şöyle anlatıyor; “Kur'anı sekiz yaşına varmadan, daha sonra İbni Dakik el Iyd’in el Umde’si, Nevevi’nin Minhacul Fıkh’ı, Beyzavi’nin el Usul’ü ve İbni Malik’in Elfiye’sini ezberledim. Hicri 864 senesi başlarına doğru ilimle iştigale başladım. Fıkıh ve Nahiv gibi ilimleri, muhtelif şeyhlerden aldım. Yine bu senelerde istiaze ve besmele şerhi olarak ilk eserimi te’lif ettim.”⁵

Hocaları;

Kemalüddin Bin Hümam,

Şihabüddin eş Şarimsahi,

Şerefüddin el Münavi,

Takıyuddin Ahmed eş Şumunni,

Alemuddin Salih el Bulkini,

Muhyiddin Muhammed el Kafiyeci,

Siracuddin Ömer el Bulkini,

Zeyneddin Rıdvan,

Ömer Bin İsa el Ververi,

Muhammed Bin İbrahim eş Şirvani,

İzzüddin Ahmed el Kinani,

Şemsüddin es-Sehavi,

Celaleddin el-Mahalli,

Emineddin Yahya el Aksarayi,

Şemseddin Muhammed es Seyrami,

Şeyhul İslam Ebi Zekeriyya,

Yahya Bin Muhammed el Münavi,

Burhan el Bukai,

Muhyiddin el Bergami,

Mecduddin İbni Siba’,

Takiyeddin Ebubekr Şazi el Haskefi,

Yafii,

Şemseddin Muhammed Bin Musa el Hanefi,

Fahreddin Osman Bin Abdullah el Maksi,

Muhyiddin Abdulkadir Bin Abdulmuti,

Necmuddin Ömer Bin Muhammed Bin Fahd,

Burhaneddin İbrahim Bin Ali Bin Zuheyre,

Şemseddin Muhammed el Bani,

Seyfüddin Kasım Bin Kutlubuğa el Hanefi …

ÖĞRENCİLERİ

Şemsuddin Davudi el Maliki, İbni Iyas, Burhanuddin el Halebi, Nureddin Bin el Baytar, ve Abdulkadir eş Şazili, İmam Suyuti’nin meşhur talebelerindendir.⁶

İmamul Kamiliye diye bilinen Şeyh Kemalüddin’den Rıfai-Kadiri tarikati hırkası giydiği, kendisinin de İmam Şa’rani hazretlerine Rıfai hırkası giydirdiği söylenir.⁷ Diğer bir nakle göre hırkayı giydirdiği kişi talebesi olan eş Şazeli’dir.⁸
H.872 yılında hocası El Bulkıni’nin yardımıyla babasının kürsüsü olan Şeyhuniyye’de fetva vermeye başladı. Suyuti hazretleri 17 yaşında te’life başlamış, bütün İslami ilim dallarında oldukça çok sayıda eser vermiş, bunun ancak kendisine bahşedilen keramet sayesinde mümkün olabileceği takrir edilmiştir. İmam Suyuti Hicri 9. asrın sonlarına doğru mutlak müctehid olduğunu söylemiştir.⁹
600’e yakın eseri vardır. Kendisi 300 eserinin ismini vermiş, talebesi Eş Şazili, Suyuti’den bizzat naklen 550 eserini¹⁰, Brockelmann 305¹¹, Hamid Vehbi, Meşahiri İslam’da; 548 eserinin¹², Flügel Weiner Jahb Tomes; 561 eserinin ismini saymıştır.¹³ Ebubekir Sifil İmam Suyuti’nin eserlerinin 730 civarında olduğunu söyler.¹⁴

KERAMETLERİ

Hal tercemesini veren kaynaklarda kerametleri zikredilmekte, hadislerin sıhhat derecelerini rüyasında Peygamber Efendimiz Sallallahu aleyhi ve sellem’e sorduğu, kendi ifadesine göre uyanık iken 70 defa Rasulullah aleyhissalatu vesselam ile görüştüğü belirtilmektedir.¹⁵

İmam Suyuti’nin öğrencisi Şeyh Abdulkadir eş Şazeli, İmam Suyuti hakkında yazdığı kitabında şöyle nakletmiştir;
İmam Suyuti dedi ki; “Ben Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i uyanık halde gördüm. Bana; “Ey Hadis şeyhi” diye hitap etti. Ben; “Ya Rasulullah! Ben cennet ehlinden miyim?” diye sordum. “Evet” buyurdu. “Azap görmeden mi?” dedim. “Evet azap görmeden” buyurdu. Şeyh Abdulkadir ona; “Ey Efendim! Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i uyanık halde kaç kere gördünüz?” diye sordu. İmam Suyuti; “Yetmiş Küsur defa” diye cevap verdi.”¹⁶
Öğrencisi Davudi; “efendim uzun zamandır bizden ayrı kaldınız” deyince Suyuti; “falan gün falan saatte Sultan el Adil’in başı gövdesinden ayrılacak ve o günden sonra aranıza katılacağım” der. Şeyh Suyuti dediğinde gerçekten bir saat bile yanılmadı ve sultan idam edildi.”¹⁷ Bu hadisenin gerçekleştiği tarih; Zilkade 906/Mayıs 1501 dir.¹⁸