İnsanoğlu, var oluşundan bu yana haberleşme gereksinimi duymuştur. Başlangıçta ilkel yöntemlerle haberleşen insanlar, zamanla yeni haberleşme teknikleri geliştirmişlerdir



Yüklə 247,25 Kb.
səhifə6/12
tarix10.08.2018
ölçüsü247,25 Kb.
#68633
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

5. 8 Uydu Yörüngeleri

Yörünge, gezegen yüzeyine paralel yönde hareket ettirmek amacıyla uzayda sakin dairesel yoldur. Gezegenler, yörüngelere yer çekimi kuvveti uygularken uydular merkez kaç kuvvetiyle dışa doğru itilirler. Üç tür yörünge vardır: Polar yörünge, incline eliptik yörünge ve geosynchronous yörünge (Clark yörünge).(Ha, 1990)


5. 8. 1 Yörüngesel Uydular

Pasif uydular, yörüngesel ya da senkron olmayan uydu türleridir. Yani bu uydular, dünyanın çevresinde alçak yükseklikte eliptik veya dairesel bir patern izleyerek, dünyanın açısal hızından daha yüksek (ileriye doğru) ya da daha düşük (geriye doğru) bir açısal hızla dönerler. Dolayısıyla yörüngesel uydular sürekli olarak Yeryüzü’ ne oranla zaman açısından daha ileri giderler yada daha geri kalırlar ve Yeryüzü’ nün herhangi bir noktasına göre durağan kalmazlar. Böylece yer istasyonları uyduyu sadece uygun yörüngede olduğunda kullanabilir. Bu süre yörünge başına 15 dakikadır. Yörüngesel uyduların bir başka dezavantajı yer istasyonlarının karmaşık ve pahalı izleme donanım gereksinimi vardır. Yeryüzü istasyonları, her yörünge süresince uydu görüş olanına girdiğinde uydunun yerini saptamalı, sonra antenini uyduya kilitlemeli ve uydu istasyonun üzerinden geçerken onu izlemelidir. En önemli avantajı ise, kendi yörüngesinde kalabilmek için tepkili roket gerektirmemesidir.


Yeröte, bir uydu yörüngesinin yeryüzüne olan maksimum uzaklığıdır. Yerberi ise, bir uydu yörüngesinin yeryüzüne olan minimum uzaklığıdır.(Allman, 1997)



Şekil 4 Yörüngesel Uydular


5. 8. 2 Senkron Uydular

Senkron uydular, yörüngede, Yeryüzü’ nün açısal hızına eşit bir açısal hızla dairesel bir patern izleyerek dönen uydulardır. Dolayısıyla, senkron uydular Yeryüzünde belli bir noktaya göre sabit bir konumda kalırlar. Bu uyduların avantajı kendi gölgeleri dahilindeki bütün yer istasyonları tarafından devamlı kullanılabilir olmasıdır.(Gök, 1997) Bu uyduların dezavantajı ise, kendilerini sabit bir yörüngede tutacak gelişkin ve ağır, tepkili aygıtlar gerektirmesidir. Senkron bir uydunun yörüngesel süresi 24 saat olup, Yeryüzü ile aynıdır.



5. 8. 3 Yörüngesel Paternler

Bir uydu bir kez fırlatıldıktan sonra yörüngede kalmaktadır. Çünkü yeryüzü çevresindeki dönüşünün neden olduğu merkezkaç kuvveti, yeryüzünün çekim gücü ve uyduyu yeryüzünün çekim gücüne kapılmaktan korumak için gereken hızda o kadar fazla olur.


U
ydu ekvator üstündeki bir yörüngede döndüğünde buna ekvator yörüngesi denir. Uydu, kuzey ve güney kutuplarının üstündeki bir yörüngede döndüğünde buna kutup yörüngesi denir. Bu yörüngeler dışındaki tüm yörüngelere eğimli yörüngeler denir.(Gök, 1997)

5. 9 Bakış Açıları

Bir anteni bir uyduya yönlendirebilmek için, yükseklik açsı ve azimutu bilmek gerekir. Buna bakış açısı denir.


5. 9. 1 Yükseklik Açısı
Yükseklik açısı, yer istasyonu anteniyle uydu arasındaki doğrunun yer istasyonu anteniyle yeryüzü ufku arasındaki doğruyla oluşturduğu açıya denir. Yükseklik açısı ne kadar küçük olursa, yayınım yapan dalganın yeryüzü atmosferinde kat etmesi gereken mesafe o kadar büyük olur. Yeryüzü atmosferi boyunca yayılan herhangi bir dalga soğrulmaya maruz kalır, ayrıca gürültü tarafından ciddi bir biçimde bozulabilir. Dolayısıyla yükseklik açısı çok küçük ve dalganın yeryüzü atmosferi içinde kat ettiği mesafe çok uzun olursa, dalga iletimin yetersiz olmasına neden olacak kadar kayba uğrayabilir. Genel olarak 5º yükseklik açısı minimum yükseklik açısıdır.(Gök, 1997)
5. 9. 2 Azimut
Azimut, bir antenin yatay bakma açısı olarak tanımlanır. Hem yükseklik açısı hem de azimut, yer istasyonunun enlemine ve yer istasyonu ile yörüngedeki uydunun boylamına bağlıdır.

5. 10 Yörünge Aralıkları ve Frekans Tahsisi

S
enkron uydular, senkron bir yörüngenin belli bir yayı içinde sınırlı bir alanı ve frekans tayfını paylaşmak zorundadır. Bir birine yakın yada aynı frekansta çalışan uyduların iletimleri bir birine karışmaması için, uydular uzayda bir birlerine yeterince uzakta bulundurulmalıdır.


Uyduların uzayda belli bir alan içinde konumlandırılabileceğinden uydu yapılarının sayısı için bir sınırlama söz konusudur. Gereken uzaysal ayırma şu değişkenlere bağlıdır:

  • Hem yer istasyonun hem uydu antenlerinin hüzme genişliği ve yan lob yayılımı,

  • RF taşıyıcı sinyal frekansı,

  • Kullanıcı kodlama ya da modülasyon tekniği,

  • Kabul edilebilir girişim sınırları,

  • Gönderme taşıyıcı gücü,

Genel olarak yukarıdaki ayrıma bakarak 3º-6º arası uzaysal ayrım gerekmektedir.

Uydu iletişiminde kullanılan en yaygın taşıyıcı frekansları, 6/4 GHz bandı ile 14/12 GHz bandıdır. İlk band çıkarma hattı (yer istasyonundan transpondere) frekansı, ikincisi ise indirme hattı (transponderden yer istasyonuna) frekansını göstermektedir.(Allman, 1998)



5. 11 Uydu Pozisyonları

Uluslar arası anlaşmaya göre clark yörüngede yer alan uydular 4 geometrik açıya bölünür. (Uydular arası 1833 mi) Böylece bir birine çok yakın uydular arası parazitler engellenir ve 1.7 derece açılı band genişliği ile tipik dünya üzerindeki anten sistemine gider. Clarke yörüngede uydu sayısı sınırlıdır ve bu sayı 90’ dır. Birbirine yakın uydular için farklı frekans bandları tahsis edilir ve hatta anten polarizasyonuyla (dikey,yatay,sağ-elle dairesel,sol-elle dairesel) daha büyük parazitleri azaltılması başarılabilir. Uydularda yer alan alıcı anten ve iletim yolu ile zemindeki tüm donatım up-link sistem içerir. Temelde sistem uydu receiver giriş terminalinden önce ki her şeyi içerir.(Ha, 1990) Uydu kartının değerini ve uzayı korumak için receiver anteni uydu iletim anteninden daha küçük yapılır.(Feher, 1983)




Yüklə 247,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin