KirkçEŞme tesisleri

MUSTAFA İZZET EFENDİ

562

563

MUSTAFA PAŞA MEYDAN

vâne-hâ bir nây, bir ben, bir gönül dörtlüğünde olduğu gibi tasavvufi neşve ile bazı şiirler de yazan Mustafa İzzet Efen-di'nin yüksek değerdeki neylerinden ikisi günümüze ulaşabilmiştir. Neyzen Niyazi Sayın'ın koleksiyonundaki bu neylerden birinin üzerinde ta'lik hatla yazılmış olan Dürbîn-i nâyi destine al, seyret ne imiş/ Neye halketti deme Hazret-iMevlânâ'yı beyti, bestekârın sanat ufkunun ve anlayışının bir özeti gibidir. Beşiktaş Belediyesi tarafından, Mecidiye Mahallesi'nde bir sokağa, bestekârın adı verilmiştir.

Bibi. Tayyarzade Ahmed Ata, Tarih-iAtâ, III, ist., 1876; Hızır İlyas Ağa, Vekayi-i Letaif-i Enderun, İst., 1859; S. Ezgi, Türk Musikisi; Ergun, Antoloji, II; İnal, Türk Şairleri; inal, Hoş Şada; R. F. Kam, "Kazasker Mustafa izzet Efendi", Türk Musikisi Dergisi, S. 28 (1950); M. N. Özalp, Türk Musikisi Tarihi, Ankara, 1989; Öztuna, BTMA, II; S. Aksüt, Türk Musikisinin 100 Bestekârı, ist., 1993.

MEHMET GÜNTEKİN

Hattatlığı

Mustafa İzzet Efendi değerli bir hattattı. Hattatlar arasında "Kazasker Efendi" olarak anılırdı. On bir Kuran, o kadar delâil-i hayrat, 30'dan fazla enam, 200'den fazla hilye, sayısız kıt'a ve murakka yazmıştır. Ayasof-ya'daki dairevi 8 levha dünyanın en büyük hat levhalarıdır. Bunlar bir aralık dışarı çıkarılmak işlenmişse de kapılardan geçirilemediği için tekrar yerlerine asılmıştır. Beyazıt'ta İstanbul Üniversitesi merkez binasının bahçe kapısının iç tarafındaki dört satırlık ta'lik yazı da Mustafa İzzet Efendi'nin eseridir. Çok sayıdaki öğrencisi arasında en iyileri, Mehmed Şefik, Muhsinzade Abdullah Bey(->), Vahdeti, Abdullah Zühdü, Burdurlu Hafız Osman, Mehmed Hilmi ve İlmî Efendi'dir.

Mustafa İzzet Efendi aklâm-ı sittede Hafız Osman, celi sülüste Mustafa Rakım, talikte de Yesarîzade Mustafa İzzet Efendi'nin takipçilerindendir.

Bibi. Habib, Hat veHattatân, İst., 1306, s. 175-176; İnal, Son Hattatlar, 154-162; Sicill-i Os-manî, II, s. 462- 463; Abdurrahman Şeref, Tarih Musahabeleri, ist., 1920, s. 314-318;^ U. Derman, Türk Hat Sanatının Şaheserleri, İst., 1982, 28 ve 46 no'lu levhalar; "Kazasker Mustafa izzet Efendi ve Yazdığı Hilye-i Saadet", Hayat Mecmuası, S. 47 (1970); Y. Öztuna, Devletler ve Hanedanlar, II, Ankara, 1990, s. 275; Rado, Hattatlar, 216-218; U. Derman, İslam Kültür Mirasında Hat Sanatı, İst., 1992, 111, 113, 114, 135. levhalar (s. 210, 211, 216); A. Alparslan, Ünlü Türk Hattatları, Ankara, 1992, s. 97-98.

ALİ ALPARSLAN