Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika



Yüklə 3,08 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə37/46
tarix26.11.2023
ölçüsü3,08 Mb.
#135333
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   46
Elektrotexnika

planar- 
difuzion

planar-epitaksial
va 
izopalanar

Planar-epataksial tranzistorlar
. IMSlarni keng ko‘lamda ishlab chiqishda 
iqtisodiy nuqtay nazardan eng yaxshisi elmenlarni p-n o‘tish bilan izolyatsiya 
qilgan planar–epitaksial texnologiyadir. Shuning uchun planar-epitaksial 
tranzistorlar turli mikrosxemalarni ko‘rish uchun keng tarqalgan. Bundan tashqari 
planar-epitaksial texnologiya bo‘yicha tayyorlangan tranzistorlar planar-difuzion 
bilan solishtirilganda yaxshilangan parameter va tavsiflarga egadir. Ta‘kidlash 


45 
kerakki elmentlari p-n-o‘tish va dieliktrik bilan izolyatsiya qilish bilan 
tayyorlanadigan planar-epatiksial texnologiyasning bir qancha turlari mavjuddir 
Ular orasida eng istiqbollari izoplanar jarayon va texnologik jaryonlardir. Ularda 
elementlarni izolyatsiyasi kollektorni diffuziyasida amalga oshiriladi. 
30– rasm Planar-diffuzion va planar-epitaksial transistor strukturasi 
1 – kremniy plastinasi; 2 – polikristall kremniy; 3 – kremniy oksidi; 4 – 
berkitilgan n
+
–qatlam 
1 – rasmda IMSda keng ishlatiladigan va planar epitaksion 
texnologiyalarning turli ko‘rnishlarda tayyorlangan transistor strukturlari 
keltirilgan. 2 – rasmda esa planar-epitaksial tranzistorlarning asosiy strukturalari 
uchun legirlovchi kirshma atomlarning taqsimoti keltrilgan. P-n o‘tish bilan 
izolyatsiya qilgan planar diffusion tranzistorlar (1, a – rasm) p-turdagi plastinada 
kollektor, baza va emitter sohalarini shakllantirish uchun legirlovchi kirishmalarni 
ketma-ket mahalliy diffuziya qilish yo‘li bilan tayyorlanadi. Izolyatsiyalovchi p-n-
o‘tish kollektor diffzion sohasini shakillantrish jarayonida hosil qilinadi. Planar-
diffuzion tranzistorlarning o‘ziga xos tomoni kollektor sohasida kirishmalar 
konsensratsiyasi noteks taqsimlanishdir (2, a – rasm). Mos ravishda katta 
qiymatlargacha boradigan kollektor sohasi qarshiligining noteks bo‘lishiga olib 
keladi. Bu kollektor taglik-o‘tshning kichik teshilish kuchlanishida va taglikni 
mazkur tranzistorning elektr parametrlariga kuchli ta‘sirida namoyon bo‘ladi. Bu 
esa ularning qo‘llanilishini cheklaydi. 


46 
31–rasm. Planar-difuzion (a) va planar-epitaksial tranzistorlarning (b, c) 
strukturaviy sohalarida legirlovchi kirshima atomlarning taqsimoti: 
N
k
–kolektorda donor kirishmalarining konsentratsiyasi; 
N
b
- bazada akseptor 
kirshmalarning konsentratsiyasi; 
N
e
- emitterda donor kirishmalar 
konsentratsiyasi; 
x
e

x
k
-emtter va kollektor o‘tishlarning yotish chuqurligi 
Planar-epitaksial tranzistorlar (1, b – rasm) ikkitali diffuziya bilan 
tayyorlanadi. Bunda baza va emitter sohalari oldindan n-turdagi kremniy 
plastinasiga o‘stirilgan va kollektor bo‘lgan epitaksial n-qatlamga kirishmalrini 
lokal diffuziyasi bilan shakillantirladi. P-n o‘tish bilan izolyatsiya qilish epitaksial 
qatlamning butun chuqurligi va tranzistorni baza va emitter sohasini 
shaklantirishdan oldin butun parametri bo‘yicha mahalliy ajratuvchi diffuziyani 
o‘tkazish bilan amalga oshiriladi. Bunday tranzistorlar kollektoriga kirshmalarning 
tekis taqsimlanishiga ega bo‘ladi (2, b – rasm). Planar-epitaksial tranzistorda 
kollektor sohasi qarshligini va taglikni ta‘sir darajasini kamaytrish uchun 
kollektorda berkitilgan 
n
+
qatlamni hosil qilishadi (1,b – rasm). Uni donor 
kirishmasini qo‘shimcha lokal difuziyasi bilan olinadi. 
Berkitilgan qatlamning mavjudligi kollektorda kirishmalar noteks 
taqsimlanishi bilan bog’langandir (2, c – rasm). Bu esa ichki statik elektr maydon 
hosil bo‘lishiga olib keladi. Bu maydon to‘yinish rejimda bazadan kollektorga 
injeksiyalangan noasosiy zaryad tashuvchilarning (kovaklar) harakatlanishini 
sekinlashtiradi. Berkitilgan qatlam mavjud bo‘lganida to‘yinish rejimda ortiqcha 
noasosiy zaryad tashuvchilar kollektor-baza o‘tishi yonidagi nisbatan yuqori omli 
kollektor sohasida jamlanadi. Bunda taglik kollektordagi noasosiy tashuvchilar 
taqsimotiga mos ravishda tranzistor parametrlariga kam ta‘sir qiladi. 


47 
Dieliktrik bilan izolyatsiya qilingan planar-epitaksial tranzistorlar (1, d–
rasm) dastlab bir biridan va polikristall tanglikdan dielektrik qatlam, ko‘pincha 
kremniy oksidi bilan izolyatsiya qilgan maxsus cho‘ntakda lokallashgan bir jinsli 
n
-sohada baza va emitter sohalarini shakillantrish uchun mahalliy diffuziya qilish 
yo‘li bilan tayyorlanadi. Bunday tranzistorlarda kirishmalarning taqsimoti 
p-n
-
o‘tish bilan izolyatsiya qilingan planar-epitaksial tranzistorlarniki kabidir. Biroq 
mazkur struktura uchun izolyatsiyada kichik yo‘qotishlar, kollektor soha 
solishtirma qarshiligining kichik qiymati, oshirilgan chastota xossasiga ega bo‘lish 
xosdir. 
Kollektorni izolyatsiyalovchi diffuziyasi texnologiya bo‘yicha tayyorlangan 
tranzistorlarda izolyatsiyalovchi 

Yüklə 3,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   46




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin