Həlli: Məktubun A,B,C şəhərlərindən alınması tam sistem təşkil edir. Ona görə də onların ehtimalları cəmi
0,7+0,2+p=1 p=1-0,9=0,1
Mövzu 3 Şərti ehtimal. Vurma teoremi Plan. Şərti ehtimal
Vurma teoremi
Aslı və aslı olmayan hadisələr Bir neçə hadisələrin asılı olmaması
1. Şərti ehtimal Hər bir təsadüfi prosesi öyrənmək üçün ehtimal fəzası qurulur. Burada hadisələrin ehtimalı heç bir əlavə şərt qoymadan hesablanır. Belə hesablanan ehtimallar şərtsiz ehtimallar adlanır.
Bəzən bir çox hadisələrin ehtimalını əlavə şərtlər daxilində, yəni başqa bir hadisənin baş verməsi şərtində hesablamaq lazım gəlir. B hadisəsinin baş verməsi şərtində A hadisəsinin ehtimalına şərti ehtimal deyilir və PB(A) ilə işarə edilir.
Məsələ: İki zəri eyni vaxta atdıqda düşən xallar cəminin 4 olması ehtimalı (şərtsiz ehtimal)
Lakin I zərdə 3 xal düşməsi şərtilə düşən xallar cəminin 4 olması üçün bütün mümkün halların sayı 6 (3:1; 3:2; 3:4; 3:5; 3:3; 3:6) və əlverişli halların sayı 1 (3:1halı) olduğundan şərti ehtimal -dır.
Misal: Yeşikdə 3 ağ və 3 qara kürə var. Bir-bir olmaqla yeşikdən 2 dəfə kürə çıxarılır və geri qaytarılmır. I sınaqda qara kürə çıxarılması (A hadisəsi) şərti ilə II sınaqda ağ kürə çıxarılması (B hadisəsi) ehtimalını tapmalı.
Həlli: I sınaqdan sonra qutuda 3 ağ olmaqla 5 kürə qaldı, onda axtarılan şərti ehtimal PA(B)= bu nəticəni PA(B)= P(A)>0 düstüru ilə də almaq olar.
Doğurdanda I sınaqda qara kürə çıxarılması ehtimalı P(A)=
I sınaqda qara, II slnaqda ağ kürə olması hadisənin yəni, ehtimalını tapaq.
Rəngindən asılı olmayaraq 2 kürənin çıxarılması halların sayı A = AB hadisəsi üçün əlverişli halların sayı 3·3=9 ona görə P(AB)=
Axtarılan şərti ehtimal
PA(B)=
Tərif. A hadisəsinin B hadisəsinin baş verməsi şərtində PB(A) şərti ehtimalı həmin hadisələrin hasilinin ehtimalının B hadisəsinin ehtimalına olan nisbətinə deyilir.
PB(A)= (1)
AB P(AB) P(B) PB(A)= 1
Əgər P(B)=0 olarsa, onda həm də P(A·B)=0 olar və (1) düsturu ilə təyin olunan PB(A) şərti ehtimalının müəyyən ədədi qiyməti olmur.
(1) -ə uyğun olaraq PA(B)= (2) şərti ehtimalından da danışmaq olar.