İsa Musayev, Mətləb Əlizadə

1963-cü il. Dartmut kollecinin professorları Tomas Kurt və Con Kemeni BASİC
55
adlı alqoritmik dil işləyib hazırladılar. Bu dil proqramlaşdırmanı öyrətmək üçün nəzərdə 
tutulmuşdu. 
1964-cü il. Aprelin 7-də IBM firması System-360 kompüterləri ailəsinin yaradılması 
barədə elan verdi. Bu, kompüterlərin unifikasiyası, birgəliyi və standartlaşdırılması 
yolunda ən mühüm addım idi. Həmin ildə nəşr edilən elmi məqalələrdə ilk dəfə ―fərdi 
kompüter‖ termini işlədilmişdi.
1970-ci il. İsveçrəli Niklaus Virt Paskal adlı proqramlaşdırma dili işləyib hazırladı ki, 
bu da sonra proqramlaşdırmanın öyrədilməsində geniş tətbiq edildi. 
1971-ci il. Intel firmasının mühəndisi Ted Xoffun rəhbərliyi altında 4 mərtəbəli 
(4004) ilk mikroprosessor yaradıldı ki, buna da ―bir kristalda yaradılmış kompüter‖ 
deyirdilər. Bu mikroprosessor 2250 tranzistordan yığılmışdı və universal kompüterin 
mərkəzi prosessorunun bütün funksiyalarını icra edə bilirdi. 
1974-cü il. İntel 8080 prosessoru bazasında yaradılmış ―Altair‖ adlı ilk mik-
rokompüter bazara çıxarıldı. Hər bir alıcıya maşın təklif edən Albukerk şəhərindən olan 
kiçik MİTS şirkəti İBM və DEC firmalarının şahlıq etdiyi bazarın sakit həyatını pozdu. 
1975-ci il. Pol Allen və Bill Qets adlı iki tələbə Altair adlı fərdi kompüter üçün Basic 
dilinin interpretatorunu hazırladılar. Bu gün fərdi kompüterlərin proqram təminatı üzrə 
53
ENIAC - Electronic Numerical Integrator and Calculator 
54
1945-ci ildə Plankalkul adlı dil ixtira edilsə də, 2000-ci ilədək reallaşdırıla bilmədi. 
55
BASIC - Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code - универсальный код символических 
инструкций для начинающих; Basic - основной, базовый) 

---

31 
nəhəng istehsalçıya çevrilmiş məşhur Microsoft şirkətinin təməlini həmin tələbələr 
qoymuşlar. Həmin dövrdə MOP-technoloqy 6502 adlı mikroprosessor yaradıldı ki, bu da 
4300 tranzistordan yığılmışdı və o dövrün fərdi kompüterlərində geniş istifadə edilirdi. 
IBM firması ilk lazer printerlərdən biri olan IBM 3800 adlı printeri bazara çıxardı. 
1977-ci il. Bu ildə 6502 prosessoru bazasında Apple-2 (Apple komputer), 8088 
prosessoru bazasında PET (Commodore) və Z80 prosessoru bazasında TRS-80 (Tendy 
Corporation) adlı üç fərdi kompüter kütləvi istehsala buraxıldı. 
1983-cü il. Apple Computer firması Apple Lisa adlı ―mış‖-la idarə edilən ilk fərdi 
kompüter qurdu. Həmin ildə çevik disklərin (disketlərin) kütləvi istifadə edilməsinə 
başlandı.