Kurak alanlarda küresel değişimlere dayanıklı peyzajların oluşturulması için rehber

Kurak alanlarda dayanıklı sosyo –ekolojik sistemlerin oluşturulması süreci

Toplumlar ve ekosistemler farklı mekan ve zaman ölçeklerinde beraber evrimleştiklerinden birbirlerine bağımlıdırlar. Bu birlikte evrimleşmenin sonucu sosyo-ekolojik sistemlerin oluşmasıdır. Kurak alanlardaki kırsal toplulukların kalkınması ciddi çevresel sınırlamalar ve değişen iklim koşullarıyla kısıtlanmaktadır (ör: suyun olmaması ve ekstrem hava koşulları).

1. 
   Kurak alanlarda dayanıklılık kavramı
   

Dayanıklılık “sosyal ve ekolojik sistemin kapasitesinin devam eden değişim sırasındaki sıkıntıyı absorbe etmesi ve yeniden düzenlemesi böylelikle de işlev, yapı, kimlik ve geri besleme açısından değişmeden kalmak “ olarak tanımlanabilir. Dayanıklılık kavramıyla yakın ilişkilide olan bir diğer kavram, sosyo ekolojik sistemlerin kendi çevrelerindeki değişimlerle gözlem, öğrenme ve etkileşim yoluyla başa çıkma yeteneğine atıfta bulunan “uyumlanmış kapasite” kavramıdır.

Kurak alanlardaki geleneksel sosyal-ekolojik sistemler, oldukça dayanıklı çözümler olarak görülebilirler. Bunlar; karmaşık, sabit olamayan ve zor çevre koşullarını uyumlandırmak için kırsal toplumlar tarafından harcanan çabaların ürünü ve sınırlı kaynakların ve biyolojik çeşitliliğin kullanımı etkin hale getirmek şeklinde düşünülebilir (2).
Sosyal ve ekolojik dayanıklılık arasında açık bir ilişki vardır, özellikle sosyal grupların veya toplulukların sınırlı ekolojik kaynaklara bağlı olduğu ve öngörülemeyen çevre kısıtlarının olduğu hassas kurak alanlarda istenmeyen değişimlere yol açan ekolojik eşiklere basmaktan kaçınmak için, sosyo-kültürel eşiklere basmaktan kaçınmak önemlidir. Bu yüzden “problemli-akıllı” kurak alanların ayakta tutulması ve restorasyonu küresel değişime karşı yüksek dayanıklılığı garanti eden en iyi yoldur (32).

Sosyo ekolojik sistemlerin sürdürülebilir kalkınma hedefine ulaşmada gerekli olduklarına dair gittikçe artan bir bilinçlenme söz konusudur. Çevre mal ve hizmetlerinin sürdürülebilir kullanımı ekosistemlerin ve onların limitlerinin aşılmasını gerektirir. Biyoçeşitliliğin azalması, doğal kaynakların sömürülmesi, kirlilik, arazi kullanımı ve antropojenik iklim değişimi gibi ekosistemlerin dayanıklılığını kötü etkileyen insan faaliyetleri ekosistemlerdeki dengelelerde değişime yol açmaktadır. Bu yüzden dayanıklılığın oluşturulması, karışık biyo- fiziksel ve sosyo-ekonomik bağlantının ve çölleşmenin ve biyo çeşitlilik kaybının arkasındaki insan etmenini iyi anlamayı gerektirir.

2.