Modulining
Taʼlim vaqti qancha koʻp boʻlsa, natijalar ham shuncha yuqori boʻladi
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- O‘zbekiston maktablari milliy reytingi.
| Taʼlim vaqti qancha koʻp boʻlsa, natijalar ham shuncha yuqori boʻladi
Maktab tizimlari oʻquvchilar oʻqishga sarflaydigan vaqt miqdori boʻyicha bir biridan tubdan farq qiladi. Har bir davlatda, odatda, fanni oʻzlashtirishga sarflanadigan aksariyat vaqt fanga oid eng yaxshi natijalarga bogʻliq. PISA tadqiqotida dars soatlari koʻp boʻlgan mamlakatlar oʻquvchilarining natijalari dars soatlari kam boʻlgan oʻquvchilarning natijalaridan yomonroq. Qanaqasiga bunday boʻlishi mumkin? Buning sababi oddiy. Taʼlim natijalari doim taʼlim imkoniyatlarining soni va sifatining oqibati boʻladi. Agar dars sifatining barqarorligi saqlansa, oʻquv soatini qoʻshish yaxshi natija beradi. Ammo mamlakatlar taʼlim sifatini oshirganida, ular, odatda, oʻqishga ajratilgan vaqtni koʻpaytirmasdan yaxshi natijalarga erishadilar.
Masalan, Yaponiya va Janubiy Koreyada tabiiy fanlardan oʻquvchilarning ballar miqdori bir xil boʻladi, ammo Yaponiyada oʻquvchilar hamma fanlar boʻyicha oʻqishga haftasiga 41 soat vaqt sarflaydilar (28 soat maktabda va 14 soat maktabdan tashqari), Janubiy Koreyada esa oʻquvchilar haftasiga 50 soat (30 soat maktabda va 20 soat maktabdan tashqari) sarflaydilar. Tunis va Pekin, Shanxay, Szyansu va Guandunda –Xitoyning 2015-yildan boshlab PISA tadqiqotida qatnashgan toʻrt munitsipalitetida – oʻquvchilar haftada 30 soatni maktabdagi va 27 soatni maktabdan keyingi mashgʻulotlarga sarflaydilar. Ammo oʻrta hisobda Xitoy shaharlari va viloyatlarida tabiiy fanlar boʻyicha natijalar 531 ballni, Tunisda esa u 367 ballni tashkil etadi. Koʻp ota-onalar ularning bolalari mustahkam akademik bilim va koʻnikmalarni egallashi mumkin boʻlgan, ularning ijtimoiy va emotsional kompetensiyalarini rivojlantiradigan teatr toʻgaragiga qatnashish, musiqa yoki sport bilan shugʻullanish kabi sinfdan tashqari tadbirlarga yetarlicha vaqtlari boʻladigan maktablarda oʻqishini xohlagan boʻlardi. Bu har doim muvozanat masalasi boʻlgan. Germaniya, Finlyandiya, Shveysariya, Yaponiya, Estoniya, Shvetsiya, Niderlandiya, Yangi Zelandiya, Avstraliya, Chexiya va Makao (Xitoy) – bu mamlakatlar oʻqish vaqtining davomiyligi va oʻzlashtirish oʻrtasidagi toʻgʻri muvozanatni topishning uddasidan chiqishdi. Maktab taʼlimini keng miqyosda oʻzgartirish uchun bizga mumkin boʻlgan narsani mutlaqo boshqacha, muqobil tarzda his etishgina emas, balki dono strategiyalar, samarador institutlar zarur boʻladi. Chunki jamiyatdagi oʻzgarishlar tezligi bizning hozirgi taʼlim tizimimizga xos boʻlgan oʻzgarishlarga javob bera olish xususiyatining strukturaviy imkoniyatlaridan sezilarli darajada oʻtib ketdi. PISA dasturiga oʻxshash xalqaro tadqiqotlar mamlakatlarning boshqa maktab tizimlari bilan qiyoslagandagi natijalarini aks ettiradigan oʻziga xos oynadir. Ular yana taʼlim natijalarini yaxshilashga xalaqit berishi mumkin boʻlgan koʻplab omillarni ilmiy asosda aniqlash va bartaraf etishga imkon yaratib, taʼlim tizimini muvaffaqiyatli isloh qilishga xizmat qiladi. O‘zbekiston maktablari milliy reytingi. Vazirlar Mahkamasi huzuridagi ta'lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi tomonidan respublika maktablar milliy reytingi ishlab chiqilgan. 2019 yilgi reytingning birinchi pog‘onasini Buxoro viloyati G‘ijduvon tumanidagi 27-maktab band etgan. Xorazm viloyati Gurlan tumanidagi 1-maktab ikkinchi, Andijon viloyati Buloqboshi tumanidagi 30-maktab uchinchi o‘rindan joy olgan. Reyting tuzishda 9-sinf o‘quvchilarining bilim darajasi, oliy va birinchi toifadagi o‘qituvchilar ko‘rsatkichi va so‘rovnomalar natijalari asosidagi to‘plangan ballar hisobga olingan. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentning 2018 yil 5 sentyabrdagi «Xalq ta'limini boshqarish tizimini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar
to‘g‘risida»ga farmoni asosida 2019 yil 1 yanvardan boshlab O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta'lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi tomonidan tumanlar va shaharlar kesimida tanlash asosida umumta'lim muassasalari faoliyati samaradorligi bo‘yicha reytingini tuzish vazifasi yuklatilgan. Ushbu farmon ijrosi yuzasidan umumta'lim muassasalari faoliyati samaradorligi bo‘yicha milliy reyting tizimi ishlab chiqilgan. Mazkur reyting kelgusida xalqaro maydonda, O‘zbekiston Respublikasining PISA-2021 xalqaro baholash dasturiga tayyorgarlik jarayoniga ham xizmat qilishi ko‘zda tutilgan. Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|