Мцндярижат
Yüklə 4,6 Mb.
|
Kenan Gürsoy:Tasavvuf felsefe olabilir mi? Tasavvufun sistematik anlamda felsefeyle buluşmasında kendini bir sistem haline getirmek için çaba göstermesi lazım. Səlahəddin Xəlilov:Bu çabanı, bu cəhdi təsəvvüfmü göstərməlidir, yoxsa bizmi? Biz dedikdə mən bütövlükdə və tamamilə təsəvvüf düşüncə içərisində olmayan, onun bütün fəzilətlərini qəbul etməklə yanaşı, bir ayağımızla da müasir Qərb fəlsəfəsində qərarlaşan şəxsləri nəzərdə tuturam. Siz heç şübhəsiz ki, təsəvvüfün cəhdi dedikdə, onun daxili potensialının yenidən canlanması, hərəkətə gəlməsi və müasir terminologiyanı mənimsəyərək özünü çağdaş fəlsəfə dilində ifadə etməsi imkanına işarə edirsiniz. Bu, doğurdan da, çox önəmli məsələdir. Yəni fəlsəfi təlimlər də, neçə əsrlərdən sonra yenidən canlana və hərəkətə gələ bilərlər. Biz böyük mənəvi intellektual irslərin itmiş və tarixdə qalmış gücünü bərpa etməsək, bu gün Qərb düşüncəsi ilə qeyri-aşkar yarışda üstünlük əldə edə bilmərik. Sonda mən bugünkü söhbətimizin çox səmərəli keçdiyini və gələcək müzakirələr üçün mövzu və istiqamətlərin aydınlaşmasına xidmət etdiyini vurğulamaq istəyirəm. Fəlsəfi esselər Mən «Mən» ilahi aləmlə əlaqə, insanın ilahi, saf bir başlanğıcının mövcudluğuna dəlildir. Yaradanın bütün ilahi sifətlərinə sahib olan insan həm də Ondan yaradıcılıq keyfiyyəti alıb: Allahın təyin etdiyi bir çərçivə daxilində, verdiyi istedad, bacarıq vasitəsilə yaratmaq, var etmək. Nələr yaratmayıb bəşər?! Allahın yaratdığına öz təfəkkürünün də məhsulunu qatmaqla bənzərsiz sənət şedevrləri, Allahın verdiyi təbiətə paralel ikinci təbiət! Bir «mən» yüksək ideyalarla yaşayır, digəri sadə bir insan, milyonlardan biri olmaq istəyir. Biri ruhunun ən yüksək məqamında oturub, İnsan olmağın bütün mahiyyətini duyur, digəri bir ot, bir ağac kimi qayğısız, varlığından bixəbər olmağa üstünlük verir. İki «mən»in müharibə zolağı! Biri azadlığa, digəri məsuliyyətə çağırır. Biri İnsanlığı, digəri vətəndaşlığı xatırladır. Biri ülviyyəti, gözəlliyi, digəri sərt qanunları, cəmiyyətin tələblərini öyrədir. Biri sadəcə «mən»dir, digərinin vəzifəsi çoxdur: valideyn, övlad, tələbə və s. Ürəyin daha böyük hissəsi ürəyin istəmədiyi şeylərə ayrılır. Kiçik, gizlin hissəsi də ürəyin öz istəklərinə. Ürəyin istəmədiyini edəndə daha böyük ürəklə girişirik – ürəksizliyi gizlətmək üçün. Ürəyin istəyini isə çəkinə-çəkinə, gizlincə edirik – ürəyin böyük həvəsini ört-basdır etmək üçün. Elə isə bu ürək kimə, nə üçün xidmət edir? Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|