KirkçEŞme tesisleri

MEHMED REFİ' (Kâtipzade)

(1682, İstanbul - 8 Eylül 1769, İstanbul) Ta'lik hattatı ve hekim.

Divan-ı Hümayun Çavuşları Kâtibi Mustafa Efendi'nin oğludur. Bu yüzden "Kâtipzade" diye anılır. Tıp eğitimi görürken Kev-keb Hafız Mehmed Efendi'den aklam-ı sit-teyi meşk etti ise de icazetnamesini Eğrikapılı Mehmed Rasim'den(-0 aldı. Bu yazılarla iktifa etmeyerek ayrıca devam et-

tiği Kazasker Abdülbâki Arif Efendi'den(->) ta'lik yazı dersleri gördü. Durmuşzade Ah-med'le(->) bu yazının incelikleri hakkında görüşmelerde bulundu. Mehmed Refi', bilhassa ta'lik yazı üzerinde durdu ve çok değerli bir hattat oldu; hattâ icazetname aldığı Mehmed Rasim'e, ta'likten icazetname verdi.

1714'te hekim olarak girdiği sarayda yükselerek 1757'de III. Mustafa'nın hekim-başısı oldu. Bir müddet sonra önce Anadolu, daha sonra Rumeli kazaskerliğine getirildi. Aynı zamanda şairdi. Çok öğrenci yetiştirdi. Talikte İran, aklam-ı sittede Hafız Osman ekolüne bağlıdır.

Amcazade Hüseyin Paşa Külliyesi'nin(-») ön cephesinde Şeyhülislam Seyyid Mustafa Efendi'nin yaptırdığı çeşmenin tarihi, Şeyhülislam Mehmed Efendi'nin medrese, şadırvan ve mektebinin tarihleri, Nuruos-maniye Külliyesi medresesinin tarihi onun tarafından yazılmıştır. Refi' mahlasıyla şiirler de kaleme almıştır.

Bibi. Müstakimzade, Tuhfe, 717-718; Habib, Hat ve Hattatân, İst., 1306, s. 243-244; U. Derman, Türk Hat Sanatının Şaheserleri, ist., 1982, 24. no'lu resim; Rado, Hattatlar, 99; S. Ünver, Hekimbaşı ve Hattat Kâtipzade Mehmet Refi'Hayatı ve Eserleri, İst., 1950.

ALİ ALPARSLAN