| C. Ulema ve Etkinliği:
Hz. Peygamberden sonra dinin ilkelerini yayma, savunma ve öğretme görevlerini üstlenen ulema, Kur’an’ı, hadise, fıkha ve bunlarla ilgili ilimlere vakıf olup, yüzyıllar boyunca İslam dünyasında toplumu dinin prensipleri içinde birliğini koruyan, halkı dini bakımdan idare eden zümre olma özelliğini korumuştur.
Klasik dönemde dinî, iftâ, tedris ve kazâ hizmetleri tamamen ulema elinde tutarak, toplumu eğitmiş, adaleti temin etmiş ve dinî hayatla ilgili meselelere çözüm üretmişlerdir. Bundan dolayı dine dayalı devletlerde ulema, İslam tarihi boyunca toplumun elit kesimini oluşturarak yüksek otoriteyi temsil etmişlerdir. Halife de dâhil yüksek seviyedeki yöneticilerin görev, yetki ve sorumluluklarını ulema tespit etmiştir. Ulema, halkı, devleti ve ülkeyi zararlı olduğuna inandığı akımlardan korumaya çalışır. İslam tarihinde Gazali’nin İslam ülkelerini ve halklarını, ayet ve hadislerin dış anlamlarını kabul etmeyen, gerçek anlamlarını ancak masum imamın bileceğini savunan aşırı görüşlere sahip olan, şiddet uygulayan Batinîlere karşı uyarmış ve mücadele edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Osmanlı devletinde ulema (ilmiye) grubu, seyfiye, mülkiye ve kalemiye ile birlikte devletin dört temel meslek grubundan birisini oluşturuyordu. Şeyhülislam kazasker, tadı, müderris vs.den oluşan ilmiye, medreselerden mezun olduktan sonra eğitimi, hukuk, fetva ve dinî hizmetler gibi alanlarda hizmet veren meslek grubunu teşkil etmiştir.
Dostları ilə paylaş: |
