19. Yüzyılın sonu 20. yüzyılın başında
Anadolu ve Azerbaycan Türklerinin modernleşme
modelleri ve çağdaş dönem
(özet)
İçerik bakımından oldukça tartışmalı bir kavram olan modernleşme Batıda ortaya çıkan ve felfesi düşünceden siyasi yapıya, ahlak ve sanattan ekonomiye kadar hayatın tüm alanlarında yerleşen geleneksel düzene karşı çıkma ve rasyonalizmi tek kriter görme olarak anlaşılmaktadır.
Doğuda modernleşme karşısındaki tepkiler farklı toplumlarda farklı şekillerde ortaya çıkmıştır. Azerbaycan’da ve Anadolu’da yaşayan Türkler de aynı milli ve dini kimlik ve geleneklere sahip olmalarına rağmen modernleşme olgusuna verdikleri tepkiler içinde bulundukları tarihsel, sosyolojik ve politik duruma göre farklılık arzetmiştir. İslam ümmetinin merkezi yönetimi konumunda ve islami değerlere dayanan yönetim iddiasını taşıyan, aynı zamanda çökme tehlikesiyle karşı-karşıya bulunan Osmanlı imparatorluğundaki aydın ve ideologların modernleşme modelleriyle Müslüman olmayan bir ülkenin işgaline uğrayan Müslüman bir toplumun aydın ve ideologlarının modernleşme modelleri arasında doğal olarak bazı önemli farklılıklar kendini göstermiştir.
Bu makale 19. yüzyılın sonu 20. yüzyılın başında Anadolu ve Azerbaycan Türklerinin modernleşme modellerinin biçimlenmesinde önemli etkileri bulunan faktörlerin karşılaştırmalı analizini sunmaya çalışmaktadır. Makalede, aynı zamanda, bu modernleşme modellerinin günümüzdeki düşünce sistemlerinde hangi ölçüde varlığını muhafaza edebildiği de araştırılmıştır.
Фялсяфя тарихи
Dostları ilə paylaş: |
