KirkçEŞme tesisleri

KÖPRÜLÜLER

94

95

KÖRÜKÇÜ TEKKESİ

Köprülüler sülalesinden İsmail Arif Bey'in Hicri 1288 tarihli mezar taşı. Yavuz Çelenk, 1994

lı Köprülüler'in siyasi tarihinin yazarı Hasan Çelebi, Ahmed Paşa'nın teşvikiyle Tenkihü't-Tevarih'i ve Kanunname-iSultan Mehmed'i kaleme alan Hezarfen Hüseyin Efendi, Hâlî, Nailî, Talibî, Neşatî bunlardandır.

istanbul'a gelen Fransız Elçisi Marquis de Nointel'in XIV. Louis'ye gönderdiği raporlarda, Köprülü Mehmed Paşa'nın ve oğlu Fazıl Alımed Paşa'nın çabalarıyla sağlanan güvenlik sayesinde istanbul'un kazandığı bakımlı ve canlı görünüm betimlenmiş-tir. Boğaziçi'ndeki padişaha ve devlet adamlarına ait yalılar, sahilsaraylar, Türk, Arnavut, Ermeni ve Rum mahallelerinin birbirleriyle kaynaşmış ortamları, bunları çerçeveleyen doğal güzellikler, çinilerle bezeli sultan köşkleri, serin bahçelere ve çiçek bolluğuna gömülmüş ahşap evler, Halic'i ve Boğaziçi'ni dolduran peremeler bu raporlarda anlatılmıştır. Bu raporlardaki yorumlara göre istanbul, Doğu'nun payitahtı sayılmaya hak kazanmış bulunuyordu ve bunun kanıtı da türlü konularda ricalarla kente gelen elçilerin çokluğuydu. Buhara emiri, "Müslümanların halifesi olan padişaha" saygısını bildirmek için elçisini hediyelerle gönderirken, Avrupa imparatorlukları ve kralları da barış arayışlarıyla aynı yöntemi izlemekteydiler. Örneğin, Avusturya imparatorunun elçisi, Fazıl Ahmed Paşa' nın eteğini öperken burnunu o kadar yere sürmüştü ki halıda kan lekesi kalmıştı! Gerçekten de Fazıl Ahmed Paşa, uzun iktidarı boyunca dış dünyada, ülküde ve istanbul'da mutlak söz ve yetki sahibiydi. Kız kardeşleriyle evli olan, sadaret kaymakamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Kap-tan-ı Derya Kaplan Mustafa Paşa ve Vezir Seydî Mehmed Paşa'nın da desteğiyle tüm ülkeyi denetim altında tutmaktaydı. IV. Mehmed ise biraz da Köprülülerin teşvi-

kiyle giderek yönetimin uzağında kalmayı ve avlanmayı tercih etmekteydi.