MersiN İLİ potansiyel yatirim konulari araştirmasi
Grafik 13: Soya Üretiminin Gelişimi
Yüklə 14,47 Mb.
|
| Grafik 13: Soya Üretiminin Gelişimi
Kaynak: TÜİK Mersin ili tarla ürünleri içerisinde diğer bir önemli ürün ise kuru baklagiller grubu içerisinde yer alan nohuttur. 2013 yılı itibarıyla 73 Milyon TL olan nohut üretim değeri, tarla ürünleri üretim değerinin %13.8’ini oluşturmaktadır. Grafik 14: Nohut Üretiminin Gelişimi Kaynak: TÜİK Tablo 43: Tarla Ürünleri Üretimi ve Verim Durumu (2013)
Kaynak: TÜİK Tablodan da görüldüğü gibi, Mersin ili tarla ürünleri üretiminde başta buğday olmak üzere mısır (dane), nohut, pamuk ve soya ön plana çıkan tarımsal ürünlerdir. 2013 yılı itibarıyla, bu beş ürüne ait üretim değeri 496 Milyon TL olup, tarla ürünleri üretim değerinin %96 gibi önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Sebze Ürünleri Üretimi Mersin ili bitkisel ürünler üretim değeri içinde sebze ürünleri üretimi %40 gibi önemli pay almaktadır. İl genelinde toplam 30,671 hektar alanda yapılan sebze üretimi bütün ilçelerde yapılmakla birlikte, ağırlıklı olarak Tarsus, Erdemli, Silifke ve Akdeniz ilçelerinde yoğunlaşmıştır. 2013 yılı itibarıyla Mersin sebze ürünleri üretim değeri 1.7 Milyar TL olup, bu üretim değeri Türkiye sebze üretim değerinin %6.6 gibi önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Mersi sebze ürünleri üretiminde en önemli ürün ise domatestir. 2013 yılı itibarıyla sebze ürünleri üretim değerinin (örtü altı üretim de dahil olmak üzere) %48’ini domates oluşturmaktadır. Sebze ürünleri üretiminde diğer önem arz eden ürünler ise hıyar ve biberdir. 2013 yılında sebze üretim değerinin %19’unu sivri ve dolmalık biber, %10’unu da hıyar teşkil etmektedir. Bu üç ürüne (domates, hıyar ve biber) ait üretim değeri, Mersin sebze üretim değerinin yaklaşık olarak %77’sini oluşturmaktadır. Grafik 15: Domates Üretiminin Gelişimi Kaynak: TÜİK Tablo 44: Sebze Ürünleri Üretimi (2013)
Kaynak: TÜİK Mersin sebze ürünleri üretiminde birçok ürün, gerek TR62 Bölgesi üretimi içindeki payı gerekse Türkiye üretimi içindeki payı itibarıyla önem arz etmektedir. Sebze üretim değeri içinde ilk sırada yer alan domateste, Mersin, üretim miktarı itibarıyla, TR62 Bölgesi’nin %84’ünü, Türkiye’nin de %10.3’ünü karşılarken, hıyarda TR62 Bölgesi’nin %90.2’sini, Türkiye’nin %10.3’ünü; sivribiberde ise TR62 Bölgesi’nin %96.6’sını, Türkiye’nin %23.3’ünü karşılamaktadır. Sebze üretiminde pırasa, patlıcan, kabak, bakla, brokoli ve marul ürünleri de önem taşıyan ürünler arasında yer almaktadır.
2013 yılı itibarıyla Mersin ili meyve ürünleri üretim değeri 2 Milyar TL olup Mersin, Türkiye geneli meyve ürünleri üretim değerinin %7.2 gibi önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Mersin ilinde 120,965 hektar alanda meyve üretimi yapılmaktadır. Toplam tarım arazisi içinde meyvelik arazinin payı yaklaşık olarak %31’dir. İlde meyvecilik bütün ilçelerde yapılmakla birlikte, başta Mut ve Tarsus ilçeleri olmak üzere Erdemli, Akdeniz ve Anamur ilçelerinde yoğunlaşmıştır. İl genelindeki meyve alanlarının %31.5’ini zeytin alanları oluştururken, %18.5’ini bağ alanı, %22.8’ini narenciye alanı, %26’sını da genel meyve alanları oluşturmaktadır. Mersin meyve ürünleri üretim değerinin yapısı incelendiğinde, 2013 yılı itibarıyla meyve üretim değerinin %29.1’ini turunçgiller, %16.1’ini zeytin ve diğer sert kabuklular, %13.3’ünü muz-incir-avokado-kivi, %11.4’ünü üzüm ve %30.2’sini de diğer meyveler-taş çekirdekliler ve yumuşak çekirdekli meyvelerin oluşturduğu dikkati çekmektedir.
Kaynak: TÜİK Meyve üretim değeri içinde ilk sırayı alan ürün limondur. 2013 yılı itibarıyla narenciye üretim değerinin %58’ini oluşturan limon üretim değeri, toplam meyve üretim değerinin de %17’sini oluşturmaktadır. Mersin’de limon üretimi bütün ilçelerde yapılmakla birlikte başta Erdemli olmak üzere Tarsus ve Silifke üretimin en fazla yapıldığı ilçelerdir. Mersin ili genelindeki limon üretiminin %53’ünü Erdemli karşılarken, %23’ünü Tarsus, %14’ünü de Silifke karşılamaktadır. Mersin limon üretiminde Türkiye genelinin %56’sını, TR62 Bölgesi’nin de %74’ünü oluşturmaktadır. 1991 yılında 324,560 ton üretim düzeyi ile Türkiye limon üretiminin %75.7’sini karşılayan Mersin’de limon üretimi 2009 yılına kadar sürekli olarak arış göstermiş ve 2009 yılında en yüksek düzeyi olan 550,212 ton seviyesine çıkmıştır. Daha sonraki yıllarda meyve veren ağaç sayısındaki azalışlarla birlikte üretim düzeyi de azalarak üretim miktarı 400 bin ton düzeyine gerilemiştir. Üretimdeki azalmaların sonucunda Mersin’in Türkiye geneli limon üretimindeki payı da %56 seviyesine kadar düşmüştür.
Mersin ili narenciye üretiminde diğer önemli ürünler ise portakal ve mandalinadır. 2013 yılı itibariyle narenciye üretim değerinin %24.5’ini oluşturan portakal, meyve üretim değerinin de %7.1’ini oluşturmaktadır. Mersin’de portakal yetiştiriciliği bütün ilçelerde yapılmakla birlikte başta Akdeniz ilçesi olmak üzere Tarsus ilçesi üretimin yoğun olduğu ilçelerdir. 2013 yılı itibarıyla il genelinde gerçekleşen 272 bin ton portakal üretiminin %40’ı Akdeniz, %31’i de Tarsus ilçesine aittir. 2000-2013 döneminde Mersin’de portakal üretimi yapılan alanlarda %12’lik bir artış olmasına karşın, meyve veren ağaç sayısındaki artış ancak %3 oranında olmuştur. Buna karşın verim düzeyindeki artışların neticesinde portakal üretimi aynı dönemde %33 oranında artmıştır. 2000 yılında ağaç başına verim düzeyi 96 kg iken, verim düzeyi bu dönem içerisinde %279 oranında artarak 2013’te 364 kg seviyesine ulaşmıştır. Mersin ili portakal üretiminin Türkiye içindeki payına bakıldığında, 1991’de %23 olan bu payın 2013’te %15.3 seviyesine indiği dikkati çekmektedir.
Mersin narenciye üretiminde bir diğer önemli ürün ise mandalinadır. 2013 yılı itibariyle narenciye üretim değerinin %15.9’unu oluşturan mandalina, meyve üretim değerinin de %4.6’sını oluşturmaktadır. Mersin’de mandalina yetiştiriciliği diğer narenciye türlerinde olduğu gibi bütün ilçelerde yapılmakla birlikte Akdeniz ve Tarsus ilçeleri üretimin en fazla olduğu ilçelerdir. 2013 yılı itibarıyla il genelinde gerçekleşen 132 bin ton mandalina üretiminin %54’ü Tarsus, %30’u Akdeniz ve %9’u da Mezitli ilçesine aittir. 2000-2013 döneminde Mersin’de mandalina üretimi yapılan alanlarda %20’lik bir artış olmasına karşın, meyve veren ağaç sayısındaki artış ancak %14 oranında olmuştur. Buna karşın verim düzeyindeki artışların neticesinde mandalina üretimi aynı dönemde %52 oranında artmıştır. 2000 yılında ağaç başına verim düzeyi 93 kg iken, verim düzeyi bu dönem içerisinde %446 oranında artarak 2013’te 508 kg seviyesine ulaşmıştır. Mersin ili mandalina üretiminin Türkiye içindeki payına bakıldığında, 1991’de %20.8 olan bu payın 2013’te %14 seviyesine gerilediği dikkati çekmektedir.
Mersin meyve üretimi içinde diğer bir önemli ürün ise muzdur. 2013 yılı meyve ürünleri üretim değerinin %12.4’ünü oluşturan muz üretimi başta Anamur olmak üzere Bozyazı ve Erdemli ilçelerinde yapılmaktadır. 2013 yılı itibarıyla il genelinde 160 bin ton muz üretimi gerçekleşmiş olup, bunun %71’ini Anamur, %26’sını Bozyazı ve %3’ünü Erdemli ilçesi sağlamıştır. İlde muz üretimi yapılan alanların miktarı incelendiğinde, son 13 yıllık dönem içinde muz ağaçları ile kaplı alanlarda artış yaşandığı dikkati çekmektedir. Nitekim 2000 yılında 675 hektar alanı kaplayan muz alanı, 2000-2013 döneminde %296 oranında artarak 2013’te 2,672 hektara çıkmıştır. Muz alanlarının artmasıyla birlikte üretim düzeyinde de önemli artışlar yaşanmış ve 2000’de 37,000 ton düzeyinde olan muz üretimi, 2013’te 160,000 ton düzeyine yükselmiştir. 2000-2013 döneminde Mersin’de muz üretiminde %331 oranında artış meydana gelirken, aynı dönemde Türkiye üretimi %237 oranında artış göstermiştir. Üretimde yaşanan bu gelişmeler neticesinde 1991 yılında Türkiye üretimi içinde %28.8 paya sahip olan Mersin’in payı 2013’te %74.4 düzeyine yükselmiştir.
Mersin meyve üretimi içinde diğer bir önemli ürün ise üzümdür. 2013 yılı meyve ürünleri üretim değerinin %11.4’ünü oluşturan üzüm üretiminde ağırlıklı olarak, sofralık üzüm üretilirken, şaraplık üzüm üretiminin toplam üretim değeri içindeki payı %11’dir. İlde üzüm üretimi ağırlıklı olarak Tarsus ilçesinde yapılmaktadır. 2013 yılı itibariyle Mersin ili genelinde üretilen sofralık çekirdekli üzümlerin yaklaşık olarak %61’i Tarsus’ta gerçekleşmiştir. İlde üzüm üretimi yapılan bağ alanlarının miktarı incelendiğinde, son 13 yıllık dönem içinde bağ alanının artış kaydettiği dikkati çekmektedir. Nitekim 2000 yılında 6,607 hektar alanı kaplayan bağ alanı, 2013’te 22,387 hektara yükselmiştir. Bağ alanlarının artmasıyla birlikte üretim düzeyinde de önemli artışlar yaşanmış ve 1991’de 123 bin ton düzeyinde olan üzüm üretimi, 2013’te 263 bin ton düzeyine ulaşmıştır. 1991-2013 döneminde Mersin’de üzüm üretiminde %115 oranında artış meydana gelirken, aynı dönemde Türkiye üretimi %11 oranında artış göstermiştir. Üretimde yaşanan bu gelişmeler neticesinde 1991 yılında Türkiye üretimi içinde %3.4 paya sahip olan Mersin’in payı 2013’te %6.6 düzeyine yükselmiştir.
Mersin’de meyve ürünleri üretiminde bir diğer önemli ürün ise zeytindir. 2013 yılı itibarıyla meyve üretim değerinin %10.6’sını oluşturan zeytin, bütün ilçelerde yapılmakla birlikte başta Mut olmak üzere Tarsus ve Silifke ilçelerinde yoğunlaşmıştır. Daha ziyade yağlık zeytin üretiminin olduğu Mersin’de 2013 yılı itibarıyla 136 bin ton zeytin üretimi gerçekleşmiştir. Üretimin %74’ü yağlık zeytinlerden oluşmakta iken %26’sı da sofralık zeytinden oluşmaktadır. İl genelinde üretilen toplam zeytin üretiminin %57’si Mut, %23’ü Tarsus ve %9’u da Silifke ilçesine aittir. 1991 yılında 24,000 ton üretim düzeyi ile Türkiye zeytin üretiminin %3.7’sini karşılayan Mersin’de zeytin üretiminin gelişimi, dalgalı bir seyir izlemekle birlikte artış trendi göstermiştir. Zeytin alanlarının miktar olarak artması ve buna bağlı olarak meyve veren ağaç sayısındaki artışlarla birlikte Mersin’in zeytin üretim miktarında da önemli düzeyde artışlar yaşanmış ve üretim düzeyi 2013’te 136,000 ton düzeyine çıkarak, Türkiye üretimi içindeki payı %8.1 olmuştur. 1991-2013 dönemi boyunca Mersin’de zeytin ağaç sayısı (meyve veren) %426 oranında artış gösterirken, üretim miktarındaki artış %474 olmuştur. Aynı dönemde Türkiye genelinde zeytin ağaç sayısı ise %58, üretim miktarı da %162 oranında artış göstermiştir.
Mersin meyve ürünleri üretiminde diğer önemli ürünler arasında kayısı ve çilek gelmektedir. 2013 yılı itibariyle meyve ürünleri üretim değeri içinde çilek %8.4’lük bir pay alırken, kayısının payı %6.2’dir. Mersin, çilek üretiminde Türkiye genelinin %36.3’lük kısmını karşılarken, kayısı üretiminde de %12.1’ini karşılamaktadır. Grafik 23: Çilek Üretiminin Gelişimi Kaynak: TÜİK Mersin ilinde çilek üretimi özellikle 2000’li yılların başından itibaren önemli oranlarda artış göstermiştir. İlde 2,700 hektar olan çilek ekim alanları, 2013’te 4,000 hektar seviyesine çıkmıştır. Ekim alanlarında sınırlı düzeyde artış olmasına rağmen, özellikle verim düzeyinde sağlanan ciddi artışlar sonucunda üretim miktarında da önemli artışlar yaşanmıştır. Nitekim 2000-2013 döneminde ekim alanlarındaki artış %45 olurken, üretimdeki artış %119 olarak gerçekleşmiştir. İlde çilek üretimi yoğun olarak Anamur ve Silifke ilçelerinde yapılmaktadır. 2013 yılında il genelinde sağlanan çilek üretim miktarının %55’i Anamur, %43’ü de Silifke ilçelerine aittir. Bu iki ilçe Mersin’deki çilek üretiminin yaklaşık %98’ini karşılamaktadır. Meyve üretiminde önem taşıyan bir diğer ürün olan kayısı, bütün ilçelerde üretimi yapılmakla birlikte ağırlıklı olarak Mut ilçesinde yoğunlaşmıştır. 2013 yılı itibarıyla il genelindeki kayısı üretiminin %86’sı Mut ilçesinde gerçekleşmiştir. Mersin’de 2000-2013 döneminde kayısı üretim alanı %91 artarak 6,843 hektara yükselirken, üretim miktarındaki artış %106 olmuştur. İlin Türkiye üretimindeki payı ise 1991-2013 döneminde %3.9’dan %12.1 düzeyine yükselmiştir. Grafik 24: Kayısı Üretiminin Gelişimi Kaynak: TÜİK Aşağıdaki tablodan da görüleceği gibi, Mersin ili meyve ürünleri üretiminde başta narenciye (limon, mandalina ve portakal) olmak üzere muz, zeytin, üzüm, kayısı ve çilek ön plana çıkan meyve ürünleridir. 2013 yılı itibarıyla, bu 8 ürüne ait üretim değeri 1.6 milyar TL olup, meyve ürünleri üretim değerinin %78 gibi önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Tablo 45: Meyve Ürünleri Üretimi ve Ortalama Verim Düzeyi (2013)
Kaynak: TÜİK Yüklə 14,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||