110
2.
Sifətlərdə şirk
Allah-təalanın elm, hikmət, qüdrət, həyat və başqa bu kimi sifətlərini, qədim
və Onun zatına zaid (yəni zatın xaricində) bilmək, sifətlərdə şirk anlamına gəlir.
Əbülhəsən Əli ibn İsmayıl Əşəri Bəsrinin davamçıları olan Əşərilərin etiqadı
belədir. Böyük alimlərinizdən Əli ibn Əhməd ibn Həzəm əz-Zahiri «Fəslin» IV
cüzünün, 207-ci səhifəsində və məşhur filosof Əndülüslü İbn Rüşd Məhəmməd ibn
Əhməd «Əl-Kəşfu ən mənahicil-ədilləti fi əqaidil-milləti» kitabının 58-ci
səhifəsində Allahın sifətlərinin zaid (zatından əlavə) və qədim olduğuna
inandıqlarını yazmışdır.
Belə isə, əgər bir kəs Allahın sifətlərini Onun uca zatının xaricində olduğunu
qəbul edirsə, yəni Allahı alimiyyət, qadiriyyət, hikmət, həyat və bu kimi sifətlərlə
vəsfləndirir və bunları Allah-təalanın zatının özü olaraq bilməzsə, müşrikdir. Çünki
qədimlikdə Onun üçün bənzər və bərabər edilmiş olar. Halbuki, Allah-təalanın
zatının xaricində heç bir şey qədim deyildir. Allahın sifətləri Onun zatının özüdür.
Məsələn, şəkər və şirinlik, yağ və yağlılıq kimi; şəkərdən şirinliyi, yağdan da
yağlılığı ayırmaq mümkün deyildir; şirinlik və yağlılıq, sonradan şəkər və yağın
zatına qatılan şeylər deyillər. Allah-təala daha başlanğıcda onları şirin və yağlı
olaraq yaratmışdır. Şəkərdən şirinliyi, yağdan da yağlılığı ayıra bilsək, artıq o, yağ
və şəkər olmayacaqdır.
Dostları ilə paylaş: