www.ziyouz.com kutubxonasi
165
o‘tgandir-ov deb chama qildi.
Shiddatli. Qaysar. O’ziga ishongan. Kuydi-pishdi.
Shu bilan birga, dilidan o‘tkazdi Palmer, birjadagi YuBTK aktsiyalari nima bo‘layotganini kimdir
sezib qolganidan xabar topib, oyog‘i kuygan tovuqday pitillab ham qoldi.
Ofitsiantni qidirib, Palmer u yoq-bu yoqqa alangladi. U yo‘q edi. Palmer o‘tirdi, yana chekdi va
sigareta uchiga tikildi. Hech kimning yordamiga muhtoj bo‘lmagan qaysar va beso‘naqay chollar
uning me’dasiga tega boshlagandi. Ilgarilari bunday hollarda u har doim otasiga yon berardi va bahsli
o‘rinlarga boshqa qaytmasdi. Lekin bu ilgari shunday edi, hozir esa — boshqa zamon. Bu gal u
boshlagan ishini tashlamoqchi emas.
O’ttiz uchinchi bob
Palmer oteldagilar kutubxona deb ataydigan choqqina bir xonada o‘tirardi. Bolalarning uxlaganiga
ham bir soatlar bo‘lib qolgandi. Olti xonali kvartiraning allaqaysi bir chekkasida xotinining nimalar
bilandir kuymanib yurgani qulog‘iga chalindi. Hozir “kutubxona” bo‘m-bo‘sh edi. Nyu-Yorkka ko‘chib
o‘tishlarida Edis Chikagoda saqlagani qoldirishga ko‘nmagan sonsiz suvratlaru kitoblarga to‘la qutilar
g‘oyib bo‘lgan. Bugun kunduzi, hoynahoy, yukchilar kelgan va Palmerlarning bor bud-shudini
kvartiradan olib ketgan. Faqat almashtirilgan toza choyshabu yostiqpo‘shlargina qolgandi. Edis bilan
otel oqsochi barcha kastyumlar, ko‘ylaklar, mayda-chuyda kiyim-kechaklarni plastik jomadonlarga
joylashdi, shkaf va yozuv stoli tortmasida ertangi kunga asqotishi mumkin bo‘lgan narsalarnigina
qoldirishdi. Oteldagilar “mutolaa chirog‘i” deb ataydigan chiroqning xira yog‘dusida o‘tirib, Palmer
ertangi kunga xotini qaysi kostyumni tayyorlab qo‘ygani ustida bosh qotirardi.
U, albatta, Chikagodan Nyu-Yorkka, endi esa oteldan ularning yangi uyga ko‘chib o‘tishlarida
tashabbus ko‘rsatgan Edisdan minnatdor. Uyni epaqaga keltirish esa uning sira-sira qo‘lidan
kelmasligi aniq edi. Shuncha ishlarni Edisdek qoyilmaqom qilib uddalash har qanday ayolning qo‘lidan
kelavermasligini ham tushunardi Palmer.
So‘ng uning fikrlari asta yo‘nalishini o‘zgartirdi-da, o‘zining gunoh va xatolari haqida o‘ylay
boshladi.
Uning o‘zi, deylik, mana, bir oy bo‘ldiki, qurilishda qorasini ko‘rsatgani yo‘q. Aylantirib kelganda, u
uyni bor-yo‘g‘i ikki martagina ko‘rgan: Edis bilan ular uyni sotib olishga qaror qilgan kuni va ikkinchi
gal ichki devorchalarni qurib bo‘lishgan kuni. Boshqacha aytganda, — dedi u o‘ziga-o‘zi, — qurilish
ishlari boshlab yuborilgandan keyin u uyga mutlaqo e’tibor bermay qo‘ygandi. Agar Edisning
chizmalari bilan apil-tapil tanishib chiqqanini hisobga olmasa, u yoqda nima qurilayapti yoki qanday
ko‘rinishga ega va unga yoqadimi, yo‘qmi — hech baloni bilmas edi.
Mana shuning o‘zi, endi bilishicha, uyga nisbatan loqaydlik va hatto Edisga nisbatan
shafqatsizlikdir.
Darvoqe, Edis hech buni uning yuziga solmasdi. Asosiy ishlar qilib bo‘lingan so‘nggi bir necha
haftada hali talay ishlar qarab yotardi, masalan, oshxonadagi plintus yong‘oq yog‘ochidan bo‘lsinmi
yo tik yog‘ochidanmi? Oqshomlari eridan uning xohishini aniqlab olish uchun Edisning vaqti bemalol
bo‘lardi: ha, katta mehmonxona bo‘lmaning poli sidirg‘asiga dub taxtalardan bo‘lgani ma’qul.
Qoplamalar fabrika matosidan emas, qo‘lda to‘qilganidan bo‘lsin. Oshxonadagi esa zarang yaprog‘i
shaklidagi plastikdan qoplansin; bolalar xonasiga esa hech qanaqangi vinil-asbes taxtachalari
ketmaydi (yalang oyoqlar uchun juda sovuqlik qiladi, yaxshisi, eman yog‘ochidan bo‘lsin). Liftning o‘zi
ochilar eshiklari uchun o‘n soniya ochiq turish yetarlimi? Yetarli. Ha.
Kutubxonada o‘tirar ekan, Palmer, mana, ikki oydirki, Edis oddiy pudratchi, chizmakash-ixtirochilik
ishini, shuningdek, me’mor ishining bir qismini o‘z zimmasiga olgani haqida fikr yuritar edi. Bular
barchasi uchun men undan minnatdor bo‘lishim kerak, deb o‘y surardi Palmer.