Mövzu 2 Strategiyanın hazırlanması prosesi və maragların təsiri

Strategiyanın hazırlaması üzrə məsələnin icrasına yanasmalar:

Müxtəlif amillərdən asılı olaraq: ölçülər, təskilatın formaları, idarənin stili – strategiyanın hər müəssisəsində cürbəcür islənirlər. Məsələn, kiçik sirkətlərdə, idarə olunanlar nüfuzlu rəhbər tərəfindən, strategiyanın islənməsi qeyri-formal keçir. Tez-tez strategiya yazılı səkildə mövcud olmaya bilər, yalnız sahibkarın agılında və əsas heyyətin sifahi fikirlərində də ola bilər.

Böyük sirkətlər strategiyanın lazımlı prosedurların, formaların və müvəqqəti amillərin təsviriylə əlavə edilmis illik planlasdırmasına vasitəsi ilə öz planlarını istehsal etməyə meyllidir, nə təklif edilən qərarların müzakirəsi üçün genis inzibati istirakı, çoxsaylı tədqiqatları və görüsləri güman edir.

Nə qədər müəssisədən və onun məhsulundan daha müxtəlifdən daha böyük, o qədər daha rəhbərlər bütün səviyyələrdə inzibati yoxlamanı və rəsmi razılıgı keçmis illik strukturlasmıs plana malik olmaga üstünlük verirlər.

Strategiya hazırlayan, seçim edən şəxslər adminstrativ və professional mütəxəssislər olmaqla 2 qismə bölünür:

Adminstrativ strateqlər təşkilat yaxud müəssisənin korporativ strategiyasını hazırladıqları halda, professionallar mütəxəssislər çox zaman funksional, operativ strategiyalar bəzi hallarda isə işgüzar strategiyalar irəli sürənlərdir. Təşkilatın resurs bazası kifayət qədər zəngin olmadığı, sistem tam yerləşmədiyi və yeni qurulma zamanlarında təşkilat xarici professional mütəxəssislərin dəstəyinə ehtiyac duyulur. Əks halda isə təşkilat özünün tədqiqat, inkişaf mərkəzinə sahib olduğundan bu cür əlavə xərcləri asanlıqla menec edə biləcəkdir. Təşkilatın beynəlxalq bazarda iştirakı və fəaliyyətləri adətən professional mütəxəssislərin əhəmiyyətini daha çox meydana gətirir. Adminstrativ strateqlər istənilən səviyyədə (orta yaxud aşağı olsun) icra səlahiyyətlərini öz əlində cəmləşdirirlər. Professional mütəxəssislər işgüzar, funksional və operativ olaraq strateji alternativlər hazırladıqları halda strategiya seçim və təsdiq imkanları adminstrativ strateqlərə məxsusdur. Ana fəaliyyətlərini milli sərhədləri daxilində keçirdikləri üçün bu tip strategiyalar öz səmərəliliyini itirməyə başlayır.

Steykholderslərlə münasibətlərin analizi və menecmenti- Steyholders şəbəkəsi ilə münasibətlərdə effektiv nəticələr rəqabət avantajını inkişaf etdirir. Steykholders- ingilis dilindən tərcümədə “pay tutanlar” olaraq tərcümə olunur. Steykholderslər aparılan birgə fəaliyyətlərdən dəyər əldə edən subyektlər olaraq çıxış edir. Steykholderslərə sahibkarlar, banklar, media, dövlət, yerli müstəqil icra orqanları, təchizatçılar, qht-lər, insan resursları və istehlakçılar və digərləri misal gətirə bilər. Steykholderslərlə keyfiyyətli yaxud dəyər qazandıracaq münasibətlər xəttinin müəyyənləşdirən, irəli sürən şəxslər isə strategiyaçılar yaxud stratgistlər olaraq qeyd olunur.

Maraq qrupları üzrə gözləntilər belədir:

Səhmdarlar (təsisçilər, mülkiyyətçilər) – mənfəət, dividend, kapitalın artması və investisiyanın etibarlılığı;

Firmanın menecmenti – mükafatlandırma, prestij, səlahiyyətlər;

Istehlakçılar – məhsulun keyfiyyəti, xidmət səviyyəsi, qiymət;

Firmanın işçiləri (əməkdaşları) – məşğulluğa təminat, əmək ödənişləri, işdən razıqalma və s.;

Kreditorlar – faizlər, kreditin qaytarılmasına təminat, kreditin məbləği və s.

Belə maraq qrupları sırasına dövlətvə yerli hakimiyyət orqanları, tədarükçülər, ictimaiyyət və başqaları da daxil ola bilər.