www.ziyouz.com kutubxonasi
61
— Nimasidan qo‘rqasan?
— Ko‘ngliga yoqmaganlarni quloq qilib yuribdi. Bitta echkisi bor odamni ham boy deb
xatga tirkayapti. Harholda rais degan nomi bor.
— Saylashga saylab qo‘yib boshlaringni toshga uryapsanlarmi?
— Gapingni qara, saylamasak bir balo, saylasak yana bir balo. Chori ota «Hoy bola,
birodarlaringni xo‘rlama» devdi, «Bog‘dor boy» deb uni quloq qildirvordi. Ota boyaqish
shaharga yetmay uzilibdi. O‘ligini olib kelib shu yerga ko‘mishdi, ammo oilasini baribir
jo‘natvordi.
Jahongir Chori otani yaxshi tanir edi. Bu benazir bog‘bonning bog‘ida jannatda ham
topilmaydigan mevali daraxtlar bor edi.
— Bog‘ni kolxoz olib qo‘ygandir?
— Qo‘yarmidi? Bog‘ qurib qolsa kerak, qarovning mazasi yo‘q.
— Shunday odamni xorlagani uchun ko‘r bo‘ladi.
— Jahon, u opalaringni ham jo‘natgan, hech kim qolmagan.
— Yuragim sezgan edi. Cho‘ldagi yakka daraxtga o‘xshab qoldimmi?..
— G‘am chekaverma. Bitta sen yolg‘izmassan. Uylanarsan, bola-chaqa orttirarsanam,
ungacha biznikida turaver.
— Menikilar... ketgani rostmi?
Jahongir bu savolni berishga yuragi betlamay turgan edi. U Xadichaning ketganini
bilsa ham, «balki ketmay qolgandir, balki yo‘ldan qaytgandir» degan ilinj — uzoq
yulduzning ojiz nuriday umid uni yoritib turar edi. Savolga «ha» degan javob olsa, bu
so‘nggi yulduz nuri ham so‘nardi. Kutganidek bo‘ldi: «ha», degan qisqa javob oldi. Mana
shu javob osmonga o‘t qo‘ydi, Jahongirni osmon o‘ti bag‘riga oldi; so‘ng yerni qoq ikkiga
ajratdi, Jahongirni tubsiz jarga uloqtirdi.
— Ilojing qancha, ko‘nikasan endi, uylanasan, bola-chaqa topasan...
Damin to‘porilik bilan aytgan bu yupanch so‘zlarining o‘qqa aylanib do‘sti yuragiga
sanchilishini o‘ylamagan edi. So‘nggi umidini ko‘mgan odamga uylanish haqida so‘z
aytish joizmi?
Jahongir Daminnikida tunab qoldi. Ertalab Damin guzarga chiqdi-yu, hovliqib qaytdi:
— Jahon, uyidan haydayapti, dema, ammo ketmasang bo‘lmaydi shekilli. Sotti
rayonga xat tushuribdi. Sen haqingda emish. Seni ham quloq qilib yuboradiganga
o‘xshaydi.
Jahongir bu gapni eshitib ajablanmadi ham, hayajonlanmadi ham. Xotirjamlik bilan
yuziga fotiha tortib, o‘rnidan turdi.
— Faqat ko‘nglingga egri gap olma, — dedi Damin xijolatlik bilan.
— Xat jo‘natmasa ham ketar edim, bu yerda qolib nima qildim. Sahrodagi yolg‘iz
daraxtman men.
U shunday deb Damin bilan xayrlashdi. Yo‘lni to‘g‘ri jaydidaraga oldi. Oqshomgacha
atrofda aylanib yurdi. Kun botishda katta chinorga yaqinlashdi. Yerni pichoq bilan tatalab
kavlab xumni ochdi. Tilla tangalardan olib beliga tugdi-da, xumni yana ko‘mib qo‘yib,
shahar tomon ravona bo‘ldi.