MersiN İLİ potansiyel yatirim konulari araştirmasi

Tablo 73: Mersin İmalat Sanayiinde Öne Çıkan Sektörler

NACE Rev. 2 Sektörler	Göreli Önem Taşıdığı Kriter		Göreli Büyüklük/Üstünlük Sağladığı Oran
	İşyeri Sayısı	İstihdam	İstihdam/İşyeri
10-Gıda	X	X
11-İçecek	X	X
12-Tütün	X	X
14-Giyim Eşyası		X	X
16-Ağaç, Ağaç ürünleri	X	X	X
17-Kağıt ve Kağıt Ürünleri	X	X
18-Basım Yayın	X
19-Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı	X	X
20-Kimyasal Ürünler	X	X	X
21-Eczacılık	X
22-Kauçuk&Plastik	X	X
23-Mineral Ürünler	X	X	X
24-Ana Metal	X	X	X
25-Metal Eşya		X	X
32-Diğer			X
33-Makine Montaj&Onarım	X	X

Kaynak: Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerinden hareketle kendi hesaplamamız.

Tablo 73 verileri kullanılarak Mersin’de farklı kriterler ve oranlar bazında öne çıkan sektörlerin analiz edilmesi mümkün olacaktır. Bu noktada, yapılan analizin mutlak üstünlük analizi değil, göreli üstünlük analizi olduğu ve tüm kriterler için Türkiye ortalaması değerlerinin üzerinde kalan sektörlerin oransal değerlendirmesi yapıldığı unutulmamalıdır. Ayrıca Tablo 72 kriterler bazında (yatay olarak) yorumlanabileceği gibi, sektörlerin öne çıktığı kriterler bazında birbirlerine göre üstünlüklerine göre (dikey olarak) de yorumlanabilir. Buna göre sektörler incelenirse;

Ağaç ve Ağaç Ürünleri sektörü, Kimyasal Ürünler sektörü, Mineral Ürünler sektörü ve Ana Metal sektörü; ilde işyeri sayısı ve istihdamdaki temsil payının yanı sıra, ölçek büyüklüğü anlamında da Türkiye ortalamasının üzerinde performans sergilemektedir. Bu sektörler aynı zamanda tüm kriterlerde birden öne çıkan sektör konumundadır.

Gıda sektörü, İçecek sektörü, Tütün sektörü, Kağıt ve Kağıt Ürünleri sektörü, Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri sektörü, Kauçuk ve Plastik sektörü, Makine Montaj ve Onarım sektörü; bölgede işyeri sayısı ve istihdam kriterleri açısından öne çıkmaktadır. Ölçek büyüklüğü açısından ise Türkiye ortalamasının altında endeks değerlerine sahip sektörlerdir.

Giyim Eşyası sektörü ve Metal Eşya sektörü istihdam ve ölçek büyüklüğü kriterleri açısından Türkiye’ye oranla öne çıkmaktadır. İşyeri endeks değeri açısından ise Türkiye ortalamasının altında değere sahiptir.

Basım Yayın sektörü ve Eczacılık sektörlerinde işyeri sayısı kriteri bakımından Türkiye geneline göre göreli üstünlüğe sahip olan Mersin ili, Diğer imalat sektöründe ölçek büyüklüğü açısından Türkiye genelinin üzerinde bir performans göstermektedir.

Farklı kriterler bazında Mersin ilinde öne çıkan sektörlerle Türkiye genelinde öne çıkan sektörlerin benzeşmesini (ya da farklılığını) göstermek amacıyla Tablo 74 hazırlanmıştır. Tablo 74’de işyeri sayısı ve istihdam açısından toplam imalat sanayinden aldıkları pay itibarıyla sektörler büyüklüklerine göre sıralanarak bölge/ülke karşılaştırmasının sektörler bazında daha net görülmesi mümkün olmaktadır. Ayrıca, belirtilen bu kriterler bazında sektörel yoğunlaşma oranları (Concentration Ratio –CR) hesaplanarak Türkiye geneli ile karşılaştırma imkânı da sağlanmıştır.

İşyeri sayısının dağılımı açısından bakıldığında; Türkiye geneli ile Mersin ilk dört sırada yer alan sektörlerden ikisi bakımından benzerlik gösterirken, sektörlerin sırası ve yoğunlaşma oranları açısından ise farklılıklar olduğu görülmektedir. Gıda, Metal Eşya ve Mineral Ürünler sektörleri ilk beş sırada yer alan ortak sektörlerken, Türkiye geneli ve Mersin’deki işyeri sayısı bakımından Gıda sektörünün baskınlığı sözkonusudur. Ayrıca CR₅ (beşinci sıradaki yoğunlaşma katsayısı) da Türkiye için yüzde 57.2 iken, Mersin için yüzde 66.2’dir. Bu anlamda da Mersin, işyeri sayısı açısından Türkiye geneline göre daha homojen bir dağılım göstermektedir.

İstihdam açısından bakıldığında; Türkiye ile Mersin’in imalat sanayii işyeri sayısının aksine Türkiye ile daha çok benzeşmektedir. İlk beş sırada yer alan sektörlerden Gıda, Giyim, Mineral ürünler ve Metal Eşya sektörleri ortaklık gösterirken, Mersin’de Kauçuk ve Plastik, Kimyasal Ürünler ve Ana Metal sektörleri de ön plana çıkmaktadır (Türkiye’de sırasıyla 7., 11. ve 8. sırada yer almaktadırlar). Gıda, Giyim ve Metal Eşya sektörleri hem Türkiye için hem de Mersin için istihdam açısından baskın yapıda görünmektedir. Türkiye’de istihdamın en fazla olduğu ikinci sektör olan Tekstil ürünleri imalatı sektörü, Mersin’de ancak 12. sırada yer almaktadır. CR₅ olarak bakıldığında ise Mersin’de ilk beş sektör toplam istihdamın yüzde 66.6’sını oluştururken, Türkiye geneli için yüzde 66.2’dir.