Kurak alanlarda küresel değişimlere dayanıklı peyzajların oluşturulması için rehber

4.4.1.Araştırma
Deneyimler toprak ve su yönetimi, yerli türlerin ekolojisi ve bunların yönetimi - koruma, hasat, depolama, işleme, üretim, dikim, vb – gibi konularda modern bilim ve arazi kullanıcılarının geleneksel bilgileri birleştiren uygulamalı araştırmalar, kurak alanlarda bir çok peyzaj restorasyon girişiminde bir başarı faktörü olduğunu gösternektedir.(28, 30, 34, 39). Ayrıca, farklı sektörlerden entegre bilgilere sahip multidisipliner ekiplerde - bitki ekolojisi, tarım, ormancılık, otlatma, madencilik restorasyon, vb - ve alanları - ekoloji, sosyoloji, ekonomi - arazide peyzaj restorasyon uygulamalarının önemli ölçüde gelişmesine yol açan know-how’ın aktarılması ve uyumuna katkıda bulunmuştur.
Fen bilgisinin, doğal kaynak-tabanlı toplum kalkınmasının gelişmesi için restorasyon uygulamalarının uygulanmasına katkıda bulunduğu iyi bir örnek, Sahel Bölgesindeki Büyük Yeşil Duvar uluslararası girişiminin Senegal bileşenidir: Araştırmacılar, yeterince değer verilmeyen, yaygın olarak bulunan iki çalı türünün (Guiera senegalensis ve Piliostigma Reticulatum) peyzaj düzeyinde; karbon girdilerini/ayrışmasını düzenlemek konusunda ve hidrolik süreçlerde, ağaçlardan veya hayvan gübresi gibi diğer organik girdilerden çok daha fazla öneme sahip olabileceğinin farkına vardı (40). Ne yazık ki, mevcut yönetim uygulamaları – hasat mevsimine hazırlanmak için her bahar koru ve çalılık biokütlelerini yakmak – organik maddelerini etkin bir şekilde kullanmazlar, bu yüzden Afrika Sahel bölgesinin çoğunu temsil eden Senegal’in yarıkurak iklim rejimlerinde, C sekestrasyonunda (ayrışımında) belirleyici factor olan çalıların yeterince değer verilmeyen rolü, su ilişkileri ve toprak bozulumunun hafifletilmesiyle alakalı, bilimadamlarını ve yerli halkı kapsayan araştırmalar yürütülmüştür.
Araştırmadan elde sonuçların çiftçilerin şartlarına göre doğrulanması gerekir ve onaylananlar, sahada çalışan danışmanlar, arazi sahipleri ve arazi kullanıcıları, yerel STK'ların kullanımı için yayım materyalleri şeklinde hazırlanmış olmalıdır.
Çiftçilerin yöreye özgü uygulamaları üzerine inşa edilen teknolojilerin, peyzaj düzeyinde daha etkili olması muhtemeldir ve bilimsel araştırma yerel bilgiyi anlamak ve yerel uygulamaların iyileştirilmesine odaklı olmalıdır. Bu, arazi kullanıcılarının kendi yeteneklerine daha fazla güvenmesine ve onları faaliyetlerin merkezinde tutmaya yarar. Buna iyi bir örnek, toprak ve suyun korunması (TSK) ve su hasadına yönelik, Kenya, Tanzanya ve Uganda’daki "yenilikçi çiftçiler" yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, yerel yenilikler; araştırmacılar, STK ve tarım kamu idaresi tarafından yardım edilen ekipler tarafından belirlenerek onaylanmış ve belgelenmiştir. Yenilikçi çifçiler toplanmış ve başarılı uygulamalarını yaymak için diğer çiftçiler tarafından ziyaret edilmeyi, çiftçiden-çiftçiye yaklaşımını benimseyerek onları en iyi yöntem teknolojilerinde eğitmeyi, fikirlerini paylaşmayı ve yenilik sürecini teşvik etmek için odak noktası olmayı gönüllü olarak kabul ettiler. Yenilikçi çiftçiler, kıskançlığı önlemek ve yapılan herşeyin görülmesi için dönüşümlü olarak eğitim verdi. Çalışma turları için çiftçilere sadece küçük ödenekler verildi ve çiftçilerin gerek duyduğu işgücü diğer çiftçiler tarafından gönüllülük esasına göre sağlandı. İnisiyatif, cinsiyet sorununu gidermek için, yenilikçi kadınları tanımlama konusuna özel bir önem vermiştir. Araştırmacılar ile temas sayesinde, ekstra bir değer (yani deneysel çalışmalar, eğitim yöntemleri ve malzemeler) mümkün olduğunda bu yerel yenilikçi tekniklere eklenmiştir.
Birçok eksikliklere rağmen restorasyon deneyimi, bölgesel ve küresel ağların oluşturulması sayesinde, farklı kurak bölgelerde son yıllarda önemli ölçüde artmıştır:

• 
  Ekolojik Restorasyon Derneğinin (SER) bir projesi olan, Küresel Restorasyon Ağı (GRN), tarihi ekosistemler ve arazi bozulumunun nedenlerinden derinlemesine vaka çalışmaları ve kanıtlanmış restorasyon yöntemleri ve tekniklerine kadar, restorasyonun tüm yönleriyle ilgili güvenilir ve zor bulunan bilgiler için yeni bir veritabanı ve web tabanlı portal sunuyor. GRN’nin ağır basan misyonu yenilikçi bir tecrübe, vizyon ve uzmanlık değişimini teşvik etmek amacıyla araştırmalar, projeler ve uygulayıcılar arasında bağlantı kurmaktır (www.globalrestorationnetwork.org).
  
• 
  WOCAT (Dünyada Koruma Yaklaşımları ve Teknolojilerine Genel Bakış), Toprak ve Su Koruma (SWC) uzmanları küresel ağı, sürdürülebilir arazi yönetimine (SLM) katkıda bulunmaktadır. Bu Ağ, SLM uzmanlarının ihtiyaçlarını belirlemek ve arazi yönetimi hakkındaki değerli bilgilerini paylaşmak ve uygun SLM teknolojileri ve yaklaşımları hakkındaki araştırmalarında onlara yardımcı olmak ve planlama ve sahada uygulama aşamalarında karar verme hakkında onlara araçlar sağlar (www.wocat.net).
  
• 
  Bireylerin kar amacı gütmeyen, sivil toplum örgütlerinin oluşturduğu uluslararası bir ağ olan Doğal Sermayeyi İyileştirme İttifakı (RNC), kurak bölgelerde dahil olmak üzere, araştırma, demonstrasyon, eğitim ve destek programları yoluyla aynı anda çevresel ve ekonomik kalkınma sorunlarını çözmek için yerel olarak uygun çözümler sunar (www.rncalliance.org).
  
• 
  Bireyler ve kuruluşların Dünya çapında güçlü bir ağ kurmaları için iletişim, koordinasyon ve işbirliğini geliştiren Ekosistem Hizmetleri Ortaklığı (ES), ekosistem tabanlı planlama, yönetim ve restorasyon için özel araçların geliştirilmesi ve iyileştirilmesi üzerine odaklanmış, devam eden uygulamalar hakkında vaka çalışmaları ve öğrenme alanları sağlayan bir çalışma grubuna sahiptir (www.fsd.nl).
  
• 
  Uluslararası Tohum Federasyonu (ISF) ağı, küresel tohum ticaretinde etkiye sahip kamu ve özel kurumlar ile etkileşim ve diyalog yoluyla, tohum sektörünün bilgilerini ve uzmanlığını yaygınlaştırmayı amaçlar (www.worldseed.org).
  
• 
  Avrupa Birliği ekolojik restorasyon hakkında temel sorunları kapsayan bölgesel araştırma projeleri ve araştırma kurumları arasında bir ağ kurulması ve know-how paylaşımını teşvik eden büyük yatırımlar yapmıştır. Konu ile ilgili bazı örnekler şunlardır: (i) Akdenizdeki restorasyon projelerinin değerlendirilmesi için uygun analitik çerçeve, kriterler ve metodolojiyi, ayrıca restorasyon çalışmalarına katılan Akdeniz örgütleri ve aktörler arasında teknoloji transferini tanımlayan REAKSİYON projesi; (ii) Avrupa-Akdeniz Bölgesinde, yangın sonrası restorasyon işlemleri de dahil olmak üzere Orman Yangın Bilimleri ve Teknolojileri için bir açık hava laboratuvarı olan EUFIRELAB projesi; (iii) Latin Amerika'daki (Arjantin, Şili, Meksika) ekonomik değeri olan yerli türleri kullanılarak ekosistem restorasyon tekniklerini araştırarak, kurak orman ekosistemlerinin sürdürülebilir yönetimi için yaklaşımlar belirlemeyi ve desteklemeyi amaçlayan REFORLAN projesi.
  
• 
  Kew Kraliyet Botanik Bahçeleri-Kew’da, geliştirilen ve muhafaza edilen, tropikal ve subtropikal kurak alanların kullanışlı "vahşi" ve yarı-kültür bitkileri hakkındaki veritabanı ve sorgulama servisi, SEPASAL (Kurak ve Yarı-Kurak Alanlarda Ekonomik Bitkiler Anketi) (www.kew.org/ceb/sepasal).
  
• 
  Afrika, Amerika, Avustralya ve Asya'da orman restorasyonu konularında bilgi içeren Tropikal Yerli Türlerinin Ağaçlandırma Bilgileri Takas Odası (TRIC), (yani doğal yenilenme, restorasyon teknikleri, toprak ve su yönetimi, fidanlıklar ve tohumlar, arazi kullanımları, karbon tutulması, toplum tabanlı ormancılık, yönetişim ve toplumsal sorunlar, piyasalar ve ekonomik konular) (http://reforestation.elti.org/).
  
• 
  ARIDnet: Çölleşme konularının Değerlendirilmesi, Araştırılması ve Entegrasyonu hakkında bir araştırma ağı. (/www.biology.duke.edu/aridnet/).
  
• 
  İspanya (Alcalá de Henares Univ.) merkezli Uluslararası Ekosistem Restorasyonu Vakfı (FIRE), farklı ölçeklerde ekosistem restorasyonu üzerine uygulamalı araştırmaları teşvik etmek ve uygulamak, karar verme ile ilgili bilgi ve enformasyon yaymak, bilimsel topluluk ve çeşitli paydaşlar arasındaki ilişkileri güçlendirmek, eğitim programları tasarlamak, yürütmek ve değerlendirmek ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı amaçlayan işletmeler ve sosyal girişimlerin geliştirilmesini desteklemek (www.fundacionfire.org).
  

Kurak topraklarda çok sayıda restorasyon girişimlerine aktif olarak müdahil olan uygulayıcılar (18,28,30,34) bunlara FAO / LaReMoT tarafından değerlendirilen 22 vaka çalışması ve FAO’nun ilk uzmanlar için Kurak Alanlar Restorasyonu Çalıştayına (Konya, 2012) katılanlarda dahil olmak üzere, bilgilerin geliştirilmesi için bazı alanlarda daha fazla araştırma yapılması ve restorasyon eylemlerin uygulanmasında sorunların üstesinden gelmek için ihtiyaçları saptanmıştır.

En çok önerilen araştırma temaları şunlardır:

• 
  Bitki materyali: geniş çeşitlilikte yerli türlerden, tohum ve diğer bitki materyallerinin orijinleri ve kalitesi, genetik materyalin korunması; bitki çimlenme ve fidan üretimi.
  
• 
  Ekosistem işleyişi: toprak tohum bankaları, doğal floranın yenilenme potansiyeli; tür etkileşimleri kolaylaştırma / inhibisyon süreçleri gibi ekosistem ve yaban hayatının amenajmana verdiği tepkiler.
  
• 
  Toprak ve su yönetimi: toprak ve su koruma, alternatif ve daha ucuz su hasadı teknikleri; toprağın karbon tutması; toprak verimliliği.
  
• 
  Ekosistem yönetimi: doğal ormanların/seçilen türlerin orman amenajmanı; yönetim yoluyla doğal yenilenmeyi artırmak; vejetasyonun karbon tutmasını geliştirmek.
  
• 
  Çok amaçlı restorasyon: doğal türlerin arazide restorasyonu teknikleri; tarımsal ormancılılık aracılığıyla çok amaçlı ağaçları tarım sistemi içine dahil etmenin potansiyel yararları; değeri yüksek meyve ağaçları aşılama; kesim, yangın, otlatmaya karşılık olarak rotasyon süreleri/sistemleri ve ekolojik dinamikleri iyi ayarlamak.
  
• 
  Restorasyon ekonomisi: kurak arazilerdeki mal ve hizmetlerin ve potansiyel sosyo-ekonomik faydaların değerlemesi; restorasyonun çiftlik düzeyinde ekonomik ve teknik fizibilitesi, toprak hazırlığı/su hasadı yatırımında çiftçiler için maliyet-fayda analizi ve bütçeye uygun olması için maliyetlerin paylaşılabilirlik potansiyeli.
  

Know-how paylaşımı için mevcut ağların genişletilmesi ve belirlenen boşluklarının doldurulmasında ortak araştırmaların üstlenilmesi için bir çok fırsat vardır. İlk adımı Konya'da ilk uluslararası uzmanların danışma çalıştayı (Türkiye, Mayıs 2012) olan FAO’nun Kurak topraklar restorasyon girişiminin çıktılarından biri, kurak alan restorasyon projelerinde en iyi uygulamalar ile ilgili bilgi paylaşımı ve dünya çapındaki örnek çalışmalar için etkin bir ortaklık platformu oluşturmak amacıyla verilen taahhüt oldu. Bu platform uygulayıcılar arasında bir ağ kurulmasını teşvik edecektir - yani sivil toplum kuruluşları, özel kuruluşlar, toplum grupları, arazi yöneticileri-FAO ve ortak kuruluşlar tarafından yönetilen projeler ve kurak bölgeler arasındaki ortak sorunlarına yenilikçi çözümler üzerinde bilgi aktarımını kolaylaştıracaktır. Ortak fon oluşturma çabaları "test ederek ve deneyimleri paylaşarak öğrenme"ye dayalı, küresel, bölgesel ve alt-bölgesel öğrenme ağları kurmayı hedeflemelidir ve bir bilgi yönetim sistemine - örneğin muhtemelen FAO tesislerinde bir bilgi merkezi- tüm uygulayıcılar için kolayca erişilebilir olacak şekilde, ilgili tüm bilimsel-geleneksel bilgileri, uzmanlığı, örnek çalışmaları ve ilgili kişileri bir araya toplamalıdır.

1.